Çin'in güneş enerjisi araçları ve elektrikli otomobil üretiminde dünyanın geri kalanını geride bıraktığı, Rusya'nın ise büyük kritik madenler rezervlerine sahip olduğu biliniyor.

Ancak Amerikan Forbes dergisinin bu haziran ayının 7'sinde yayımlanan bir makalesine göre, Çin ve Rusya'nın gelişmekte olan ülkelerde imzaladıkları sözleşmeler aracılığıyla küresel nükleer ticarete de hakim oldukları artık aşikar.

Nükleer enerjinin, düşük emisyon salınımı nedeniyle sıfır emisyon çağında enerji sepetinde yer almasına izin verilen enerji kaynaklarından biri olduğunu belirtmekte fayda var.

Örneğin Mayıs 2024'te Özbekistan, Rusya ve özellikle de Batı'nın boykot ettiği "Rusya Devlet Nükleer Enerji Kurumu" (Rostom) ile Orta Asya'nın ilk nükleer tesisini inşa ederek Özbekistan'a düşük emisyonlu elektrik enerjisi sunmak için bir anlaşma imzaladı.

Aynı zamanda Rostom, Kazakistan'da elektrik enerjisi üretmek üzere bir nükleer tesis inşası ihalesinde Çin, Güney Kore ve Fransa ile rekabet etti ve ihalenin sonuçlarının önümüzdeki sonbaharda açıklanması bekleniyor.

Forbes dergisi şuna işaret ediyor:

ABD'nin nükleer enerji alanındaki başarısız girişimleri göz önüne alındığında, Rusya'nın enerji rekabeti alanında Batı'dan üstün hale gelmesi beklendik bir durum. ABD'nin, asgari düzeyde emisyon salınımına rağmen, hatta nükleer enerji hakkındaki yaygın yanlış anlamaların aksine diğer enerjilerden daha güvenli olmasına rağmen, nükleer enerjinin iklim değişikliğiyle mücadele aracı olarak kullanılmasını göz ardı ettiği biliniyor. Dahası bu göz ardı etme, artık ABD ile rekabet eden ülkelerin nükleer enerji ticaretinde baskın rol oynamaları için jeostratejik bir fırsat sundu.

Nükleer ticaretin yanı sıra Rusya, Rostom aracılığıyla dünyada nükleer tesis inşasında bir numaralı ülke.

Temmuz 2023'te yayımlanan "Küresel Stratejik Nükleer Enerji Raporu"na göre Rusya'nın 7 ülkede, Çin, Hindistan, Türkiye, Mısır, Bangladeş, İran ve Slovakya'da -ki bu ülkelerden ikisi, yani Türkiye ve Slovakya, NATO üyesidir- elektrik enerjisi üretmek üzere nükleer tesis inşa etme sözleşmesi bulunuyor.

Ancak Washington bu tür hayati alanlarda ekonomik olarak Moskova'yı boykot etmeye çalışıyor.

Ama aynı zamanda, ABD'nin başka ülkelerde elektrik üretmek amacıyla nükleer tesis inşa etme sözleşmesi olmadığı da görülüyor.

Rusya'nın nükleer hegemonyası tesis inşasının da ötesine uzanarak, en büyük küresel uranyum dönüştürme ve zenginleştirme endüstrilerini de içeriyor.

Rusya bu iki endüstride küresel kapasitenin yüzde 38 ve 40'ına sahip. Bu endüstriyel kapasiteler, 2020 yılında Rusya'yı bu iki uzmanlık alanında da dünyanın en üst sıralarına taşıdı.

