İran'ın Suriye'de güçlü bir mevcudiyetinin olduğu artık kimse için bir sır değil.

Bu iki düzeyli bir mevcudiyet;

Birincisi, açık ve net bir şekilde aleni karaktere sahip olan görünen düzey,

Diğeri ise, eğilimlerini, düzeylerini ve toplum ile devlet içindeki etkileşimlerini görmek için Suriye gerçekliğinin incelenmesini ve takip edilmesini gerektiren derin düzey.

İran'ın Suriye'deki mevcudiyetinin bu iki düzeyde birleşimi, rejimin diğer tarafların da katkısıyla tüm bölgesel ve uluslararası müdahalelere açtığı ve bundan birincil yararlananın İran olduğu bir ülkede, ağırlık ve nüfuz açısından İran'ı en büyük ülke haline getiriyor.

İran'ın Suriye'deki mevcudiyetinin tezahürleri çok ve çeşitli, fakat İran'ın ülkenin çeşitli yerlerinde özellikle de Şam bölgesi başta olmak üzere önemli bölgelerde takip ettiği Fars temelli Şiileştirme örneğinde olduğu gibi, bazıları diğerlerinden daha önemli.

Şam bölgesine odaklanmasının nedeni sadece başkent üzerindeki kontrolünü güçlendirmek değil, aynı zamanda geri kalan Müslümanlardan ziyade Şiilere ait olduğunu veya daha çok onları ilgilendirdiğini iddia ettiği ve Şam'ın yaklaşık bin 500 yıldır koruduğu türbe ve makamlar üzerindeki kontrolünü de güçlendirmek.

İran aynı zamanda Suriye ile Irak arasındaki ana geçiş noktası, İran'ın Suriye'nin iç ve kıyı kesimleri ile Lübnan'a giden kara yolu üzerinde büyük önem taşıyan bir durak olan, Suriye'nin doğu sınırındaki Deyrizor ile beldeleri ve kırsalında Şiileştirme faaliyetlerini de takip ediyor.

Bilhassa Şam ve Seyyide Zeynep ile Daria'yı kapsayan bölgede bulunan dini türbelere yönelik ziyaretlerin yoğunlaşmasının eşlik ettiği İran Şiiliğinin törensel gösterileri olgusu, İran'ın aleni mevcudiyetinin tezahürlerinden biri.

Bunların hepsi dini ritüeller oldukları fikrinin ötesine geçerek Suriyelilere ve başkent sakinlerine, İran Şiilerinin her zaman düşmanları Emevilerin şehri hatta tarihi başkentleri saydıkları şehrin en güçlü unsuru ve en gür sesi haline geldiğine dair bir mesaj taşıyıcısına dönüşüyor.

Şam'daki bu ziyaretler ve törensel gösteriler sırasında Şii-Sünni ihtilafını çağrıştıran bina ve türbelere yönelik saldırılar da tekrarlandı.

Bahsetmeye değer çok sayıda aleni tezahür olduğunu lakin alanımızın dar olduğunu belki de vurgulamaya gerek yok, bu yüzden sadece Suriye gerçekliğindeki derin İran varlığı üzerinde durmak zorunda kalacağız.

Bu konuda belki de en önemli husus, özel bir öneme sahip olan şu iki noktadır; 

Birincisi, İran'ın topluma ve devlete sızmasıdır.

Bu, kişilerle ilişki kurmaktan ve faaliyetlerden daha derine inen, ne İranlıların ne de dünyadaki diğerlerinin erişmeyi tasavvur bile etmedikleri kurum ve servisleri kontrol etme noktasına varan bir sızmadır.

Bu durum, yalnızca rejimin tepesi tarafından yönetilen ordu ve güvenlik servisleri için de geçerli.

İran bunların bir kısmında üst düzey yetkililerini kontrol edecek kadar İran kurumlarıymış gibi davranıyor.

Yetkililerinden bazılarını görevden alıyor, başkalarını göreve getiriyor, 'danışmanlar' dediği kişiler aracılığıyla askeri birliklerin ve güvenlik servislerinin görev ve işlevlerine doğrudan müdahale ediyor.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 2/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 3/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 4/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 5/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 6/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 7/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 8/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 9/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 10/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 11/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 12/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 13/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 14/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 15/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 16/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 17/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 18/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 19/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 20/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 21/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 22/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 23/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 24/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 25/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 26/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 27/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 28/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 29/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 30/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

İran'ın derin mevcudiyetinin ikinci noktasını, Suriye ekonomisinin yapısına sızması ve temel kılcal damarlarını kontrol etmesi temsil ediyor.

