ABD, 'Gerald Ford' adlı en yeni, en büyük ve en iyi uçak gemisini ve dört muhrip, bir kruvazör ve diğer deniz araçlarını İsrail'i desteklemek için harekete geçirerek güç gösterisi yaptı.
Ancak, ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin, İsrail'in Filistinli silahlı grupların saldırılarına verdiği yanıtın, geniş bir bölgesel savaşa dönüşmesini istemediği anlaşılıyor.
ABD, İsrail ve Hamas arasında olası bir çatışmanın senaryolarını nasıl yönetiyor?
Washington'daki analistler ve uzmanlar, çatışmanın nasıl sonuçlanabileceğini ne bekliyor?
Hizbullah'ı caydırmak
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümetinin, Filistinli silahlı gruplara karşı resmi olarak savaş ilan etmesi ve ABD'nin, İsrail'i desteklemek için 'Gerald Ford' adlı uçak gemisinin vurucu gücünü Doğu Akdeniz'e göndermesi, çatışmanın tırmanmasına neden olabilir.
Ancak, ABD, çatışmanın sadece Gazze'de kalmasını ve başka bölgelere yayılmasını önlemeyi hedefliyor.
Bu nedenle, ABD'nin askeri güç gösterisi, Hizbullah'ı caydırmak için bir araç olarak görülüyor.
Hizbullah, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarına tepki olarak, Şeba Çiftlikleri'ni bombalamaya başladı.
Bu, Hizbullah'ın, Filistinli gruplara destek vermek ve çatışmaya girmek için hazır olduğunu göstermek için bir tehdit olarak yorumlanabilir.
Hizbullah, İsrail'in büyük şehirlerine fırlatabileceği 150 bin füzeye sahip.
Bu, Gazze'deki çatışmanın Lübnan'a da yayılabileceği ve daha geniş bir savaşa yol açabileceği anlamına geliyor.
Hizbullah ve onun hamiliğini yapan İran, İsrail ve Hamas arasındaki savaşın daha geniş ve daha yıkıcı bir bölgesel savaşa dönüşmesine yol açabilecek en büyük doğrudan tehdit.
Bu, Hamas için ideal sonuç. Bu nedenle, ABD, Doğu Akdeniz'e savaş gemileri gönderdi.
Bu, yalnızca izleme, dinleme ve iletişimi engelleme veya Hamas'ın daha fazla silah almasını önleme yeteneklerini geliştirmek için değil, aynı zamanda Washington'un gerektiğinde askeri müdahaleye hazır olduğu mesajını iletmek için de yapıldı.
İsrail ve Hizbullah arasındaki herhangi bir savaş hızla tırmanacak ve her iki tarafta da büyük kayıplara yol açacaktır.
Bölgeyi istila etmenin iki sorunu
Birçok gözlemci ve ABD'li medya kuruluşu, İsrail'in Gazze'ye yönelik savaş ilanını (Hamas ile önceki beş çatışma turunda gerçekleşmemiş bir durum), İsrail'in Gazze Şeridi'nin tam kontrolünü ele geçirmeyi ve Hamas yönetimini devirmeyi hedeflediği şeklinde yorumladı.
Ancak, Başkan Biden yönetimi, bu zor görevin sonuçları konusunda pek de emin görünmüyor.
Bu, ABD'nin eski İsrail Büyükelçisi, deneyimli diplomat Martin Indyk'in belirttiği üzere, iki sorunun hedefe ulaşmayı engelleyebileceği gerçeğinden kaynaklanıyor:
İlk sorun, İsrail'in Gazze Şeridi'nin nüfus yoğunluğunun yüksek olması (2,1 milyon nüfus, kilometrekareye 5 bin 500 kişi).
İsrail'in, gelişmiş Amerikan silahlarıyla Gazze'de sivil kayıplara yol açması durumunda, uluslararası toplumdan İsrail ve ABD aleyhine protestolar ve kınama gelecektir.
Bu da İsrail'e ateşkes için baskı yapılmasına neden olacak. Ancak, Ancak Atlantik Konseyi Scowcroft Güvenlik Girişimi Direktörü Jonathan Bannikov'a göre, İsrail'in, bazı hedeflerine ulaştığını görmeden ateşkesi kabul etmesi pek olası değil.