Rusya, 2022-2024 döneminde halihazırda yaklaşık 3 milyar dolar değerinde nükleer enerji ürünü ihraç etti.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  14 Şubat 2025 - Fransa'nın başkenti Paris'te bir kadın Sevgililer Günü'nde Eyfel Kulesi karşısında kalp şeklinde balonlar tutuyor. Dünya genelinde çiftlerin hediye ve çiçeklerle birbirine sevgilerini gösterdiği 14 Şubat Sevgililer Günü'nün kökeni tam olarak bilinmese de Antik Roma'nın şubatta kutladığı Lupercalia festivaline dayandığı tahmin ediliyor. Festivalin 5. yüzyılda yasaklanmasının ardından Aziz Valentin Günü kutlanmaya başlandı ve çeşitli toplumlarda Sevgililer Günü bu isimle anılıyor. Fransa ve İngiltere'de 14 Şubat'ın kuşların çiftleşme mevsiminin başlangıcı olduğuna inanılmasıyla 14. yüzyılda Aziz Valentin Günü aşkla ilgili bir gün halini aldı (Ian Langsdon/AFP)

• 2/30

  13 Şubat 2025 - Almanya'nın Münih kentinde bir araç kalabalığa daldı. En az 28 kişinin yaralandığı belirtilirken sürücü de gözaltına alındı. Yetkililer yaralılardan bazılarının durumunun ağır olduğunu açıkladı (Wolfgang Rattay/Reuters)

• 3/30

  12 Şubat 2025 - Ducati Lenovo'nun İspanyol sürücüsü Marx Marquez, Tayland'daki Buriram Uluslararası Pisti'nde. MotoGP'de takımlar 2025 sezonu öncesinde testlere başladı. Sezonun ilk yarışı 28 Şubat'ta Tayland'da yapılacak (Manan Vatsyayana/AFP)

• 4/30

  11 Şubat 2025 - Çin'in Harbin kentinde düzenlenen 9. Asya Kış Oyunları'nda Japonya kadınlar takımı sürat pateninde mücadele ediyor. Dün gerçekleştirilen ve Harbin Uluslararası Konferans, Spor ve Sergi Merkezi'nde 8 bin kişinin izlediği açılış töreninde ev sahibi Çin'in Devlet Başkanı Şi Cinping, Asya Kış Oyunları'nın başladığını duyurmuştu. 14 Şubat'a kadar sürecek organizasyonda, Asya federasyonlarına bağlı 34 ülke ve bölgeden 1200'den fazla sporcu mücadele edecek (Aaron Favila/AP)

• 5/30

  10 Şubat 2025 - Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da Örümcek-Adam maskesi takmış bir öğrenci, Kasım 2024'te Novi Sad'daki tren istasyonunda gerçekleşen ölümcül kazayı protesto ediyor. Tren istasyonunda 1 Kasım 2024'te beton sundurmanın çökmesi sonucu meydana gelen ve 15 kişinin hayatını kaybettiği kazanın ardından hükümete tepkili olan öğrenciler düzenli olarak protesto düzenliyor. Sırbistan Başbakanı Milos Vucevic, kaza sonrası hükümete tepki gösterilerinin ardından istifa kararı aldığını bildirmişti (Stoyan Nenov/Reuters)

• 6/30

  9 Şubat 2025 - Şii İsmaili Müslümanların 49. imamı ve ruhani lideri IV Ağa Han Prens Kerim el-Hüseyni'nin tabutu, Mısır'ın güneyindeki Asvan kentinde Nil nehrinin batı yakasında bulunan Ağa Han Türbesi'ne defnedilmek üzere tekneden indirildi. 88 yaşındaki Prens Kerim el-Hüseyni 4 Şubat 2025'te öldü. Hz. Muhammed'in soyundan geldiği kabul ediliyordu ve İsmaili mezhebinin 49. imamı olarak neredeyse ilahi bir statüye sahipti. Halefini müjdelemek üzere gelecek hafta tören düzenlenmesi planlanıyor (AFP)

• 7/30

  8 Şubat 2025 - IV. Ağa Han Prens Kerim el-Hüseyni'nin oğlu Prens Rahim el-Hüseyni, babasının cenazesini taşıyor. Şii İsmaili Müslümanların Nizari kolunun 49. imamı IV. Ağa Han, Portekiz'in başkenti Lizbon'da 4 Şubat günü hayatını kaybetti. 88 yaşında hayata gözlerini yuman liderin oğlu Prens Rahim el-Hüseyni, 5 Şubat'ta V. Ağa Han ilan edildi. IV. Ağa Han, bugün Lizbon'da düzenlenen cenaze töreninin ardından yarın Mısır'da toprağa verilecek (Ana Brigida/AP)

