Norveçli bilim insanları, kişilerin bireysel mutluluğunda genetik faktörlerin, kendi sosyal çevrelerinin ve yurttaşı oldukları ülkedeki ortak yaşamın etkili olduğunu ortaya koydu.

Oslo Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nden Profesör Espen Roysamb ve ekibi, küresel çapta yaptıkları çalışmada mutluluğun neden ülkeden ülkeye değişiklik gösterdiğini araştırdı.

Tek bir ülkeyi değil, dünyayı kapsıyor

Hakemli bilimsel dergi Sage Journals'da haziranda yayımlanan araştırma, bireysel mutluluğun incelendiği ilk çalışma değil.

Önceden yapılan birçok çalışmanın iyi ama yeterli olmadığını belirten Roysamb, "O araştırmalar, tek bir ülkeden sınırlı sayıda insanı kapsıyordu. Biz, dünyadaki nüfusun tamamını kapsayacak bir cevap bulmak istedik" ifadelerini kullandı.

Bilim insanları, dünyadaki tüm insanların yaşam kalitesini etkileyen üç faktör ortaya koydu:

Genetik: Kişinin sahip olduğu genler, yaşam kalitesini kısmen açıklayabiliyor. Araştırmacılara göre, dünyadaki tüm insanlar bir bütün olarak ele alındığı zaman bu, yaşam kalitesinin yüzde 31-32'sine tekabül ediyor.

Kişisel çevre: Refah ölçütünde belirleyici bir diğer faktör de her insanın sahip olduğu hikaye, aile, arkadaşları ve işyeri. Araştırmada, çevrenin yaşam kalitesinin yüzde 50'sine etki ettiği bildirildi.

Ortak yaşam: Üçüncü faktör de her bir ülkenin yurttaşlarının paylaştığı ortak yaşam. Roysamb ve meslektaşları, bireylerin mutluluğunun yaklaşık yüzde 20'sinin yaşadığı ülkeyle bağlantılı olabileceğini söyledi.

Ülkenin şartları, mutluluk seviyesini belirliyor

Birleşmiş Milletler'in (BM) 2012'den bu yana yayımladığı Dünya Mutluluk Raporu, 157 ülkeden bin kişinin hayatlarını 1'den 10'a kadar derecelendirdiği ankete dayanıyor.

Raporda ülkelerin gelir, alım gücü, yolsuzluk karnesi, sağlıklı yaşam beklentisi, sosyal destek, özgürlük, güven gibi konularda sağladığı kriterler göz önüne alınıyor. 

Bilim insanları, çalışmalarında bu ve benzeri araştırmalardan ve çeşitli ülkelerdeki ikiz çiftler üzerinde yapılan çalışmalardan faydalanarak mutluluğa neyin katkıda bulunduğunu hesapladıklarını aktardı.

Örneğin, 2023 Dünya Mutluluk Raporu'na göre 7,8'lik puanıyla Finlandiya, son 6 yıldır listenin en başında yer alırken onu Danimarka, İsrail, İzlanda, Hollanda, İsveç ve Norveç takip etti.

Öte yandan mutsuzluk sıralamasının en altındaysa 1,9'luk puanıyla Afganistan ve 2,4'le Lübnan yer aldı.

Araştırmacılara göre, kişilerin mutluluğunun yaklaşık yüzde 20'sinin yaşadığı ülkedeki şartlarla bağlantısı var. 

Roysamb, "Yoksulluk, savaş ve yolsuzluk gibi faktörlerin insanların yaşam kalitelerini nasıl düşürdüğünü görebiliyoruz" ifadelerini kullandı. 
 

Independent Türkçe, Science Norway, Sage Journals