İsrail ile Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) arasında imzalanan Oslo Anlaşması'nın geçen hafta olan 30'uncu yıl dönümü, Filistin'in ve Filistinlilerin en kötü koşullar içinde oldukları bir dönemde geçip gitti.

Batı Şeria'da bazı bölgeler işgale direnen askeri eylemlerin adeta kalesine dönüşüyor.

Filistinli mültecilerin başkenti olarak kabul edilen Güney Lübnan'daki Ayn el-Hilve kampı, Filistinliler arasında 20 yılı aşkın bir süreden sonra en şiddetli ve uzun çatışmalara sahne oluyor.

Hiçbir tarafın Oslo'dan iyi bahsetmediği veya kendisini iyi bir şekilde anmadığı doğru.

Oslo, Filistin halkının ve liderlerinin nefret ettiği, İsrail'in ise sanki hiç olmamış gibi ihlal ettiği bir anlaşma.

Ama gerçek şu ki Oslo, tökezleme nedenlerinden ve 1993 yılında imzalanmasından bu yana gelişen koşullardan bağımsız olarak varlığını sürdürüyor.

Anlaşmanın imzalandığı dönemde FKÖ tarihinin en zayıf aşamasındaydı, Kuveyt'i işgalinde Saddam Hüseyin'i destekleme macerasının ardından Arap ve uluslararası düzeyde izole edilmiş ve mali açıdan tükenmiş durumdaydı.

Öte yandan İzak Rabin suikastı ve Yaser Arafat'ın intihar eylemlerine ilişkin muğlak davranışları, Halil şehrindeki Baruch Goldstein katliamı örneğindeki gibi Filistin ve İsrail kamplarında barışı reddedenlerin şiddete başvurması, dahası anlaşmayı zayıflatmak için elinden gelen her şeyi yapan İsrail ile anlaşmaya karşı Arapların kendisini ret etmesi sonucunda anlaşma yaşayamadı.

Oslo, bugün hâlâ bizimle olan iki temel payandanın temelini attı: Filistin Ulusal Otoritesi'nin kuruluşu ve iki devletli çözüm ilkesi.

Bunlar Otorite'nin kuruluşunun son 30 yıldaki olumsuz sonuçlarına ve kendisi şu ana kadar küçük ve marjinal iç meselelere odaklanmış olmasına rağmen, Filistin meselesine bir başlık ve bir Filistin devletinin kurulmasına yönelik kurumsal bir çerçeve oluşturdu.

Ayrıca Oslo'da karşılıklı tanınma olanağı elde edilmeseydi iki devlet fikri de var olamazdı.

İki devletli çözüm hâlâ çok uzak ama "iki halk için iki devlet" kavramı diplomatik uzlaşma meselesi, uluslararası toplumun İsrail-Filistin çatışmasını ele alırken tercih ettiği çerçeve haline geldi.

Olumsuz yönleri çok fazla, olumlu yönleri ise az olan bu gerçekliğe dayanarak ve bölge ile dünyada benzeri görülmemiş değişimler ve bunların uluslararası bölgesel ilişkiler üzerindeki önemli etkilerinin ışığında, bir yanda ılımlı Arap ve uluslararası güçler arasında Filistin meselesini ötekileştirme eğilimi arttı.

Diğer yanda ise, herhangi bir barış anlaşmasını temel olarak reddeden İran öncülüğündeki İsrail ile normalleşme karşıtı güçler, Filistin meselesini şiddetli bir şekilde hedef alır oldu.

Bu hedef alma, Filistinlilerin ve Filistin'in yararına olmadığı gibi, bu güçlerin özellikle Maşrık (Levant) ülkelerinin iç işlerine daha fazla müdahale etmesinin, bölgede kaybettiği popülariteyi yeniden kazanmasının tek yolu da oldu.

Suudi Arabistan-İran anlaşmasının ardından bölgede hakim olan sükunet ortamı, Filistin'i anlaşmalara karşı çıkanların çıkış noktası haline getirdi.

Ayrıca İsrail'in aşırı sağın yükselişiyle tanık oldukları ve iktidardaki koalisyon hükümetinin vahşi uygulamaları, direniş akımları ile Filistin toprakları ve dışındaki itirazlar için gerekli malzemeyi oluşturuyor.

Aynı zamanda diplomatik donukluğu kırma vizyonuna sahip cesur siyasi liderlik, karar alma sürecine meşruiyet kazandırmak ve barışa karşı çıkan sesleri zayıflatmak için bu liderliğin her iki tarafta da meşruiyete sahip olması gibi, barış yolunun dayanak ve unsurlarının da eksik olduğuna dikkat çekilmeli.

Ne yazık ki bu dayanaklar bugün ne Filistin ne de İsrail tarafında mevcut değil.

Filistin tarafında bunun nedenleri; Oslo sonrası ve Rabin suikastı öncesindeki ilk iki yıldan yararlanma fırsatının kaçırılması, Arafat'ın 2000-2003 yılları arasındaki İkinci İntifada ile zirveye ulaşan şiddeti destekleme eğiliminin ortaya çıkmasıyla başlayan başarısızlık.

Ardından Filistinlilerin Batı Şeria ile Gazze arasında bölünmesi ve Fetih hareketi ile Filistin Otoritesi'nin seslerini kesen Hamas'ın artan rolü.