• 8/30

  7 Şubat 2025 - Çin ordusu mensupları, Asya Kış Oyunları açılış töreninin düzenlendiği Harbin Uluslararası Kongre Sergi ve Spor Merkezi'nde ülkelerinin bayrağıyla yürüyor. Bugün başlayan 9. Asya Kış Oyunları, çeşitli kış sporlarındaki müsabakalarla 14 Şubat'a kadar devam edecek. Çin'in ev sahipliği yaptığı etkinliğe Japonya, Kuzey ve Güney Kore gibi 34 ülke ve bölgeden yaklaşık 1300 sporcu katılıyor. Oyunların açılışı öncesinde, ağırladığı yabancı liderlere konuşan Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Asya ülkelerini "ortak barış ve dostluk hayaline sımsıkı sarılmaya, her türlü güvenlik sorununa birlikte yanıt vermeye ve eşit, düzenli ve çok kutuplu bir dünyanın inşasına katkıda bulunmaya" çağırdı (Issei Kato/Reuters)

• 9/30

  5 Şubat 2025 - Filistinliler, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de yıkık binaların arasında. İsrail Başbakanı Binyamin Netayahu'yla Beyaz Saray'da görüşen ABD Başkanı Donald Trump, Gazzelilerin de kalıcı olarak başka bir yere yerleşmesi gerektiğini söyledi. Trump'ın açıklamalarına uluslararası kamuoyundan tepkiler gelirken İngiltere ve Fransa da iki devletli çözümü desteklediğini açıkladı (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 10/30

  4 Şubat 2025 - Polis memurları, İsveç'in Örebro kentindeki Risbergska Lisesi'nde. Örebro Polisi'nin yaptığı açıklamada, Risbergska Lisesi'nin kampüsünde düzenlenen silahlı saldırı sonucu 4 kişinin yaralandığı belirtildi. Saldırının yerel saatle 13.30'da gerçekleştiği kaydedilirken, yaralananlara dair detaylar henüz paylaşılmadı. Öte yandan, bölge halkına evde kalma çağrısı yapıldı. Örebro Polis Sözcüsü olayla ilgili cinayette teşebbüs ve kundaklama şüphesiyle soruşturma başlatıldığını duyurdu (Kicki Nilsson/AFP)

• 11/30

  3 Şubat 2025 - Almanya'da Sosyal Demokrat Parti'nin (SPD) adayı Başbakan Olaf Scholz'un portresinin yer aldığı seçim kampanyası afişi, ülkenin batısındaki Frankfurt am Main'de bulunan Avrupa Merkez Bankası (ECB) genel merkezinin önünde. Almanya'da 23 Şubat'ta parlamento seçimi gerçekleştirilecek (Kirill Kudryavtsev/AFP)

• 12/30

  2 Şubat 2025 - ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun bugün Panama'nın aynı adlı başkentine yaptığı ziyareti protesto eden gösterici ABD Başkanı Donald Trump ve Nazi bayrağının da olduğu bir pankart açtı. Marco Rubio, Başkan Donald Trump'ın Panama Kanalı'nı ele geçirmeye yönelik olağanüstü tehdidinin arkasını nasıl getireceğini düşünürken, ABD Dışişleri Bakanı olarak ilk yurtdışı gezisinde Panama'ya geldi (Martin Bernetti/AFP)

• 13/30

  1 Şubat 2025 - İşgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentinde bir adam, İsrail'in serbest bıraktığı Filistinli bir esiri atlayarak selamlıyor. Ateşkes anlaşması kapsamındaki 4. takasta üç İsrailli esirin Gazze'de Hamas tarafından teslim edilmesinin ardından, Filistinli esirler Batı Şeria'daki İsrail hapishanesinden serbest bırakıldı (Ahmad Gharabli / AFP)

