Topluluk buzdolabı; her insan için bir yemek hakkıdır.
Gıdaya erişim ve sağlıklı beslenme bir ayrıcalık değil. Herkesin güvenli ve sağlıklı gıdaya erişmesi temel bir haktır.
Topluluk buzdolaplarının üzerinde şöyle yazılıdır:
- İhtiyacın kadar al.
- İhtiyacın olmayanı alma.
Paylaşmayı ve ihtiyaçtan fazlasını almamayı teşvik ediyor.
Yoksulluk, işsizlik, barınma ve sağlık konularından bahsetmeden gıda güvensizliğinden bahsedemezsiniz.
Topluluk buzdolabı, yiyeceğe ihtiyacı olan insanların buzdolabına erişebileceği ve ihtiyacı olan yiyeceği alabileceği yerdir.
Topluluk buzdolapları sadece açlıkla mücadele etmiyor, gıda israfını en aza indirmekte, ihtiyaç sahiplerinin sofrasına güvenli ve kaliteli yiyeceklerin gitmesi sağlanmakta ve aynı zamanda iklim değişikliğine neden olan karbon emisyonu ile mücadele edilmektedir.
Topluluk buzdolaplarının ardındaki felsefe; gıda israfıyla mücadele ederken, gıda güvensizliğinin daha büyük nedenlerine dikkat çekerken ihtiyaç sahibi komşuları (mahalleleri) destekleyen, giderek büyüyen bir karşılıklı yardım harekettir.
Bir elin verdiğini diğer el görmemeli.
Bu buzdolapları, komşulara yiyecek bağışlamanın yanı sıra ihtiyaç duydukları şeyleri alma fırsatı da vererek gıdanın 7/24 erişilebilir olmasını sağlıyor.
İhtiyaç veya ekonomik durum ne olursa olsun herkesin istediği zaman kullanabileceği, topluluk üyeleri tarafından yiyeceklerle doldurulan bir buzdolabıdır.
Bunun harika bir konsept olduğunu düşünün; aracıyı ortadan kaldırın; doğrudan, açık erişimi sağlayın.
Neler kabul ediliyor:
- Taze meyve ve sebzeler
- Açılmamış veya toplu kuru ürünler (makarna, pirinç, baklagiller, fırın malzemeleri)
- Kapalı hijyen malzemeleri (bebek bezleri, diş macunu, el dezenfektanı, maskeler, eldivenler, tamponlar, pedler, sabunlar)
- Kapalı evcil hayvan yiyecekleri
- Atıştırmalıklar (granola barlar, krakerler vb.)
Evet, son kullanma tarihi ile etiketlenmişse:
- Ekmek ve hamur işleri
- Taze yumurta
- Açılmamış süt ve yoğurtlar, peynirler ve alternatifleri
- Soya ürünleri ve et alternatifleri
- İçme suyu
- Açılmamış meyve salataları
Neler kabul edilmiyor:
- Açık veya kullanılmış ürünler
- Çiğ et veya deniz ürünleri
- Pişmiş pirinç
- Pastörize edilmemiş sütten yapılan yiyecekler
- Açılmış veya yarısı yenmiş yiyecekler (ayrı ayrı paketlenmedikçe)
- Her türlü alkollü içecekler
- Küflü veya ciddi şekilde hasar görmüş ekmek veya ürünler
- Dondurulmuş yiyecekler
- Artıklar veya önceden hazırlanmış yemekler*.
*Sadece kabul edebiliriz ticari, lisanslı mutfaklardan pişmiş yemekleri kabul edilir ve bunların uygun şekilde etiketlenmesi gerekir.
Kısaca, topluluk buzdolabı projesi, önceden paketlenmiş ve açılmamış hazır yemekler, taze sebze ve meyve ürünleri, içme suyu, süt ürünleri, bozulmayan ürünler, atıştırmalıklar ve daha fazlasından oluşan bağışlar kabul edilmektedir.
