Konunun gündeme getirilmeyi hak ettiği gerçeğinin yanı sıra, Suriyelilerin Suriye rejimine karşı devriminin 13'üncü yıl dönümü vesilesi, Suriyelilerin ve ülkelerinin başına gelen, yaşanması bir yana tasavvuru zor olan bunca felaket ve zarardan sonra, Suriye'de çözüme ulaşmanın gerekliliği konusunda Suriyeli, Arap ve uluslararası tartışmaları da alevlendirdi.

Zira felaketler kapısı, yokuş aşağı hızla yuvarlanan bir kartopu gibi, hâlâ en kötülerine açık.

Herkesin deneyimler ve kanıtlarla bildiği gibi, Suriye devriminin ilk yılından bu yana Suriye rejiminin Suriye'de herhangi bir çözüme ulaşılmasını engellediğini, güvenlik-askeri çözümde sonuna kadar gitmekte ısrar ettiğini teyit etmeye gerek yok.

Suudi Arabistan Krallığı, Ürdün ve Türkiye gibi çözüm girişimlerinde bulunan ülkelerin deneyimleri bunu doğruluyor.

Keza Muhammed el-Dabi'den Kofi Annan, el-Ahdar el-İbrahimi, De Mistura ve sadece görevine devam etme ve sağladığı imtiyazları koruma umuduyla başarısızlığını deklare etmekten kaçınan halihazırdaki Özel Temsilci Geir Pedersen'e kadar Suriye özel temsilcilerinin deneyimleri de bu noktaya ulaştı.

Dünyanın Suriye rejiminin çözüme ulaşmayı reddettiğini bildiği, Rusya ve İran'ın sınırsız desteği ve Çin'in de rejimin çözüm konusundaki tutumuna açık destek verdiği bir ortamda, bu konuda en ufak bir ilerleme sağlanamadan 13 yıl geçti.

Bu süre içinde Rusya bir yandan uluslararası müdahaleleri reddettiğini, diğer yandan da çözümün rejim ile muhalefet arasında uzlaşma yoluyla Suriyeli olması gerektiğini vurguladı.

Hem de Moskova platformu ve Astana'ya katılan gruplar gibi kendisine bağlı olanlar hariç muhalif güçlerin çoğunu "terörist" ve "Batı ile bağlantılı" olarak tanımlamasına rağmen.

Yukarıdakilerin tümü Rusya'nın Suriye çözümü konusundaki tutumunun dengesiz, taraflı ve pratiklikten uzak olduğunu doğruluyor.

ABD-Avrupa'nın çözüme ilişkin tutumu ise "belirsizlik" ile nitelendiriliyor; bu belirsizlik, her iki tarafın politikalarının kararlılık noktasına ulaştığı zamanlarda bile sıklıkla mevcuttu.

ABD ve Avrupa kararlı oldukları zaman dahi Suriye'de çözüme ulaşmak yerine rejimin kimyasal silahları konusunda en hafif tabirle rejimin lehine bir anlaşmaya vardılar.

Bunun da açıklanan uluslararası raporlara göre rejimi daha sonra birçok kez kimyasal silah kullanmaya teşvik ettiğini söyleyebiliriz.

ABD ve Avrupa’nın tutumlarının en tuhaf yanı, her iki tarafın da kendilerine yakın bir Suriyeli muhalif güç olan Ulusal Koalisyon'a, Rusya ile iletişim kurmasını ve Rusya'nın önerileriyle etkileşimde bulunmasını tavsiye etmesiydi.

Her ne kadar Batı-Rusya ilişkilerinin dengesi son yıllarda değişip uzlaşılardan Ukrayna savaşı cephesinde çatışmalara evrilse de ABD ve Avrupa'nın tutumu köklü değişikliklere tanık olmadı.

Aksine yakın zamanda bir çözüm olmayacağı ilkesini korudu, buna bir de rejim ile normalleşmenin mümkün olmadığı ilkesini ekledi ve çözümün 2254 sayılı BM kararına dayanması gerektiğini vurguladı.