• 14/30

  31 Ocak 2025 - Filipinler'in başkenti Manila'daki protestocular, bugün düzenlenen mitingde Filipinler Devlet Başkanı Yardımcısı Sara Duterte'nin görevden alınması çağrısı yapıyor. Duterte, milyonlarca dolarlık devlet fonunu kötüye kullandığı iddialarından dolayı azledilme talepleriyle karşı karşıya. Anayasaya göre azil sürecinin mahkemeye taşınması için meclis üyelerinin üçte birinin oyu gerekiyor. Duterte'nin ayrıca Kasım 2024'te, kendisinin ölmesi halinde Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr.'ı, eşini ve meclis başkanı olan kuzenini öldürecek birini tuttuğunu söylediği öne sürülmüştü (Ted Aljibe / AFP)

• 15/30

  30 Ocak 2025 - Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin Goma kentinde yaşanan su sıkıntısı nedeniyle bölge sakinleri su toplamak için bir su noktasında bidonlarını sıraya diziyor. Devlet Başkanı Felix Tshisekedi, 23 Mart Hareketi'ne (M23) güçlü bir askeri yanıt sözü verdi. Ruanda destekli savaşçılar ülkenin maden bakımından zengin olan doğusunda ilerlemeyi sürdürdü. M23'ün Kuzey Kivu eyaletinin başkenti Goma'nın büyük bölümünü ele geçirmesi, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin doğusunun büyük bölümünü ele geçirdiği 10 yıllık çatışmanın çarpıcı bir şekilde tırmanması anlamına geliyor (Jospin Mwisha/AFP)

• 16/30

  29 Ocak 2025 - Yerinden edilmiş Filistinliler Gazze Şeridi'nin güneyinden kuzeyine gitmeyi sürdürüyor. Hamas'la İsrail arasında varılan Gazze'de ateşkes ve esir takası anlaşması 19 Ocak Pazar günü TSİ 12.15'te yürürlüğe girmişti. İsrail'in 7 Ekim 2023'ten ateşkese varılana kadar Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda yaklaşık 17 bin 841'i çocuk, 12 bin 298'i kadın olmak üzere 47 bin 283 Filistinli öldü, 111 bin 472 kişi yaralandı (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 17/30

  28 Ocak 2025 - Çin'in ChatGPT tarzı dil modeli DeepSeek, yapay zeka dünyasını altüst etti. Yapay zekanın altına hücumuna benzetilen dönemde gelen bu ani değişim, Wall Street'i sarstı. ABD Başkanı Donald Trump, yaşanan gelişmenin Silikon Vadisi için bir "uyandırma alarmı" olduğunu söyledi (Pedro Pardo/AFP)

• 18/30

  27 Ocak 2025 - Fransa'nın batısındaki Rennes kentinde Ille nehrinde meydana gelen olağanüstü sel felaketinin ardından caddedeki arabalar bu hale geldi. Herminia alçak basınç sisteminden kaynaklanan şiddetli yağışların Rennes'de son 40 yılın en kötü sel felaketine yol açmasının ardından Ille-et-Vilaine bölgesi sel felaketine karşı kırmızı alarma geçirilirken, diğer 8 bölge de da sel, dalga-batma ve çığ felaketlerine karşı turuncu alarma geçirildi (Damien Meyer/AFP)

• 19/30

  25 Ocak 2025 - İsrail ordusu tarafından Gazze'nin kuzeyine dönmemeleri için uyarılan Filistinliler eşyalarıyla bekliyor. Hamas, İsrail'le varılan ateşkes anlaşması kapsamında cumartesi günü erken saatlerde İsrailli 4 kadın askeri serbest bıraktı. İsrail, bir diğer esir Arbel Yehoud serbest bırakılana kadar Filistinlilerin Gazze'nin kuzeyine dönmesine izin vermeyeceğini açıkladı. Esir takasının ikinci aşamasıyla İsrail hapishanelerinde tutulan toplam 200 Filistinli mahkum bugün özgürlüğüne kavuştu (Abdel Kareem Hana/AP)

