İranlı yöneticilerin din ve direniş adına her geçen gün zenginleştiği bir zamanda ekonomik zorlukların ağırlığı altında her geçen daha da eğilen ve sıkıntı çeken toplumun tanık olduğu yoksulluk dramının abartısız en sarsıcı sahnesi, sanal ortamda ve pazarlarda yapılan çocuk alışverişi olabilir. 

Çocukları koruyan yasaların olmadığı bir ortamda bugün bu felaket, yani çocuk ticareti daha geniş boyutlara ulaştı.

Bu felaketi anlamak için Instagram gibi sosyal medya platformlarında 'çocuk vesayeti' kavramını aratmak yeterli.

O zaman 'çocuk aracısı' sıfatıyla bu alanda çalışan çok sayıda kullanıcı hesabı görülebilir.

Elbette pazarlardaki durum çok daha kötü. Tahran'da bir çocuk hakları aktivisti, çocuk satın almak isteyen birinin öğlen saat 1'de Tahran'da hükümet yetkililerine yakın Bölge (Mıntıka) 12'ye gitmesinin yeterli olduğunu söylüyor; orada bir günlük bebeklerden yaşları 4 veya 5'in altında kız ve erkek çocuklarına kadar olan çocukları çok kolay bir şekilde satın alabilir. 

Gerçek çocuklar için sanal ilanlar

Emniyet güçlerinden Sosyal Hizmetler Kurumu'na (Behzistî) kadar olan yelpazedeki İranlı yetkililer, çocuk alışverişi alanında faaliyet yürüten kişilerle kararlı bir şekilde ilgilendiklerini iddia ediyor.

Ancak sosyal medya sayfalarında ve sahada yapılan araştırmalar, bu iddianın tam aksini ortaya koyuyor.

Nitekim bundan bir ya da iki yıl önce Instagram'da ara sıra emzikli bebek satışıyla ilgili ilanlar yer alıyordu.

Kullanıcıların tepki gösterip bu hesapları şikâyet etmeleri üzerine emniyet, bu kişileri tutukladığını iddia etti.

Ancak bu önlemler, internet üzerinden çocuk alışverişini durdurma konusunda işe yaramadı.

Üstelik yapılan araştırmalar bu ilan sahiplerinin ve tacirlerin sadece çalışma yöntemlerini değiştirdiklerini, şu an işlerine devam ettiklerini ve "çocukların vesayeti" ya da "yetim ve bakımsız çocukların vesayeti", bazen de "bir günlüğüne çocuk bakımı" gibi başlıklar altında hesap açtıklarını gösterdi. 

Bir çocuk satın almak isteyen kişilerle Instagram'a ilan koyan kişiler arasında ön görüşmeler yapılıyor.

Bir aylık çocuğun vesayetinin devredilmesiyle ilgili ilan veren bir kullanıcı, Independent Farsça muhabirine şöyle dedi:

Çocuğun ailesi 500 milyon tümen fiyat belirledi, ancak bir indirim yaptırabilirim.

Kullanıcının ifadesine göre aile, Meşhed şehrinin banliyölerinden birinde yaşıyor ve dört çocuğu daha var.

Bu aile oldukça fakir ve çocuk satışından elde ettiği geliri daha iyi bir hayat için harcamak istiyor.

Anlaşıldığı kadarıyla bu satış fikri, ailenin bir tanıdığı tarafından çocuğun babasına tavsiye edilmiş. 
Çocuk satın almak isteyenler, birçok zorlukla karşılaşabileceklerini biliyorlar.

Bu zorluklardan biri de çocuğu satan ailenin bir yıl ya da daha fazla bir süre geçtikten sonra pişman olup, çocuğun iadesini talep etmesi ihtimali.

Elbette alışveriş işlemleri hukuki sorunlar da doğuruyor. Bu yüzden çocuk satın almak isteyen pek çok kişi, çocuğun bir günlük olmasını ya da satın alma işleminin çocuk doğmadan önce gerçekleşip doğum belgesine kendi adlarının yazılmasını tercih ediyor. 

Independent Farsça muhabirine konuşan aracı, "İsterseniz sizin için çocuk doğmadan önce satın alma işlemi gerçekleştirebilirim, ama fiyat daha yüksek olur. Doğum belgesini sizin adınıza almak için nüfus dairesinde ve hastanede tanıdıklarım var. Ancak bu doğum belgesini satın alma işlemi ayrı" ifadelerini kullandı. 

Yoksul hamile anneler

Dört kelimeden oluşan "çocuk için ön satış" ibaresi; başı, ortası ve sonu olan hüzünlü bir hikâye. İronik olan, bu ibarenin hiç de gerçekçi olmamasıdır.

Independent Farsça'ya konuşan ve adının açıklanmasını istemeyen İranlı bir çocuk hakları aktivisti, "Şu an sizinle konuşurken başkent Tahran'ın yoksul iki bölgesinde oldukça fakir olup, çocuklarını önceden satmış en az iki kadın var" dedi. 