Buzdolabı topluluk üyeleri hâlâ tüketime uygun olan (yani: çürümemiş / küflenmemiş / son kullanma tarihi geçmemiş) taze meyveler, sebzeler ve paketlenmiş gıdalar bağış yapabilmektedir.
Son kullanma tarihi yaklaşan her şey kötü değildir; sadece satılma olasılığı daha düşük.
Ayrıca perakendeciler ve restoranlar genellikle şu ya da bu nedenle satılamayan mükemmel derecede iyi gıda fazlalığına sahiptir.
Topluluk buzdolaplarının lokasyonları internet üzerinden kolayca öğrenebilmeli.
Topluluk buzdolabı sistemine katkıda bulunan işletmeler ve yüzlerce gönüllüden oluşan bir ağ tarafından desteklenmeli ve hizmete sunulmaktadır.
Her şehirde farklı gönüllü gruplar olarak, topluluk buzdolabı hizmeti vermektedir.
Topluluk buzdolabı üyeleri, restoranlar, yerel şefler, şehirli çiftçiler, bakkallar ve kilerler tarafından sağlanmaktadır.
Sevgi buzdolabı, birçok ortak buzdolabı gibi, başka bir karşılıklı yardım grubu aracılığıyla aile içi şiddet desteği ve veteriner bakımı gibi başka kaynaklar da sunuyor.
(Topluluk buzdolapları genellikle kış ayları için el ısıtıcıları veya bebek malzemeleri gibi onaylanmış gıda dışı bağışlar için merkez görevi görür.)
Topluluk buzdolaplarının örneklediği karşılıklı yardım, hayırseverlikten farklıdır çünkü kimin neyi, neden alacağına dair bir karar yoktur.
Bu programlar genellikle "halk tarafından, halk için" zihniyetiyle yürütülüyor ve her ikisi de yardımcı olsa da bağışlardan ziyade sahada gönüllülüğe öncelik veriyor.
Karşılıklı yardım aynı zamanda insanların, katkıda bulunan tarafların söylemesi yerine, neye ihtiyaç duyduklarını iletmelerine de imkan tanır.
Herkesin katkı sunabileceği veya yararlanabileceği bir buzdolabı gibi böyle bir şeyin potansiyelini anlamak, çok fazla öğrenmeyi gerektirir.
Topluluk buzdolapları genellikle yerel sanatçılar tarafından, şiddetsizdik ve dayanışmaya dair parlak mesajlarla süsleniyor.
Topluluk buzdolabı, komşulara, ailelere ve arkadaşlara duyurulmalı.
Gönüllük esasına göre gönüllüler, buzdolapları kontrol eder.
Kapı bekçiliği olmadan kaynaklar sunuluyor.
Sanırım insanlar sonunda bunu başarabilmemizin tek yolunun birbirimize güvenmek olduğunun farkına varırlar.
Bütün bir topluluğun köklerinin altından geçtiği şefkatli ellerde, tek bir buzdolabı onlardan oluşan bir ağ haline gelebilir. Ve birlikte daha fazlası olabilirler.
Bazı insanlar yiyecek almak için buraya yüz yüze gelmek istemiyor. Etrafta kimse yokken beklemeyi tercih ediyorlar.
Bu yüzden buzdolabı 7/24 burada ve açık olduğundan insanlar kendilerini o kadar savunmasız hissetmeyecekler.
Bu sistem kurtarıcılığı reddetmekte ve hayırseverlik değil dayanışmayı uygulamaktadır.
Topluluk buzdolabı, topluluk içinde paylaşım ve karşılıklı destek ruhunu teşvik eder, gıda israfını azaltır ve bölgede olumlu bir sosyal etki oluşturulmasına yardımcı olur.
Topluluk buzdolabı kurarken konum, dikkate alınması gereken en önemli faktörlerden biridir.
Her buzdolabının, cihazın çalışmasını sağlamak için güç sağlayan bir ana bilgisayara veya binaya ihtiyacı vardır.
Organizatörler, topluluklarıyla bağlantısı olan ev sahipleriyle ortaklık kuruyor ve yiyecek ayrımcılığıyla karşı karşıya kalan bölgelere buzdolapları yerleştiriyor.