• 20/30

  24 Ocak 2025 - Afgan mülteciler, yeni ABD Başkanı Donald Trump'ın ülkedeki mülteci programlarını durdurmasının ardından durumu değerlendirmek üzere Pakistan'da düzenledikleri toplantıda ellerinde pankartlar tutuyor. Bu hamle, programın başlamasına günler kala onbinlerce Afgan mülteciyi risk altında bıraktı. Trump'ın kararnamesinin yürürlüğe pazartesi günü girmesi bekleniyordu ve bu kadar hızlı bir şekilde uygulanması, ABD'ye aktarma yoluyla ulaşacak bazı mültecilerin mahsur kalmasına sebep oldu (Anjum Naveed/AP)

• 21/30

  23 Ocak 2025 - ABD'nin yeni başkanı Donald Trump, 55. kez düzenlenen Dünya Ekonomi Forumu'nda video bağlantısıyla konuşma yaptı. Sahnedeki isimler İspanyol banka Santander'in başkanı Ana Patricia Botin, Bank of America CEO'su Brian Moynihan, TotalEnergies CEO'su Patrick Pouyanne, Blackstone Group'un CEO'su Stephen Schwarzman ve Dünya Ekonomi Forumu'nun başkanı Borge Brende var. Trump ekonomik kaosun üstesinden geleceklerini belirtirken iş dünyasına da "Gelin üretiminizi ABD'de yapın" mesajı verdi. Trump Rusya - Ukrayna savaşının bitmesi için petrol fiyatlarının düşmesi gerektiğini belirterek "OPEC ülkelerinden petrol fiyatlarını düşürmelerini isteyeceğim" dedi. (Yves Herman/Reuters)

• 22/30

  22 Ocak 2025 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde Goma yakınlarındaki mülteci kamplarına kaçanlar eşyalarını motosikletlerinin arkasında taşıyor. AFP'ye konuşan güvenlik ve yerel kaynaklar, ülkenin doğusunda Kongo ordusuyla savaşan M23 grubunun 21 Ocak 2025'te Goma şehrini besleyen bir ticaret merkezi olan Minova'yı ele geçirdiğini söyledi. Halihazırda Goma çevresindeki birçok cephede çatışmalar yaşanıyor ve yüz binlerce kişi şehrin dış mahallelerinde yerlerinden edilmesi, kentin kaderine ilişkin korkuları yeniden arttırıyor (Jospin Mwisha/AFP)

• 23/30

  21 Ocak 2025 - Almanya'nın başkenti Berlin'deki bir duvara yapılan resimde "AfD'ye ilgi yok - sağcılar aleyhine oy veriyoruz" yazıyor. Almanya 23 Şubat'ta genel seçim için sandık başına gidecek. Son anketlere göre AfD'nin oyu yüzde 20 (Christian Mang/Reuters)

• 24/30

  20 Ocak 2025 - Donald Trump, ABD'nin 47. Başkanı olarak yemin etti. İkinci kez ABD Başkanı olarak göreve gelen Trump, konuşmasında, "Şu andan itibaren Amerika'nın gerileyişi sona ermiştir" dedi. Trump konuşmasında Meksika Körfezi'nin adını "Amerika Körfezi" olarak değiştirme ve Panama Kanalı'nı geri alma vaatlerini yineledi (Saul Loeb/AFP)

• 25/30

  19 Ocak 2025 - Fransa'nın başkenti Paris'te düzenlenen "Hayat Yürüyüşü"nde eylemciler "50 yıldır hayatı savunuyoruz" yazılı bir pankart taşıyor. Ülkede kürtajı yasal hale getiren Veil kanununun 50. yıldönümünde, kürtaj karşıtları "Hayat Yürüyüşü"nde protesto düzenledi. Yürüyüş, muhafazakar Katolik aktivistler tarafından düzenlendi (Martin Lelievre/AFP)

• 26/30

  18 Ocak 2025 - Meksikalı yetkililer, ülkenin sınır kenti Chihuahua'daki göçmen kampında bir tahliye operasyonu düzenledi. Göçmenler, operasyon sırasında gözaltına alınmamak için kaçarken yaşadıkları derme çatma kampta yangın çıktı (Jose Luis Gonzalez/Reuters)