İkinci sorun ise, İsrail'in geniş çaplı bir savaşta başarılı olması durumunda, Gazze Şeridi'ni kontrol altına alacak olması.
Bu durumda İsrail, bu güçleri Gazze Şeridi'nden nasıl çıkaracağı, ne zaman çekileceği ve kimin çıkarı için çekileceği gibi zor sorulara cevap vermek zorunda kalacak.
Özellikle de İsrailliler, 2005 yılında zaten Gazze'den çekildikleri için, oraya geri dönmek istemiyor.
İmkânsız görev
Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi'nde (CSIS) çalışan araştırmacılar Daniel Byman ve Alexander Palmer, Hamas'ın Gazze Şeridi'nde sahip olduğu derin ekonomik, dini ve sosyal temeller nedeniyle, Gazze Şeridi'nin kontrolünü ele geçirme görevinin neredeyse imkansız olduğunu düşünüyor.
Ancak araştırmacılar, Foreign Policy dergisinde yayımlanan bir makalelerinde, İsrailli liderlerin başarı gösterme baskısı altında olduklarını ve bu nedenle Hamas'ın üst düzey liderlerini öldürme veya tutuklama, ayrıca İsrail'in saldırıya karşılık verdiğini gösteren açık ve derin işaretler verme gibi hedeflere odaklanacaklarını belirttiler.
Bu, Hamas'ın nihayetinde ağır bir darbe alacağını, ancak Gazze'deki sıradan sakinlerin bunun bedelini ağır bir şekilde ödeyeceğini gösteriyor.
Ayrıca, Washington, İsrail'in, son Filistin operasyonları sonrasında yıpranan itibarını geri kazanmaya çalışmasını istiyor, ancak bunu yaparken de bir miktar ölçülü davranmasını istiyor.
Bu, Biden yönetiminin, Arap ülkelerini İsrail ile normalleşmeye teşvik etmek için yürüttüğü hassas görüşmeleri sürdürebilmesi için gerekli.
Eski ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Ortadoğu Direktörü Kirsten Fontenrose da aynı tavsiyede bulunuyor.
Fontenrose, İsrail'in, Hamas ve İran'a, bu tür anlaşmaları bozma fırsatı vermeden, askeri yanıtında ölçülü davranması gerektiğini söylüyor.
Ayrıca, İsrail'in, askeri operasyonlarında, saldırılara katılmayan çok sayıda Filistinlinin öldürülmesine neden olacak şekilde hareket etmesi halinde, diğer Arap ülkelerinin İsrail ile normalleşmeye istekli olmasının imkânsız hale geleceğini savunuyor.
Hamas'tan stratejik hata
Ancak aynı zamanda, Biden ve Netanyahu, Hamas'ın, İsrail kentlerine ve Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki yerleşim yerlerine düzenlediği ve onlarca kişiyi rehin aldığı sürpriz saldırısı nedeniyle, 'İsrail'in düşmanlarının' stratejik bir avantaj elde etmesini engellemenin yollarını ele aldı.
Bu, önceki çatışma turlarından farklı. Bu turlarda, genellikle İsrail'in misilleme saldırıları olur ve ardından arabulucuların müdahalesiyle geçici ateşkes sağlanırdı. Ancak bu rutin artık geçerli değil.
ABD Savunma Bakanlığı'nın Özel Operasyonlar ve Terörle Mücadeleden Sorumlu Eski Bakan Yardımcısı William Wechsler'e göre Hamas, beklenenden daha iddialı ve operasyonel olarak daha yetenekli olduğunu kanıtladı.
İsrail'in uğradığı kayıplar, ABD'nin 11 Eylül 2001'deki saldırılarında uğradığı kayıplardan daha büyüktü.
Bu nedenle, Biden yönetimi, İsrail'in askeri cevabının bu gerçeği yansıtmasını bekleyecek.
Bu, hava saldırılarının kara operasyonlarıyla destekleneceği anlamına geliyor.
