Hamas'ın ABD Başkanı Joe Biden'ın Gazze Şeridi'nde ‘ateşkes’ önerisine verdiği yanıt, Katar, ABD ve Mısır'daki arabulucuların Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlama çabalarını hızlandırdı.
Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlara göre, ‘arabulucuların Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlama şansı iki ihtimalle sınırlı; her iki tarafın da (İsrail ve Hamas) taviz vermesi ya da arabulucuların hareketlerinin yeni bir çıkmaza girmesi.’
Mısır ve Katar, salı akşamı Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan bir açıklamayla Hamas'ın Biden'ın önerisine bir yanıt sunduğunu duyurdu. Biden'ın önerisi, geçtiğimiz Kasım ayında arabulucular tarafından sağlanan ve sadece bir hafta süren, esir ve mahkûmların değiş tokuşuna ve geçici bir ateşkese tanıklık eden ilk ateşkesin ardından Gazze Şeridi'nde ikinci bir ateşkes sağlamayı amaçlayan üç aşamaya dayanıyor.
Kahire tarafından detayları açıklanmayan Hamas'ın yanıtı, arabulucular arasında çalışma, araştırma ve koordinasyon aşamasına ulaşırken, basında, hareketin kalıcı bir ateşkes ve İsrail'in Gazze Şeridi'nden çekilmesi konusunda ısrarcı olduğuna dair haberler yer aldı.
Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığı habere göre ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken dün (Çarşamba) Mısır ve İsrail'i ziyaret ettikten sonra Katarlı mevkidaşı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman es-Sani ile birlikte Doha'da düzenlediği basın toplantısında Hamas'ın ateşkes önerisine verdiği yanıtta ‘çeşitli değişiklikler’ önerdiğini, bunlardan bazılarının uygulanabilir olduğunu, ancak diğerlerinin uygulanabilir olmadığını söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı, ülkesinin ortaklarıyla birlikte boşlukları doldurmak ve ‘Gazze ateşkes anlaşmasını nihai hale getirmek’ için çalışacağını doğruladı ve Washington'un savaş sonrası Gazze'de yönetim, güvenlik ve yeniden yapılanmanın nasıl yönetileceğine dair ‘somut fikirler’ sunacağını belirtti.
Es-Sani de önerilen Gazze ateşkes anlaşmasında Hamas ve İsrail arasındaki boşluğu doldurmak için halen adım atma ve karşılık verme alanı olduğunu söyledi. Es-Sani, üç ülkenin kalıcı bir ateşkes sağlanana kadar müzakerelerin devamını garanti ettiğini vurgulayarak, ‘Gazze'deki savaşı durdurmak için taraflara baskı yapmak üzere ABD'nin rolüne ve tüm ortaklara’ güvendiğini ifade etti.
Diğer yandan Mısır eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Reha Ahmed Hasan, ‘şu anda yaşananların müzakerelerin durduğu anlamına gelmediğini, siyasetin mümkün olanın sanatı olduğunu ve her tarafın kendi kazanımlarını ve çıkarlarını azami düzeye çıkarmaya çalıştığını ve tarafların, özellikle de İsrail'in uzlaşması koşuluyla bir anlaşmaya varılacağını’ düşünüyor.
Hasan'a göre, şu anda arabulucuların önündeki en önemli engel ve Hamas için haklı bir endişe kaynağı, ilk aşamadan sonra ateşkesin devamına ilişkin açık ve net bir ifadenin olmamasıdır. Hasan, Tel Aviv'in istediklerini kabul ettirmek için ABD-İsrail koordinasyonu olduğunu, ancak Hamas'ın bunu kabul etmeyeceğini ve savaşın bitiminin ertesi günü dışlanmayı kabul etmeyeceğini, arabulucuların önceki çabalarını arttırmasını ve Washington'un Tel Aviv'e ateşkesi onaylaması için baskı yapmasını beklediğini belirtti.
Ürdünlü yazar ve siyasi analist Dr. Salah el-Abbadi, Katar ve Mısır'ın, uluslararası toplumun her iki taraf üzerindeki baskısının da desteğiyle, ‘engellere rağmen’ Gazze'de bir ateşkes anlaşmasına varılana kadar ABD ile arabuluculuk çabalarını sürdüreceğine inanıyor.
El-Abbadi, ‘arabuluculuk çabalarının iki taraf arasında derhal ateşkes sağlanması ve Gazze Şeridi'ne insani yardım ulaştırılması çabalarının sürdürülmesi için iki taraf arasındaki uçurumun daraltılmasında başarılı olmasını umduğunu’ ifade etti.
Hamas'ın Biden'ın önerisi karşısındaki tutumunu sürdürmesini beklediğini, çünkü savaşı durduracak hiçbir garantinin olmadığını vurgulayan el-Abbadi ayrıca, dokuzuncu ayına giren savaş alanındaki gelişmelerin Hamas’ın lehine olduğunu ve Biden'ın Gazze savaşının kendi hisselerini önemli ölçüde etkileyeceğinin farkında olduğu ABD başkanlık seçimleri için geri sayımın başladığını, özellikle de çok sayıda Amerikalı elitin bu savaşa karşı durduğunu belirtti.
Yakın bir ateşkese varılması olasılığıyla ilgili olarak Ürdünlü analist, ‘arabulucuların çabalarının bu aşamada insani bir ateşkes sağlamada başarılı olamayacağını, çünkü İsrail'in anlaşmanın ilk bölümünü uyguladıktan sonra savaşı sürdürmekte ısrar ettiğini’ öne sürdü. ‘Şu anda herhangi bir ateşkesten bahsetmenin İsrail tarafının askeri gücünü yeniden kazanmasına ve daha önce yaptığı gibi yeniden konuşlanmasına hizmet ettiğini, Hamas'ın da bunun farkında olduğunu’ belirten el-Abbadi, Hamas'ın öneri konusundaki tutumunda ısrar etmesinin İsrail tarafına bu savaşı sona erdirmesi ve taviz vermesi için baskı yapacağını öne sürdü.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