• 27/30

  17 Ocak 2025 - Endonezya'nın Orta Cava ilindeki mezarlık alanda, bereket ve bol hasat için şükretmek amacıyla her yıl düzenlenen Rejeban Plabengan töreni sırasında jaran kepang adlı geleneksel dans sergileniyor. İslami öğretilerin geleneksel sanatlarla birleştirildiği törenlerin başka bir işlevi de Kedu bölgesinde dini yayan Ki Ageng Makukuhan'ı anmak (Devi Rahman/AFP)

• 28/30

  16 Ocak 2025 - Blue Origin'in New Glenn roketi, Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri Üssü'nden fırlatıldı. Milyarder Jeff Bezos'un kurduğu uzay şirketi Blue Origin, devasa New Glenn roketini ilk kez havalandırdı. Blue Origin'in, Elon Musk'ın SpaceX'iyle rekabet etme çabalarında son derece önemli görülen fırlatma görevi birkaç yıl ertelenmişti (John Raoux/AP)

• 29/30

  15 Ocak 2024 - Bir kadın ve çocuk Ibu Dağı patlarken havaya yükselen volkanik küle bakıyor. Endonezya'nın doğusundaki Halmahera Adası'nda bir yanardağın patlamasının ardından binlerce bölge sakini tahliye ediliyor. Endonezya Jeoloji Ajansı, bu yıl 5. kez patlayan yanardağın alarm seviyesini en üst düzeye yükseltti (Azzam/AFP)

• 30/30

  14 Ocak 2025 - Güney Afrika'da kaçak altın madenindeki madencileri kurtarma operasyonu devam ederken halk ve işçiler protesto ediyor. Hak grupları ve aktivistler polisin, madencileri dışarı çıkmaya zorlamak için yiyecek ve su kaynaklarını kesme taktiklerini eleştiriyor. Güney Afrika'nın Stilfontein eyaletindeki kurtarma operasyonunda halihazırda iki düzineden fazla kaçak madenci kurtarıldı ve en az 15 madencinin cesedine ulaşıldı. Yetkililerle girilen çatışma sırasında yüzlerce kaçak madenci terk edilmiş kuyuda mahsur kalmıştı. Polis en az 100 kaçak madencinin hayatını kaybettiği ve 400'den fazlasının hâlâ yeraltında olduğunu bildiriyor (Christian Velcich/AFP)

Rusya son zamanlarda Batı Afrika'daki faaliyetlerini artırdı ve buradaki eski Fransız uranyum rezervleri gibi önemli ekonomik kaynakların kontrolünü ele geçirdi.

Bu da Fransa'nın bilhassa devasa nükleer programını genişletme ihtiyaçlarını karşılamak için 2023'te Rus uranyum ithalatının ikiye katlanmasına neden oldu.

ABD, 2022'de Ukrayna savaşı patlak verdikten sonra bile Rusya'dan uranyum ithal etti.

ABD, Mayıs 2024'e kadar Rusya'dan nükleer yakıt ithal etti.

Yani, Forbes'a göre Ukrayna savaşının patlak vermesinden 2 yıl sonrasına kadar Washington bu yakıtı boykot ettiğini açıkladığı aynı şirketlerden ithal etmeye devam etti.

Nükleer enerji alanında ABD'nin önüne geçen tek ülke Rusya değil; Çin de, Temmuz 2023'te 23 nükleer tesis inşası ile ABD'yi geride bıraktı.

Çin'deki bu büyük nükleer tesis inşasının ardındaki neden, Çin ekonomisinin yüksek ve hızlı büyümesi için düşük emisyonlu yakıta dayalı kapsamlı elektrik enerjisi üretmeye yönelik acil ihtiyacıdır.

Aynı dönemde ABD'de yalnızca bir nükleer tesis inşası vardı.

ABD'deki bu son nükleer tesis inşaatı da, gerekli lisansların alınması ve takip edilmesi gereken çevre düzenlemelerindeki karmaşıklıklar nedeniyle planlanan tarihten yaklaşık 7 yıl daha gecikti ve onaylanan bütçeden 17 milyar dolar daha fazla bir maliyete mal oldu.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Bu makale Independent Türkçe için Londra merkezli Şarku'l Avsat gazetesinden çevrilmiştir.

Şarku'l Avsat