ABD ve Avrupa bu tutumlarını rejime, şahsiyetlerine ve kurumlarına yaptırımlar uygulayarak taçlandırdılar.

Ama rejim, yaptırımları Rus ve İranlı müttefiklerinin yaptıkları gibi, hatta daha da iyi aşabileceğini kanıtladı. Çünkü onun kaybedecek hiçbir şeyi yok.

Arap-Türk bölgesel girişimler son yıllarda hem bölgesel ilişkilerini değiştirecek adımlar atması, hem de çözüme yönelik adımlar atması karşılığında bir yandan Suriye rejiminin Arap Birliği'ne dönmesini sağlama, diğer yandan kendisi ile ilişkileri normalleştirmeye başlama yoluyla, rejimin Suriye-Suriye çözümünü reddetmesinin oluşturduğu sağlam duvarda gedikler açmaya çalıştılar.

Ancak alınan sonuçlar Şam'ın politikalarını ve yönelimlerini değiştirmeyen protokol toplantılar ve temennilerin ötesine geçemedi.

Bölgesel ve uluslararası başarısızlığın ve rejimin çözüme olumlu yaklaşmayı reddetmesinin ortasında, Suriyeli muhalif figür ve güçlerin çabaları devam ediyor.

Bölgesel ve uluslararası tarafların bir Suriye-Suriye çözümüne yönelik açıklanmayan destek veya teşvikleri ile ilgili iddialar arasında, bu çabalar, Şam'daki rejim ile başlayarak, mevcut çıkmazın aşılmasını sağlayacak uzlaşılar geliştirmeyi, çeşitli tarafları hem halkı hem de ülkeyi saran felaketi durduracak bir çözüm sürecine dahil olmaya teşvik etmeyi amaçlıyor.

Her ne kadar bilinen gerçekler ve tutumlar karşısında bu fikir temenni sınırlarını aşmasa da, pek çok genel ve ilgili iki tarafı ilgilendiren gözlemi gündeme getiriyor.

Zira iki taraf, yani figürleri ve gruplarının temsilcileri de dahil olmak üzere muhalefet ile Suriye rejimi, çözüme doğru ilerlemeyi zorlaştırıyorlar, çünkü bu yolda ilerleyenlerin, bu yolun olasılıklarını, maliyetlerini ve bunları kimin ödeyeceğini düşünmeleri gerekir.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 2/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 3/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 4/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 5/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 6/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 7/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 8/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 9/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 10/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 11/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 12/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 13/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 14/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 15/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 16/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 17/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 18/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 19/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 20/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 21/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 22/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 23/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 24/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 25/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 26/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 27/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 28/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 29/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 30/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

İlk genel gözlem, Suriye meselesinin şiddetli çatışmalarla meşgul olan bölgesel ve uluslararası çevrenin ilgilendiği meseleler arasında en alt sıraya gerilemiş olduğudur.

Bunlardan biri Avrupa'nın istikrarını etkileyen ve kapsamlı, yıkıcı bir savaşa dönüşmekle tehdit eden Ukrayna savaşı, diğeri ise İsrail'in Filistinlilere karşı savaşıdır.

Her iki savaşı aşıp ilgi çekmek zor olsa da Güneydoğu Asya'daki Çin-Amerikan çatışması, İran'ın nükleer projesi ve Arap haritasındaki yayılmaları ve milisleri gibi, bölgesel ve uluslararası tarafları meşgul eden başka meseleler de var.

İkinci genel gözlem, çatışmanın taraflarının ve çatışmaya dahil olan bölgesel ve uluslararası güçlerin çokluğu ve çeşitliliği de dahil olmak üzere, birikmiş gerçekleri ve koşulları içeren, çözümü çevreleyen siyasi ve maddi zorluklarla cisim buluyor.

Her iki durumda da pek çok güç, ana güçler ve yardımcı güçler var ve hiç şüphe yok ki, büyük güçlerin çoğu, çözüm sağlamasalar bile, çözüm önerildiğinde kafa karışıklığı yaratabilir, hatta çözümü engelleyebilirler.

Suriye hattında ve komşusu Lübnan hattında buna şahitlik eden çeşitli deneyimler var.

