İsrail ve Hizbullah arasında çatışmalar artarken, Lübnan sınırında yeni bir cephe açılmasından endişeleniliyor.
Son dönemde İsrail'in kuzeyindeki Lübnan sınırında yaşanan gerginlik, taraflardan gelen "savaşa hazırız" mesajlarıyla daha da tehlikeli bir hal aldı.
1 - İsrail ve Hizbullah neden savaşıyor?
İsrail ve Hizbullah arasındaki savaş çok daha eskiye dayanıyor.
İsrail, Lübnan'daki Filistinli militanlarla çatışmaların ardından tanklarını 1982'de başkent Beyrut'a kadar soktu.
Bu dönemlerde yeni güç toplayan İran destekli Hizbullah militanları çatışmaların ardından İsrail askerlerini ülkeden püskürttü.
İki taraf arasındaki tansiyon 2006'da Hizbullah'ın iki İsrail askerini esir almasıyla tekrar yükseldi ve İsrail ordusu Lübnan'ın güneyine girdi.
Çatışmalarda en az 1000 Lübnanlı öldürülürken, 49 İsrailli sivil ve 121 İsrail askeri de yaşamını yitirdi.
2 - Son dönemde gerginlik niye arttı?
Lübnan-İsrail sınırında çatışmalar yıllardır sürerken, karşılıklı saldırılar Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın 7 Ekim'de düzenlediği Aksa Tufanı'yla yeniden yoğunlaştı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Gazze savaşında Hamas militanlarına destek sağlayan Hizbullah, sınırdaki İsrail hedeflerine birçok füze saldırısı düzenlerken, İsrail ordusu da Lübnan'ın güneyindeki karargahları vurdu.
Ayrıca İsrail ordusunun, Lübnan'ın güneyindeki Cuvaya beldesine salı günü düzenlediği saldırıda Hizbullah'ın saha komutanlarından Talib Sami Abdullah'ı öldürmesi, tansiyonu daha da artırdı.
Hizbullah misilleme olarak İsrail'in kuzeyine yoğun saldırılar düzenledi. En az 200 roketin ateşlendiği saldırı sonucunda sınırdaki ormanlar yandı.
Çatışmalarda şimdiye dek en az 341 Hizbullah mensubu, 65 Lübnanlı sivil, 19 Emel Hareketi, 13 Hamas ve 15 İslami Cihad mensubuyla 19 İsrail askeri ve 10 İsrailli sivil öldürüldü.
Brüksel merkezli Uluslararası Kriz Grubu'ndan Heiko Wimmen, CNN'e İsrail ve Hizbullah arasındaki çatışmaların "çok daha görünür hale geldiğini" söyledi.
Wimmen, özellikle kabinedeki radikal sağcı isimlerin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya Hizbullah'a sert yanıt vermesi için baskı uyguladığını savundu.
3 - Taraflar ne diyor?
İsrail ve Hizbullah arasındaki gerginlik aralıktan beri tırmanıyor.
Netanyahu, aralıktaki açıklamasında Hizbullah'ın kapsamlı bir savaş başlatması durumunda "Beyrut'un Gazze'ye döneceği" tehdidini savurdu.
Geçen hafta da Lübnan sınırı yakınındaki Kiryan Şimona şehrini ziyaret eden Netanyahu, Hizbullah'a karşı "yoğun bir operasyona hazır olduklarını" söyledi.
Hizbullah'ın üst düzey yetkililerinden Haşim Safiyeddin, komutan Abdullah'ın öldürülmesinin ardından yaptığı açıklamada İsrail'i tehdit ederek, "Eğer düşman Filistin'in kuzeyinde başına gelenlerden ötürü çığlık atıp inliyorsa, artık ağlamaya ve feryat etmeye hazırlansın" dedi.
Diğer yandan İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, geçen haftaki açıklamasında "Hizbullah'la geniş kapsamlı bir savaş istemediklerini" söyledi.
4 - Tam kapsamlı savaş çıkar mı?
Gazze savaşı sürerken İsrail'le Hizbullah arasında yeni bir cephe açılmasından endişeleniliyor.
İsrail'in radikal sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, 5 Haziran'daki açıklamasında "Hizbullah'ın tüm kaleleri yakılmalı ve yok edilmelidir. Savaş!" ifadelerini kullandı.
Kudüs İbrani Üniversitesi'nden Ronni Şaked, hükümet ve İsrail ordusu içinde Lübnan'ın güneyine harekat düzenlemeye yönelik bir baskı olduğuna dikkat çekerek, "Kimse bu durumda yaşayamaz" dedi.
Şaked ayrıca Hizbullah'ın İsrail'e saldırılarını Gazze'de Hamas'a destek için yaptığını söylemesine karşın, örgütün stratejilerini İran'la koordine şekilde hazırladığını öne sürdü.
Winmen ise tarafların kasıtlı şekilde geniş çaplı savaş başlatmaktan kaçınmayı tercih edeceğini savundu. Öte yandan araştırmacı, çatışmalar devam ettikçe "bir şeylerin ters gitme ihtimalinin artacağını" belirtti.
İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF) paylaştığı rakamlara göre 7 Ekim'den bu yana Hizbullah'la çatışmalar nedeniyle Lübnan sınırındaki en az 53 bin İsrailli evlerini terk etti.
Lübnan Sağlık Bakanlığı da İsrail sınırındaki en az 94 bin sivilin saldırılar sebebiyle yerinden edildiğini bildirdi.
"İsrail ordusu mancınıkla saldırıyor"
Sosyal medyada paylaşılan bazı videolarda, İsrail askerlerinin Lübnan'a mancınıkla saldırması da dikkat çekti.
The IDF uses a catapult (trébuchet) on the border with Lebanon pic.twitter.com/YT4hgQ872U
— OSINTNic (@OSINTNic) June 12, 2024
Görüntüleri doğrulayan Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), İsrail askerlerinin trebüşeyi Lübnan sınırında yangın çıkarmak için kullandığını yazdı.
Böylelikle Hizbullah militanlarının sınıra yaklaşmasının ya da buralardaki otlak bölgelerde saklanmasının engellendiği aktarıldı.
WSJ, İsrail'in Hizbullah'a karşı savaşında "cephaneliğine Ortaçağ'dan kalma bir silah" eklediğini yazarken, İsrail gazetesi Hayom da ordu "Hizbullah'a karşı 15. yüzyıla ait bir silah kullanıyor" ifadelerine yer verdi.
Independent Türkçe, CNN, Wall Street Journal, Israel Hayom