Topluluk buzdolaplarındaki yiyecekler öncelikle bireyler veya gıda kurtarma kuruluşları tarafından bağışlanır ve çeşitli yerlerden temin edilebilir.
Ve buzdolapları çeşitli bağış akışlarından doldurulur.
İnsanlar çeşitli bağış kuruluşlar gibi platformlar aracılığıyla para gönderiyor.
Diğerleri ise isimsiz yiyecek bağışlarını doğrudan buzdolaplarına yerleştiriyor.
Organizatörler ayrıca gıda kurtarma çalışmalarına da katılıyor; süpermarketler, yerel işletmeler ve hatta diğer gıda yardım gruplarıyla ortaklık kurarak aksi takdirde çöpe atılacak gıdaları kurtarıyorlar.
Gönüllüler, topluluk buzdolabını dolu tutmak için gerektiğinde yerel süpermarketlerden yiyecek toplayabilir.
Topluluk buzdolabı organizatörleri herkes için erişilebilirlik sağlamaya çalışıyor.
Buzdolaplarını kullanmak için herhangi bir kimlik veya açıklama yapılması zorunluluğu gerek yoktur. Kimin neyi aldığı veya ne kadar alındığı konusunda pek takip edilmiyor, ihtiyaç sahiplerinin güvenine dayanıyor.
Ayrıca herhangi birinin ne kadar yiyecek alabileceğine dair bir polislik de yapılmıyor.
Sürdürülebilir, besleyici gıdalara ulaşabilmek bir ayrıcalık olmamalıdır.
Taze ürünlerin topluluk buzdolabında saklanması ve herkesin her zaman erişebilmesi fikri, gerçekleştirebileceğimiz iyi bir geçici çözüm gibi görünüyor.
Her hafta buzdolabının temizliği yapılıyor.
Buzdolabının temiz olduğundan ve olabildiğince dolu olduğundan emin olmak için günde birden fazla kontrol yapılmalı.
Topluluk buzdolabı web bilgi sayfasından buzdolabını kontrol edilerek herkesin buzdolabının durumunu bilmesi sağlanır.
İhtiyaç sahibi insanların yaklaşık 10 dakika yürüyüş mesafesinde olacak şekilde yerleştirilmesi planlanmalı.
Buzdolabının elektrik masrafı ilgili bina yönetimi veya bağış yapanlar tarafından karşılanmaktadır.
Belediyeler, yardım kuruluşları ve benzerleri bu sistemin sürdürülebilir olmasına yardımcı olabilirler.
Özellikle gelişmiş ülkelerde açlığın hafifletilmesine yardımcı olmak için son birkaç yılda düzinelerce halka açık topluluk buzdolabı açıldı.
Topluluk buzdolabı dışarıdaysa, üzeri örtülü olmalı, yağmur suyu ile ıslanmamalı ve hava koşullarına dayanıklı bir prize bağlanmalı.
Belediyeler şehrin muhtelif yerlerinde bunu yapabilir veya destekleyebilir.
Kamuda okul yöneticileri bunu okullarında uygulayarak öğrencilerin yeterli gıdaya ulaşmasını ve beslenmesini sağlayabilir ve öğrencilerinin karnı tok ders yapmalarını gerçekleştirebilir.
Son söz; Buzdolabı dışında ihtiyacınız olanı alın. Tek istenen bu.
Yardımlaşmak güzeldir.
Kaynaklar:
1. https://www.vox.com/the-goods/22285863/community-fridges-neighborhoods-free-food
2. https://www.unsustainablemagazine.com/a-guide-to-community-fridges/
3. https://publiclibrariesonline.org/2023/02/addressing-food-insecurity-with-community-refrigerators/
4. https://cdn2.assets-servd.host/hubbub-uk/production/assets/images/CFN-annual-report_2022.pdf
5. https://edition.cnn.com/2022/04/15/us/community-fridge-mutual-aid-free99-love-fridge/index.html
6. https://www.vox.com/the-goods/22285863/community-fridges-neighborhoods-free-food
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