Suriye’de maddi zorluklar da siyasi emsallerinden daha az önemli değiller.

Zira ülke barınma, eğitim, yargı, sağlık, tesisler, hizmetler ve hem üretim hem de hizmet alanındaki ekonomik faaliyetler dahil olmak üzere çoğu düzeyde ve tüm sektörlerde harap bir ülkeye dönüştü.

Fiziksel yapıya verilen hasarın miktarına ilişkin dijital veriler bulunmuyor ve yeniden inşa maliyetinin 600 ila bin 400 milyar dolar arasında olduğu tahmin ediliyor.

Çözümün taraflarına ilişkin en öne çıkan iki tespitse şöyle;

Birincisi, geçen yıllarda Suriyelilerin ve dünyanın güvenini kazanma ihtimallerini ortadan kaldıran iki taraf da çözümde etkili ve pratik bir role sahip değiller.

Bu nedenle her iki taraf da hesapların dışında kaldılar ve karar alma sorumluluğu dış güçlerin eline geçti.

Rejimin başında Ruslar ve İranlılar, muhalefetin büyük bir bölümünün başında ise Türkiye, ABD ve sınırlı bir Arap kanat bulunuyor. Hiç şüphe yok ki rejim ve muhalefetin yoğun baskılara maruz kalması, her ikisini de özellikle de içlerindeki silahlı oluşumları, bölünmelere ve kanlı iç çatışmalara sürükleyebilir.

Rejim ile çözüm arayışında olan muhalefet grubunun durumunu irdelemek gerekirse, temel yapısında Ulusal Koalisyon ve ona yakın oluşumlardan isimler yer alıyor.

Bu oluşumların en öne çıkanları Yüksek Müzakere Komitesi, Anayasa Komitesi ve Astana Grubu iken, içinde yer alan isimlerin çoğu ise 2012'de Ulusal Koalisyon'un kurulmasından bu yana muhalefetin liderliğinde birbirleri ile rol değiştiren isimler.

Birçoğunun Türkiye, ABD, Rusya ve bazı Avrupa ve Arap ülkeleri başta olmak üzere Suriye'ye müdahale eden ülkelerde Suriye dosyasından sorumlu kişilerle ilişkileri var.

Bağımsızların çoğunun da bu tür bağlantılara sahip oldukları ve bir sonraki aşamada liderlik rolü oynamak istedikleri herkesçe biliniyor.

Grubun çoğunluğunun konumlarını ve rollerini bırakmamak, karar alma merkezlerinde kalmak için çabaladıkları konusunda ne söylenirse söylensin, Koalisyon ve yakın oluşumları içinde değişen ittifaklarına ve gidişatına, gölge İslami oluşumlarla olan ilişkilerine dikkat çekmek, son on yılda üstlendikleri liderlik görevlerindeki deneyimlerinin bütününün üzerinde durmak önemli.

Zira bunlar, Astana ve Anayasa Komitesi'nde olduğu gibi önemli sonuçlar doğurmadılar.

Ama şimdi Şam rejimi ile bir müzakere hattı açma çabalarını meşrulaştırmak amacıyla öne sürdüklerine benzer argüman ve iddialarla bunu yıllardır sürdürmeye çalıştılar.

Oysa muhalefetin rejimle yaptığı görüşmelerin Suriye'de çözüm konusunda anlamlı sonuçlar vermeyeceğini biliyorlar.

Son söz özetle şöyledir; İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden bu yana dünyadaki hiçbir muhalefet, ne kadar güçlü olursa olsun, komşu, dost veya kardeş bir tarafın ya da tarafların yardımını almadan herhangi bir ülkedeki rejimi değiştirmeyi veya devirmeyi başaramadı.

Hal böyleyken, Suriye muhalefeti gibi zayıf, yıkılmış ve hastalıklarından mustarip bir muhalefet bunu nasıl başarsın?

Değiştirme gücü, gerçeği bilmeye ve onu değiştirmek için ciddi şekilde çalışmaya, hedeflere ulaşma fırsatı sağlayan araçları ve yolları yaratmaya bağlıdır.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Şarku'l Avsat