Aktivist, çocuklarını satan annelerin duygularını da şöyle tarif etti:

Zorlu yaşam koşullarına ve boğuştukları hastalıklara bakıldığında başka bir seçenekleri olmadığını söylüyorlar.

Aktivist, emzikli olanlar başta olmak üzere çocukların satılması meselesinin çok önemli boyutları olduğunun altını çizdi.

Ona göre toplumun, annelere öfke kustuğu doğru. Ancak bazı devlet hastanesi sorumlularından tutun doktorlarla simsarlara ve nüfus dairesi yetkililerine kadar pek çok insan bu meseleye karışıyor.

Dolayısıyla bir ebeveynin çocuklarını satmak istediğinde kolayca kendisine ödeme yapıp çocuğu alacak bir müşteri bulmasının ve işi bitirmesinin kolay olduğu iddiası doğru değil.

Özellikle de İran'daki yasalar, çocuğun velayetinin sadece babada ve dedede olmasını öngörürken. Öyleyse bu mesele, ancak yasalar çiğnenerek mümkün olabilir. 

Aktivist, alım-satım sürecini şu sözlerle anlattı: 

Aracıların işi sadece satıcıyla müşteriyi birbirleriyle tanıştırmaktan ibaret değil. Başka işler de yapıyorlar. Mesela bu aracıların devlet hastanelerinde tanıdıkları var; doğum belgesini çocuğu satın alacak kişinin adına yazdırabilir.

Aynı şekilde nüfus kayıt dairelerinde de çocuk için müşteri adına doğum belgesi alacak kadar etkinliğe sahipler. Çok büyük paralar aktarıyorlar, ancak çocuğun anne-babasının aldığı miktar çok az. 

Çocuklarını satan annelerin birçoğu uyuşturucu bağımlısı ve sokaklarda yatıyor. Çocukları da kaçınılmaz olarak bağımlı doğuyor. Bununla birlikte müşteriler, çocukları herhangi bir sıkıntı yaşamadan satın almayı tercih ediyor.

Bu çocuk hakları aktivisti, kocalarının zorlaması ve baskısı altında çocuklarını satmaya mecbur kalan birçok kadın tanıyor.

Bu bağlamda karısını üç defa hamile kalmaya zorlayan ve doğmamış çocuğunu karısının o ana kadar tanımadığı insanlara satan bağımlı bir adamdan bahsetti.

Söz konusu kadın, doğum kontrol operasyonu için hastaneye gittiğinde ona kocasının iznini alması gerektiğini söylemişler.

Aktivist, yoksulluk meselesi hakkında da şöyle dedi: 

Çoğumuz sosyal medyada çocuk satışına dair ilanları gördüğümüzde rahatsız oluyoruz. Ancak bu sorunun gerçeklik sahasındaki boyutları daha feci. Bence İran toplumu, çocukların annelerini değil de bu tür koşullara sebep olanları suçlamalı.

Daha fazla fakir ve bağımlı çocuk

Daha önce birkaç yıl boyunca kadın ve çocuk hakları aktivistleri, istenmeyen hamileliğin nasıl engelleneceği konusunda zayıf ve yoksul bölgelerde eğitimler veriyor ve onlara gerekli bazı tıbbi malzemeleri getiriyordu.

Bu bölgelerdeki sağlık merkezlerinde de bu eğitimlere izin verildi. Ancak yaklaşık on yıl önce Dinî Lider Ali Hamaney'in nüfus planının açıklanmasından sonra bu eğitimler durduruldu.

Ama iş, yoksul bölgelere doğum kontrol malzemeleri tedarikinin engellenmesiyle sınırlı kalmadı. Aynı zamanda tüm sağlık merkezleri de bu konuda hizmet sunmaktan menedildi.

Ayrıca kadın ve çocuk hakları aktivistlerinin faaliyetleri de giderek kısıtlandı ve nihayet Temsilciler Meclisi, Aile ve Gençleri Destekleme yasasını tartışarak onayladı. 

Yeni yasa uyarınca hamileliğe dair herhangi bir bilinçlendirme, pratikte cezalandırılmayı gerektiren bir suç olarak kabul ediliyor.

Aynı şekilde doğum kontrol malzemeleri de nadir ve maliyetli hale geldi. İran'da yaşananlara karşı yoğun bir öfke besleyen bu aktivist durumu şu sözlerle yorumladı:

Başkent Tahran'ın Şuş ya da Herendi caddesine veya Pakdeşt ya da Veramin şehrine gidip, bu yasanın onlarca yoksul kadına ve çocuğa yönelik bir suç eyleminden başka bir şey olmadığını kendi gözlerinizle görmelisiniz.

Mesela bağımlı kadınlara ya da seks işçilerine doğum kontrol malzemeleri getirdiğimizde bir suç işlemiş olmaktan korkuyoruz. Yahut bir kadın istemeden hamile kaldığında çocuğunu aldıramıyor. Hal böyleyken çocuk alım-satımı olgusunun yaygınlaşmasından başka ne bekleyebilirsiniz ki?