İran sadece Suriye ve çevresindeki 13 yıllık çatışmalar sırasında sağladığı çeşitli 'yardımlar' değil, aynı zamanda rejime verdiği ve tahminen 50 milyar doları aşan borçlarla da, savaş ve maliyetini ekonomik sızma için bir giriş noktası olarak kullandı.

İranlılar, Suriye ekonomisinde istedikleri ve belirledikleri kaynaklara yönelik emellerini rejime empoze etmek için, madencilik endüstrileri ve tesisleri ile tarımdan sanayi, ticaret, turizm ve eğitime kadar çeşitli sektörlerdeki yatırımları da dahil olmak üzere, bu 'yardım' ve 'borçlardan' yararlandılar.

Geçen yıl onlarca Suriye-İran işbirliği anlaşması ve protokolü imzalandı ve bunların bir kısmı hayata geçti.

İran'ın mevcudiyetinin önemi sadece yukarıda zikrettiğimiz ve mevcut statükoda ona güç veren iki meselede, birincisi güvenlik ve ordu, ikincisi ekonomik yapıya sızmakta yatmıyor.

Bu, şu anda rejimin İran'a ve ister Devrim Muhafızları dahil olmak üzere İranlı olsun, ister Lübnan Hizbullahı, Iraklı Haşdi Şabi ve Afgan Zeynebiyyun gibi ona bağlı milis gruplar olsun, mevcut araçlarına duyduğu ihtiyaç aracılığıyla var olan bir şey.

İran'ın asıl önemli amacı, bir yandan Suriyelilerin maddi ve kültürel yaşamlarına ilişkin temel etkileri yaratıp yönetmek, bir yandan da İran'ın kontrol ettiği bir yürütme gücü aracılığıyla, Suriye'nin geleceğini etkileyecek derin bir güç oluşturmak ve onu, son yıllarda pek çok İranlı yetkilinin ifade ettiği gibi, bir 'İran eyaleti' haline getirmek.

Ancak yukarıdakilerin tümü, İran gözetimi altındaki Suriye'nin geleceğine ilişkin güvence çemberini tamamlamıyor.

Rejimin yardım edip etmediğine, kabul edip etmediğine bakılmaksızın, İran'ın doğrudan araçları kullanılarak yürütülen çabalar da bunu doğruluyor.

Bu kapsamda bu yönde harcanan çabalar, İran derin devletinin direktifleri ve eylemleridir.

Bu eylemler arasında iki faaliyet üzerinde duracağız; 

Birincisi, Fars dilinin İranlı öğretmenler ve eğitmenler tarafından öğretilmesi,

Diğeri ise, İran Devrim Muhafızları'na bağlı subaylar aracılığıyla Suriyeli milis gruplar oluşturulması ve bunların her ikisi de çok önemli.

Dil öğretmek sadece bir beceri kazandırmak anlamına gelmez; daha da önemlisi dilin sahiplerinin anlamlarına, fikirlerine, değerlerine, düşünme ve tepki verme biçimlerine ve yöntemlerine ulaşmanın kapısını aralamak demektir.

Bu durumda Farsça öğretmek, öğrencilerini temel ve ana sistemlerinin yerine geçecek ya da ona ortak olacak yeni sistemler ile karşı karşıya bırakır.

Fars Şiiliğinden türetilmiş ırkçı ve mezhepçi içerikler büyük olasılıkla Farsçanın öğrenciler, özellikle de genç yaştakiler üzerindeki etkisini artıracak.

Bu anlamda ortada Suriye'nin geleceğini kontrol etme araçlarının güçlendirilmesine yönelik bir bahis var.

Eğitme becerilerini misyonerlik becerileri, bu ikisini de güç ve kibirleriyle birleştiren Devrim Muhafızları subaylarının himayesi ve eğitimi altında seçilen genç erkeklerden oluşan milislerin örgütlenmesi de bunu pekiştiriyor.

Bu beceriler eğitimsiz, desteksiz, kaderlerine terk edilmiş, ötekileştirilmiş ve zayıf Suriyelilerden milis gruplara üye kazandırmak ve kadro yetiştirmek için birlikte kullanılıyorlar.

Bugün ve her gün, Suriyeliler ve Araplar genel olarak İran'ın Suriye'de yaptıklarına karşı çıkmalılar.

Emellerinin ve hedeflerinin ne olduğunu düşünmeliler.

Bunu sadece bugün neler olup bittiğini bilmek için değil, zira bununla ilgili bilgiler mevcut ve çoğu kişi tarafından biliniyor, aksine sadece Suriye'de değil, İran'ın ilgisini çekmediğini, Suriye'de olanların tekrarlanmayacağını hisseden ve söyleyen diğer Arap ülkelerinde de işlerin nasıl sonuçlanacağını bilmek için yapmalılar.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Şarku'l Avsat