İsrail'e gelince, ülke aylardır olağandışı protestolara ve yedek subaylar ile askerlerin görevlerini bırakmaları kertesine varan yoğun siyasi gerilime tanık oluyor.

Muhalefet güçlerine göre, protestolar, hükümetin yargının rolünü kısıtlamasını ve İsrail'i otoriter, dindar ve milliyetçi popülist bir rejime dönüştürmesini reddediyor.

Sonuç olarak, işgalin ikisinin omuzları üzerindeki ağırlığı göz ardı edilmeden, Yaser Arafat'tan Mahmud Abbas'a kadar Filistin durumunun başlığı, Filistin devleti için iyi bir temel atılmaması ve şiddet seçeneğinden vazgeçilmemesi oldu.  

Ayrıca İsrail de yerleşim yerleri inşa etmekten vazgeçmedi ve Filistin Otoritesi'nin Oslo'da mutabakata varılan yetkilerini kullanmasına izin vermedi.

Sonunda da Binyamin Netanyahu başbakan oldu ve çatışmayı sona erdirmek yerine "çatışmayı yönetme" politikasını benimsedi.

Bu ortamda anlaşmaya karşı sesler önem kazandı ve radikal bakış açıları karar alma sürecinin temel yönlerine hakim olmaya başladı.

Amacımız ne Oslo'yu savunmak ne de yeniden canlandırılmasını teşvik etmek, zira ne İsrail, ne Filistin, ne de bölgesel ve uluslararası koşullar artık böyle bir formüle uygun değil.

Ancak bu, Filistinlilerin koşullarının (çürüme, ihmal ve Filistinlilerin yararları dışında amaçlar için kötü niyetli kullanılmaları durumunun) olduğu gibi bırakılabileceği anlamına gelmiyor.

Aksine bu durum, Abbas sahneden ayrılır ayrılmaz sorunsuz bir liderlik geçişi için Filistin, Arap ve uluslararası çabalar gerektiriyor.

O zamana kadar Filistin Otoritesi'ni güçlendirmek İsrail'in stratejik çıkarınadır, aksi takdirde Abbas sonrası oluşacak boşluk şiddet yanlısı aşırı güçlerin ön plana çıkmasına olanak tanıyacaktır ki mevcut göstergelerden söz konusu güçlerin projelerini uygulamaya başladıkları görülüyor.

Filistin Otoritesi'nin çöküşü ve devam eden siyasi yıpranması, iki devletli çözüm için geriye kalan alanı da daraltacak ve Filistinlilere ait Filistin devleti başlığını şu veya bu şekilde silecek.

Terörizm ve aşırıcılıkla lekelenmiş, uluslararası meşruiyetten yoksun Hamas ve müttefiklerini mevcut alternatife dönüştürecek.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 2/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 3/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 4/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 5/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 6/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 7/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 8/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 9/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 10/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 11/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 12/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 13/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 14/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 15/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 16/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 17/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 18/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 19/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 20/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 21/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 22/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 23/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 24/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 25/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 26/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 27/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 28/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 29/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

• 30/30

  14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP)

Çözüm önerisi dışarıdakilerden ziyade içerideki Filistinlilerden gelmeli çünkü 2007'de Kuzey Lübnan'daki Nehru'l Barid'deki Filistin kamplarının sahne olduğu, bugün de Ayn Hilve kampının sahne olmaya devam ettiği olaylarla somutlaşan birçok bölgesel müdahaleye maruz kalan dışarıdakilerden daha çok acı çeken ve neyin mümkün, neyin imkansız olduğunu bilenler onlardır.

Bu bağlamda Ayn Hilve kampında Fetih hareketinin ve Ulusal Otorite'nin, en büyük Filistin kamplarından birinde karar alma süreçleri üzerindeki kontrolünü kaybetmenin eşiğinde olduğunu ve bu durumun daha sonra Lübnan'daki diğer kamplara da yayılabileceğini söyleyebiliriz.

Gelecekteki çözüm Oslo ölçeğinde olamaz, keza Filistinlilerin işgal altındaki topraklarda kalan çıkar ve haklarının, özellikle de en zoru olan Kudüs şehri düğümünün üzerinden atlanamaz.

Çözüm, yeni Arap ve İsrail gerçeklerinden ve İsrail protesto hareketinin bir ulusal birlik, merkez sol hükümetine veya mevcut koalisyon hükümetini ortadan kaldıracak başka bir çözüme ulaşması halinde, bu çözümden ilham alan Amerikan-İsrail-Arap-Filistin uzlaşılarının bir sonucu olmalı.

Bunlar gerçekleşmeden, Batı Şeria'nın ve oradaki Filistinlilerin geleceğinin karşı karşıya kalacağı riskler var, özellikle de Batı Şeria'nın fiilen veya İsrail seferberlik propagandasında ikinci bir Gazze'ye dönüşmesi halinde.

Bazı Filistinlilerin tek devlet seçeneğine oynadıkları bahse gelince, bunun sonu ya İsraillilerin kendi isteklerini Filistinlilere ya da Filistinlilerin kendi isteklerini İsraillilere dayatmaya çalışmasıyla sonuçlanacak.

Bu durumda söz konusu çözüm Yahudiler ve Araplar arasındaki bitmek bilmeyen kavgalar için etkili bir reçeteye dönüşecek.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Beyan ishakoğlu

Şarku'l Avsat