Siz zannediyor musunuz ki hükümet, bu yasanın daha fazla fakir çocuğun doğumuna yol açtığını ve bunun da çocukların alım-satımına sebep olabileceğini bilmiyor? Bence hükümet gayet iyi biliyor. Ama öncelik, nüfusun artması. Hükümetin, bağımlı annelerin çocuklarını sattıklarını bilmemesi mümkün olabilir mi? Biliyor ama umursamıyor.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 2/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 3/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 4/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 5/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 6/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 7/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 8/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 9/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 10/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 11/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 12/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 13/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 14/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 15/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 16/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 17/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 18/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 19/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 20/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 21/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 22/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 23/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 24/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 25/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 26/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 27/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 28/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 29/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 30/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

İran'da evlat edinme şartları

Çocuk haklarına ilişkin en önemli uluslararası belge, 30 yıl önce İran rejiminin de imzaladığı uluslararası anlaşmadır. Bu anlaşmaya göre hükümetler, çocuk alım-satımını engellemekle yükümlü.

İran'daki Çocuk Koruma Kanunu'nun üçüncü maddesine göre çocukların yasal olmayan işler için satılması, satın alınması, istismar edilmesi veya kullanılması suç kabul ediliyor ve karşılığında hapis ve para cezası veriliyor.

Ancak bu yasa da benzer yasalar gibi yürütmede sorunlarla karşılaşıyor. Bu sorunların başında da yürütme organlarının görevlerini yerine getirmede gösterdiği zayıflık geliyor. 

Sosyal Hizmetler Kurumu'nun (Behzistî) sorumluluğu, çocuklar da dahil olmak üzere bakıma muhtaçların işleriyle ilgilenmektir.

Evlat edinmek isteyen kişilerin, bu kuruma giderek, evlat edinme sürecine uymaları gerekir. Bu süreç bazıları tarafından "evlat edinmenin 7 adımı" olarak biliniyor.

Evlat edinmek isteyen kişinin İran anayasasında izin verilen dinlerden birine inanması, eşlerden birinin en az 30 yaşında olması şartıyla beş yıllık evli bulunması, yükümlülüklerine bağlı ve daha önce hapishaneye girmemiş ya da herhangi bir suçtan hüküm giymemiş olması gerekiyor.

Ayrıca kişinin maddi durumunun, beden ve akıl sağlığının yerinde olması ve bağımlı olmaması lazım. 

Evlat edinme şartları yukarıda saydıklarımızla sınırlı değil. Mesela bir karı-koca bir kız çocuğunu evlat edinirse ve bir süre sonra anne vefat ederse mahkeme, kız çocuğunu babadan geri alıp, tekrar Sosyal Hizmetler Kurumu'na teslim edebilir. Bu, babanın vefat etmesi halinde erkek çocuk için de geçerli. 

Sosyal Hizmetler Kurumu'nun dinî vecibelere bağlılık gibi şartlarının çocuğun hayatını iyileştirmede kayda değer bir etkisi yok. Bu, sadece rejimin politikalarıyla örtüşüyor.

Sosyal Hizmetler Kurumu'nun zarara ve şiddete maruz kalan çocuklar konusundaki kötü performansının yanı sıra bu şartlar, çocuk ticareti olgusunun yaygınlaşmasına da yol açtı. 

Yaklaşık dört yıl önce bir kız çocuğunu evlat edinen Said ve eşi, Independent Farsça'ya şunları söyledi:

Yaklaşık iki yıl boyunca bu çocuğu evlat edinmek için uğraştık ama bizimle yapılan görüşmelerde evlat edinme yeterliğine sahip olup olmadığımızı öğrenmeye çalışmadılar. Sorular yoğun olarak namaz, oruç ve yasaklar üzerineydi. Neredeyse bir yıl geçtikten sonra çocuğun durumunu görmek için evimize gelmek istediklerinde eşimin başörtüsüz fotoğrafını ortadan kaldırmak zorunda kaldık.

Bu bağlamda daha önce zikredilen çocuk hakları aktivisti, çocuk ticaretinden evlat edinmeye kadar olan boyutlarıyla bu olguya, farklı resmî ve toplumsal kesimlerin dahil olduğu geniş ve önemli bir olgu olarak dikkat çekti.

Ona göre İran toplumu çocuk ticareti konusunda bir suçlu arıyorsa hükümet yetkililerini hedef almalı.

Zira "çocuk satışı olgusu, trajik ve üzücü bir hikâyeye dönüştü ve ne yazık ki hızla yayılıyor. Dahası bunu, para kazanmanın bir yolu olarak gören insanlar var. Bu yüzden rejimin temel önceliği nüfusu artırmak olduğu ve Sosyal Hizmetler Kurumu gibi yürütme organları görevlerini yerine getirmediği sürece yoksulluk devam edecek ve bu hikâye bitmeyecek."

Independent Farsça