78'liler Girişimi Sözcüsü, siyasi aktivist, yazar ve insan hakları savunucusu Celalettin Can, 2016 yılında Özgür Gündem gazetesinin kapatılmasına karşı başlatılan dayanışma eylemi kapsamında gerçekleştirilen "Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği" kampanyasına katıldığı gerekçesiyle 1 yıl 3 ay hapis cezası almıştı.

Can bugün (28 Ağustos Pazartesi) infaz bürosuna teslim olacak.

Celalettin Can'a verilen 15 aylık kesinleşmiş mahkumiyet kararı 20 Ağustos 2023 tarihinde kendisine bildirildi.

Can’ın söz konusu cezasının üst mahkemece onaylanması üzerine, 10 gün içerisinde en yakın Cumhuriyet Başsavcılığı’na giderek teslim olması istenmişti.

Can, geçtiğimiz günlerde Çağlayan Adliyesi’ne gideceğini duyurmuştu.

Silivri'deki Marmara Açık Cezaevi'ne götürülecek olan 78'liler Girişimi Sözcüsü Can, ya denetimli serbestlik uygulanarak salıverilecek ya da verilen ceza infaz edilecek.

Can, hakkında kapatılma cezası açılan Özgür Gündem Gazetesi ile dayanışmak için 1 günlük yayın yönetmenliği yapmıştı.

2016'da İstanbul 8. Sulh Ceza Hakimliği'nce geçici olarak gazetenin kapatılması üzerine aralarında Celalettin Can'ın da aralarında bulunduğu aydınlar, gazeteciler, yazarlar, aktivistler ve gazeteciler basın kuruluşunun yayın yaşamına devamını sağlamak için başlatılan "Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği" kampanyasına dahil olmuştu. 

Kampanya kapsamında her gün farklı bir kişi gazetenin genel yayın yönetmenliği koltuğuna temsilen oturmuştu; Can o dönemde gazetenin merkezi İstanbul'da değil, Diyarbakır'da bulunuyordu.

"Avukatlarım bırakılacağımı söylüyor ama burası Türkiye..."

Independent Türkçe'ye konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Can, kararın siyasi olduğunu belirtip "Gazetecilerin, yazarların fikirlerinden dolayı gözaltına alınıp tutuklandığı, iktidarın ondan olmayan, muhalif bütün seslerle hesaplaşma içerisinde olduğu bu dönemde mücadeleden vazgeçmeyeceğiz" yorumu yaptı.
Mücadelesinden vazgeçmeyeceğini ifade eden Can, "Avukatlarım bırakılacağımı söylüyor ama burası Türkiye" diyerek şu tespiti yaptı: 

Kapatılmak istenen, baskı altında tutulan gazeteyle dayanışma içine girmeyi tercih eden sadece ben değilim. Her gün birimiz olmak üzere bir dayanışmaya girdik, genel yayın yönetmenliğini üstümüze aldık. Denetimli serbestlik hakkım var. Başka bir yargılamadan dolayı 5 ay alacağım kalmıştı devletten. Onun sayılma imkanı var. 'Mahsup hakkı' diyorlar. Bütün bu nedenlerden dolayı 'Size denetimli serbestliği uygulayabilirler' diyorlar. Ama burası Türkiye'dir. 'Denetimli serbestlik uygulayacağım' deyip de giden arkadaşlarımın birçoğu ceza aldılar, içeride kaldılar. Önce adliyede sonra Metris'te bazı işlemler görülecek. Akabinde Silivri'de... Bir aksilik olmazsa bırakılacağımız söyleniyor. Ama ben biraz bu konuda tedirginim, bir öngörülmezlik var. Pazartesiden itibaren 15 aylık cezanın 11 ay, 25 gününü çekmeye de hazırım. Kötü olan mağdurlara seslenen bir gazetenin fikri ne olursa olsun baskı altına alınması, kapatılmaya çalışılmasıdır"

Celalettin Can, “Ben o gün Diyarbakır’da olduğum için gazeteye de gidemedim. Aslında genel yayın yönetmenliği de yapamadım. Sadece dayanışma yazısı göndermiştim. Bunu da mahkemeye sunmama rağmen cezam onaylandı” dedi.

13 kişi için ceza verilmişti

Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinde dayanışma amacıyla bir günlük nöbetçi genel yayın yönetmenliği kampanyasına katıldıkları için "terör örgütü propagandası" yaptıkları suçlamasıyla yargılanan, aralarında 78’liler Girişimi Sözcüsü Celalettin Can’ın da bulunduğu 13 kişi hakkında Nisan 2019’da ceza verilmişti.

İlk işlemlerin ardından devamla Metris Cezaevi ve ardından Silivri Cezaevi'nde işlemlerinin yapılacağını belirten Can, denetimli serbestlik ve mahsup hakkı kabul edilmezse, mahkumiyet cezasının tamamlanması için 15 ay mahkumiyetin 4'te 3'ünde yani 11 ay, 25 gün Silivri'deki Marmara Açık Cezaevi'nde kalacak.

Karar birçok kentte protesto edilecek

78'liler Girişimi yaptığı yazılı açıklamada, kararı protesto etmek için 28 Ağustos Pazartesi sabahı çok sayıda ilde basın açıklaması yapacaklarını duyurdu. "Dayanışma Yaşatır!" sloganıyla ile İstanbul, İzmir, Denizli, Mersin, Antep, Urfa, Mardin, Diyarbakır, Batman ve Ankara'da basın açıklaması düzenlenecek.

Konuyla ilgili Ege 78’liler Dayanışma ve Demokrasi Derneği de bir açıklama yaptı.
 

Dernek, Celalettin Can'ın sağlık sorunları olduğunu belirtip en azından denetimli serbestlik uygulamasından yararlandırılması gerektiği görüşünü dile getirdi:

Özgür basına yapılan baskıları protesto ve dayanışma içeren bu olaydan, terör örgütü propagandası sonucu çıkararak cezalandırmak, ülkemizde hukuksuzluğun geldiği boyutları da ortaya koymaktadır. Mevcut yasalarda ceza gerektirmeyen hallerden ceza çıkarmak ne yazık ki olağan bir durum halini almış bulunuyor. Mevcut yasalara da uygun olmayan bu cezanın, zaten ağır sağlık sorunları yaşayan Celalettin Can nezdinde daha vahim sonuçlara yol açmaması için uygulamaya konulmaması, en azından denetimli serbestlik uygulamasından yararlandırılması vicdanen ve hukuken de doğru olacaktır"

Başka kimler ceza almıştı?

"Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği" kampanyasına katılan ve hapis cezası alan kişilerden 7'sinin cezası infaz edilmişti.

Bu kişiler Ahmet Nesin, Ayşe Düzkan, Erol Önderoğlu, