İsrail’de 17 Eylül’de gerçekleşen genel seçimlerin resmi olmayan ilk sonuçlarına göre hiç bir parti hükümeti kurmak için gerekli çoğunluğa ulaşamadı.

Başbakan Binyamin Netanyahu, İsrail parlamentosu Knesset’teki 120 sandalyenin 61’ine liderlik eden sağ bloğunu kazanma hedefini gerçekleştiremedi.

Fakat yenilgiyi kabul etmeyen Netanyahu, liderliği altında aşırı sağcı hükümet kurmakta ısrar ediyor.

Netanyahu’nun çarşamba günü destekçilerine yaptığı konuşmanın zafer konuşmasına benzemesi ve “İsrail Evimiz Partisi” lideri Avigdor Lieberman ile "havuç ve sopa politikasını" uygulamaya başlaması, dalga konusu oldu. 

Liberman’ı ‘Başbakan Vekili’ olmaya ikna etmeye çalışan Netanyahu, böylelikle Liberman'ı yanında tutmaya çalışıyor.

Öte yandan Netanyahu, “Mavi-Beyaz İttifakı” Lideri Benny Gantz’ı ve destekçilerini korkutmak için ‘İsrail düşmanı ve terör destekçisi Arap partileri’ne dayalı bir hükümet kurma niyetinde olduğu gerekçesiyle Gantz’a karşı bir karalama kampanyası yürütüyor.

Otoritesinden kolay kolay vazgeçmeyi düşünmeyen Bibi lakaplı Netanyahu, Başbakanlık görevine devam etmek için elinden geleni ardına koymayacak gibi…

Bibi'yi engelleyen şey ise, İsrail partilerinin kendi partisi Likud’a benzemiyor oluşu. Yani söz konusu partiler onun siyasetini kabul etmiyor ve gözleri kapalı bir şekilde Bibi'yi takip etmiyor. Asıl kararı verecek kişi ise Netanyahu değil.

Oyların tamamı sayıldıktan sonra sonuçlar değişmeden kalırsa, Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin, Gantz’dan hükümeti kurmasını isteyecek. 

Başbakan Binyamin Netanyahu (solda), Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin (ortada) ve "Mavi-Beyaz İttifakı” Lideri Benny Gantz / Fotoğraf: Reuters

Arap Ortak Listesi'nden Eymen Avde'nin Gantz’ı desteklemesi durumunda Gantz'ın 56, Netanyahu’nun ise 55 milletvekili olacak.

Kanuna göre, Cumhurbaşkanı’nın diğer parti liderlerine danışması gerekiyor. Cumhurbaşkanı Rivlin Knesset ile yapacağı görüşme sonrası ortak bir aday ismi alamazsa kendi kararıyla Başbakan adayını seçme yetkisine sahip.

Fakat bu durumda genellikle en çok milletvekili desteğini alan kişi seçiliyor. Milletvekillerinin sayısı yakın olduğu ve Netanyahu 5 ay önce hükümet kurmakta başarısız olduğu için Rivlin'in Gantz’ı seçmesi muhtemel.

Netanyahusuz Likud-Dinci-Sol koalisyon seçeneği

Gantz’ın önünde ise birkaç seçenek bulunuyor. 

Kudüs'te bir seçim sandığı/ Fotoğraf: Reuters

Gantz’ın tercih ettiği seçenek, Netanyahu olmadan Likud partisini, Siyonist aşırı dinci ve sol partileri içeren bir koalisyon hükümeti kurmak. 

Fakat bu seçenek birkaç problemle karşılaşıyor.

Likud henüz Netanyahu’yu terk etmiş değil. Henüz diyoruz çünkü böyle bir ihtimal mevcut. 

Partide Netanyahu’ya dair ‘Kampanyayı sadece kendisine yakın olanlarla birlikte yürütüp başarısız oldu’, ‘Arap karşıtlığı bize zarar verdi ve daha çok ölüme sebep oldu’, ‘Halk Netanyahu’nun yolsuzluk yapmadığına artık inanmıyor’ gibi değerlendirmeler yapılıyor. 

Fakat bu 'gizli şikayetler' henüz pratiğe dökülecek raddeye gelmedi. Kendisine sırt çevirip Gantz’a gitmelerini engellemek için aşırı dinci partilerden sözünü alan Netanyahu da, Amir Peretz liderliğindeki İşçi Partisi’nin ya da bir kısmının desteğini almaya çalışıyor.

Sol-Arap-Liberman koalisyonu seçeneği

Gantz’ın önündeki seçeneklerden bir diğeri ise sol kesimi, Arapları ve Liberman’ı içeren bir hükümet koalisyonu kurmak. 

Bir zamanların gece kulübü fedaisi Avigdor Lieberman, siyasi kariyerinde Başbakan Netanyahu’nun önce yakın müttefiki, sonra da en büyük rakiplerinden biri oldu/ Fotoğraf: Reuters

Arap partilerin düşmanı Liberman, Araplara dayalı olan ya da onların bulunduğu bir hükümette bulunmayacağını ifade etmiş olsa da, Netanyahu’nun koalisyon hükümeti kurma planını bozduğuna ikna olduğu takdirde Araplarla birlikte oturma konusunda herhangi bir sıkıntı yaşamayacaktır. 

Fakat bu çok da gerçekçi bir olasılık değil, çünkü Liberman, Arapların olmadığı bir hükümet taahhüdünde bulunmuştu.

Liberman-Aşırı dinci seçeneği

Söz konusu seçeneklerin arasında, Liberman ve aşırı dincilerle ya da onlardan bir kısımla hükümet kurma olasılığı da var. 

Fakat Doğu Yahudi Partisi ‘Şas’ın haham liderinin ya da ‘Birleşik Tevrat Yahudiliği’nin Aşkenaz dincilerinin açıklamalarına göre bugün bu olasılık zor olsa da Gantz, seçim kampanyaları sırasında bu iki parti lideriyle de birkaç kez yan yana gelmiş ve irtibatı kesmemişti. 

Kendisine yakın haber kaynaklarına göre Gantz, Netanyahu’yu etkisiz kılmak için Liberman’ı dinci kesimle ittifak yapmaya ikna etmeye çalışıyor.

Son seçenek, içlerinden en zor ama mümkün olanı. Fakat önce seçim sonuçlarını kesinleştirmek gerekiyor.

Sonuçlar değişip Netanyahu Gantz’dan bir koltuk bile fazla alacak olursa hesaplar tam tersine döner.

Şarku’l Avsat