Bu durumda, olası sonuç, Hamas'ın Gazze'deki büyük bir gerilemesi ve bazı İsrail kayıpları olacaktır.
11 Eylül saldırılarının, El Kaide için uzun vadeli bir stratejik hata olduğu kanıtlandığı gibi, Amerikalılar ve İsrailliler, 7 Ekim olaylarının da Hamas için benzer bir stratejik hata olduğunu kanıtlamak istiyor.
Üçüncü bir intifadanın önlenmesi
Hamas'ın, gelecek savaşta zafer elde etmesinin tek yolu, Batı Şeria'daki diğer Filistin gruplarının ve örgütlerinin, hareketin stratejik hedeflerini destekleyen kararlar alması.
Bu nedenle, ABD Dışişleri Bakanlığı, yoğun Arap ve uluslararası temasları yoluyla, Filistin Yönetimi liderliğini etkilemeye çalışıyor.
Filistin Yönetimi'nin, daha önce yaptığı gibi, Gazze halkına sözlü destek verirken, Batı Şeria'da paralel şiddet olayların patlak vermesini önlemek için ince bir çizgide yürüyüp yürüyemeyeceğini görmek istiyor.
Ancak, ABD'nin çabaları başarısız olursa veya Filistin Yönetimi liderliği bu sefer farklı bir yol seçerse, İsrail iki cephede savaşla karşı karşıya kalacak.
Batı Şeria'daki Filistinliler, daha az saldırı için ilham kaynağı olacak. Eski ABD diplomatı Richard LeBaron'un değerlendirmesine göre, üçüncü bir intifadanın koşulları zaten mevcut.
Bu durumda, Hamas, 2007'de Gazze'deki savaşını tamamlayarak temel hedefine ulaşacaktır.
Bu, Hamas'ın, şu anda 87 yaşında olan Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas'ın ölümü durumunda, uygun ve belki de tek alternatif haline gelmesini sağlayacak.
Ayrıca, ABD yönetimi, Hamas'ın, 2021'de meydana gelen ve birçok gözlemciyi şaşırtan şiddet olaylarında olduğu gibi, İsrailli Arapları isyana teşvik edeceğinden korkuyor.
Eğer bu gerçekleşirse, İsrail toplumunun uzun vadeli varlığına vereceği zarar çok büyük olacaktır.
Bu sonucu önlemenin doğal yolu, İsrailli Arapların yaşam standartlarını iyileştirmek ve bunu herhangi bir İsrail hükümeti için stratejik öncelikler arasında ilk sıraya koymak.
Müdahaleyi teşvik
ABD, çatışmanın şiddeti azaldığında, Suudi Arabistan, Mısır, Ürdün ve İsrail ile 'İbrahim Anlaşmaları' imzalayan Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn gibi Arap ülkelerinin müdahalesini yeniden talep edebileceğini umuyor.
Bu ülkelerin, durumu yatıştırmak ve ateşkes sağlamak için çaba göstermesini istiyor.
Çünkü çatışmanın süresi uzarsa, ABD'nin İsrail ile ilişkilerini sürdürmesi daha da zorlaşacaktır.
Eski ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı ve eski Başkan Barack Obama'nın Ortadoğu Özel Temsilcisi Martin Indyk'e göre, İsraillilerin de yeni gerçeklikle yüzleşmesi gerekiyor.
1973'te, İsraillilerin yenilmez olduğuna ve Ortadoğu'nun süper gücü olduğuna inanmasına neden olan kibir idi.
Aynı kibir, son yıllarda da İsrailliler arasında kendini gösterdi. Birçok insan İsraillilere, Filistinlilerle olan durumun sürdürülemez olduğunu söylese de onlar sorunun kontrol altında olduğuna inanıyorlardı.
Şimdi, 1973'te olduğu gibi, tüm varsayımları yerle bir oldu.
Bu nedenle, Biden yönetimi, nihayetinde İsraillileri, Filistinlilerle ciddi bir barış sürecine girmeleri ve acı bir ders almaları gerektiğine ikna edebilmeyi hedefliyor.
Independent Türkçe için çeviren: Büşra Kavaklıoğlu