Mekanın sessizliğini yıkan kişnemesini, orada bulunanlardan gelen alkış sesleri izledi. Öyle ya, gözler safkan at sevenlerin doldurduğu bir alanda onun ileriye doğru başarılı adımlar atmasını ve ilk protez uzvuyla yürümesini bekliyorlardı. Zira bölgelerinde bir insan değil de küçük bir safkan at ilk kez böyle bir olaya konu oluyordu.
Başarılı ameliyat
Protez uzuv uzmanı Doktor Gazal Hilal, uzuv yerleştirme ameliyatı için uygun parçaları ve doğru boyutları belirlemek için saatler boyu uğraştı.
Doktor, güzel bir atın bedenine bir uzuv yerleştirme konusundaki bu ilk deneyiminde tereddüt etmedi. Bu, savaş koşullarında bu tür ameliyatların artmasından sonra uzuvları kopmuş insanlara yönelik yaklaşık dört bin protez ameliyatı gerçekleştiren bir doktorun karşılaştığı farklı türde bir zorluktu.
Bu atı uzayıp giden sıkıntısından kurtarmaya kendisini mecbur hissedene kadar böyle bir deneyim yaşamamış olan doktor duygularını şöyle dile getirdi:
Kısrağın sağ ayağı şiddetli çatışmalardan birinde atılan bomba şarapnelleri isabet ettikten sonra kopmuş. Bu zorluğu aştım. Uzvu, iyi bir durumda. Atın adımları farklı, hızlı ve sürekli hareket halindedir. Yani insan adımları gibi değildir.
Safkan atlar
Silahlı çekişmeler ve gerilimlerin yoğun olduğu bölgelerde insanın saflığa olan eğilimi, savaşın kıymıklarına baskın gelip canlı bir varlığa yeniden adım attırabildi.
Dr. Hilal, o an hissedilen duyguları şöyle tarif ediyor:
Kısrağın ileriye doğru ilk adımını attığı, kişnemeye başladığı, sonra da onu izlediğim sırada bana dönerek sarıldığı o anki duygular tarif edilemez. Yeni uzvunu yerleştirirken gözlerimi gözlerine dikmiş ve iç rahatlatıcı bir gülümseme ile ‘Başaracağız’ demiştim.
Canlı varlık
Suriyeli doktor, görevini ve insanlık vazifesini, savaş zamanında insanların yardımına koşup onların hayatlarını kurtarmakla sınırlı tutmadı ve hayvanlara da yardım eli uzattı.
Dr. Hilal övgü ifadeleri işittiği kadar bu deneyiminin eleştirilmesi ve kınanması ile de karşılaştı. Nitekim bazıları onun, ‘savaş zamanında bir hayvanın değil bir insanın hayatını kurtarmasının daha iyi olacağını’ düşünüyordu.
Hayvan dostları ise böyle bir girişimde, insanın insanlığını koruması ve bundan vazgeçmemesine yönelik teşvik edici bir yan buldu. Hayvan bakımı ile ilgilenen bir derneğin üyesi olan aktivist Neybal Said memnuniyetini şu sözlerle ifade etti:
“İnsanlar bizi kan bataklığında boğulduğumuz bir zamanda hayvanlarla ilgilenmekle suçluyor. Bense insanlığımızı kanıtlamak için hayvanla ilgilenmeye daha fazla ihtiyacımız olduğunu savunuyorum.”
Dr. Hilal, herkesin görüşüne saygı duyduğunu belirterek tıbbî ve teknik ekip ile birlikte Suriye’nin kuzeyindeki Azez bölgesinde, Mutlu Adımlar adındaki bir merkezde her türlü insani hizmeti ücretsiz sunduklarını belirtiyor.
Nitelikli ameliyatı denetleyen doktor, El-Etarib’deki Adım Adım merkezinin açılışında şunları söyledi:
Arap Atları Derneği’nin müdürü ile görüştüm. Bana el-Etarib’deki bombardımanda ayağını kaybeden kısrağın durumunu bildirdi. Ben de benim de bir yardımım olsun diyerek bu uzvu yerleştirme işini üstlendim. Bu amaç için var olan bir tıp merkezindeki insanlık görevimiz bununla da bitmedi ve hayır işine devam ettik. Ayda yaklaşık 30-40 uzvu ücretsiz olarak yerleştiriyoruz. Bu hizmeti her ihtiyaç sahibine sunmaya hazırız. Bizler hayvanlara da tıpkı insanlara olduğu gibi insancıl yaklaşmalıyız.
Savaşın yerle bir ettiği bir ülkede olağanüstü bir şey olan bu nitelikli ameliyat, dikkatimizi safkan atların başına gelenlere çekiyor. Savaş, yağmalanan, çalınan veya bomba isabet ederek birçok atın telef olduğu at yetiştirme çiftliklerini nasıl etkiledi?
Bu durumu en iyi at terbiyecisi Hüsam Şüheda biliyor. Suriye’nin başkentine yakın Rif Şam’da (Şam Kırsalı ili) çiftliği olan Şüheda, kimliği belirsizler tarafından hırsızlığa uğrayan çiftliğinin başına neler geldiğini şöyle anlatıyor:
En güzel kısrakları ve safkan atları çalıp götürdüler. Onlarca atım vardı. Bugün yaşadığımız istikrar halinden sonra çiftliği yeniden kurmayı ve o atları yeniden getirmeyi nasıl da istiyorum...
Çiftliklerinin bolluğuyla meşhur Duma şehri şimdilerde daha az at yetiştirilen bir yer haline geldi. Gelgelelim savaşın kalıntıları üzerinde hem binicilerin hem de atların parlak günlere yeniden dönmesi çok zor görünüyor. .
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Aybüke Gülbeyaz
Şarku'l Avsat
