ABD, Kızıldeniz’deki gemilere yönelik saldırılarını durdurmaları için Tahran’ın vekalet savaşını yürüten Husileri dizginlemek amacıyla dünya ülkelerine ‘İran liderlerine baskı yapma’ çağrısında bulundu. Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg ise bölgedeki gerginlik nedeniyle bu Arap ülkesinde barış çabalarının yavaşladığı uyarısında bulundu.

Güvenlik Konseyi (BMGK) üyelerine verdiği brifing sırasında Grundberg, içinde bulunduğumuz zamanın Yemen ve bölge için ‘özellikle zorlu’ olduğunu söyledi. Ön saflarda son iki yıldır ‘nispi sükunetin’ yaşandığını belirten yetkili, Aralık ayı sonlarında tarafların, Suudi Arabistan Krallığı ve Umman Sultanlığı’nın BM arabuluculuğunu desteklemedeki rollerinden dolayı minnettarlıklarını ifade ederek ülke genelinde ateşkes kararı aldıklarını dile getirdi. Grundberg, Gazze’deki savaşa bağlı bölgesel gerilimlerin, özellikle de Kızıldeniz’deki askeri tırmanışın, Yemen’deki barış çabalarını yavaşlattığını söylerken, “Bölgesel düzeyde yaşananlar Yemen’i etkiliyor, Yemen’de de yaşananlar bölgeyi etkileyebilir” dedi.

Siyasi alanın korunması

BM Temsilcisi, ABD’nin Husileri Kızıldeniz’deki gemilere yönelik tekrarlanan saldırıları nedeniyle terör örgütleri listesine dahil ettiğine ve ardından ABD ve İngiltere’nin silah depolama tesislerine, füze sistemlerine ve Husilerin kontrolündeki bölgelerdeki diğer hedeflere karşı saldırılar başlattığına dikkati çekerken, söz konusu tüm gelişmelerin endişe verici olduğunu söyledi. Grundberg ayrıca, “Olası kargaşalara rağmen ne olursa olsun çalışmalarım devam edecek. Bu nedenle siyasi alanı korumamız, iletişim kanallarının açık kalması ve tüm aktörlerin çabalarıma aktif olarak katılması çok önemli” dedi.

Endişe verici gelişmeler

Kızıldeniz’in yanı sıra Grundberg, Yemen’deki endişe verici gelişmelere dikkat çekerek, Şebva, el-Cevf, Marib, Saada ve Taiz de dahil olmak üzere birçok cephe hattında çatışma, kitlesel seferberlik ve ölüm haberleriyle birlikte endişe hissi oluştuğunu dile getirdi ve savaşa dönüş konusunda artan bir gürültü olduğunu vurguladı. BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg, özellikle Husiler tarafından kontrol edilen bölgelerde memur maaşlarının ödenmemesi nedeniyle ülke genelindeki ekonomik zorlukların boyutunun şaşırtıcı olduğunu söylerken, “Hükümet kontrolündeki bölgelerdeki insanlar, para birimindeki devalüasyonun bir sonucu olarak uzun süreli elektrik kesintileri ve artan fiyatlar ile karşı karşıya kalıyor” dedi.

İran, Umman, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni (BAE) kapsayan son turundan da bahseden Grundberg, “Günümüzün değişen gidişatında, bu tehlikeli ve tırmanan döngüden çıkış yolu bulmak için yakın vadede gerçekleşmesi gereken üç şey olduğunu görüyorum. Bunlardan ilki, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in ‘Gazze’de insani nedenlerden dolayı derhal ateşkes sağlanması’ çağrısına yanıt verilmesine ve Yemen’deki arabuluculuk alanını korumak için Kızıldeniz’deki gerilimin durdurulmasının desteklenmesine dayalı olarak, bölgesel gerilimde bir düşüş vizyonu” dedi. BM Yetkilisi, “İkincisi, Yemenli taraflar bu hassas aşamada aleni provokasyonlara son vermeli ve Yemen içinde askeri oportünizmden kaçınmalıdır. Üçüncüsü ise taraflar, anlaşma yönünde şu ana kadar kaydedilen ilerlemeyi korumaya yeniden odaklanmalıdır” şeklinde konuştu. Grundberg, sözlerinin devamında ise “Barış siyasi bir projedir. Dolayısıyla tüm bunların omurgası güvenilir ve uluslararası düzeyde desteklenen bir Yemen siyasi süreci olmalıdır” açıklamasında bulundu.

Konsey üyeleri ayrıca, BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths adına konuşan BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi Operasyonlar ve Savunma Birimi Direktörü Edem Wosornu’nun bir brifingini dinledi. Wosornu, BM ve ortaklarının bu yıl Yemen’de zarar görenleri desteklemek için yaptığı 2,7 milyar dolarlık çağrının ‘büyük ve devam eden insani ihtiyaçların bir resmini çizdiğini’ söyledi. Ayrıca Wosornu, 2024 yılında nüfusun yarısından fazlasının, yani 18 milyondan fazla kişinin insani yardım ve koruma hizmetlerine ihtiyacı olacağını ve 17,6 milyon kişinin ise ciddi gıda güvensizliği yaşaması beklendiğini söyledi.

ABD’nin konumu

ABD’nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Robert Wood, ülkesinin, ABD gemilerine ve uluslararası nakliyat gemilerine karşı Husi saldırıları karşısında meşru müdafaa hakkını kullanmak için gerekli ve uygun önlemleri aldığını belirterek, “ABD, bölgede daha fazla çatışma istemiyor” dedi. Husilerin 25 kişilik mürettebatı ve gemiyi rehin almasından üç ay sonra Husilere ‘Galaxy Leader gemisinin mürettebatının serbest bırakılması’ çağrısı yapan Wood, “İran Devrim Muhafızları 2014’ten bu yana Husilere Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırmak için kullandıkları gelişmiş silahlardan oluşan büyüyen bir cephanelik sağlıyor” dedi. Robert Wood, bu materyallerin sağlanmasının BMGK’nın 2140 ve 2216 sayılı kararlarını ihlal ettiğini belirtirken, “2015 ile 2023 yılları arasında ABD ve ortakları, Husilere yasa dışı silah kaçakçılığı yapan en az 18 gemiyi durdurdu. Balistik füzelerin, seyir füzelerinin, gemisavar füzelerin, insansız hava araçlarının ve diğer silahların bileşenlerine el konuldu” dedi. ABD’li yetkili ayrıca, ‘Husileri dizginlemeleri, bu yasadışı saldırıları durdurmaları ve BMGK kararları kapsamındaki yükümlülüklere uymaları’ için İranlı liderlere baskı yapılması çağrısında bulundu.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın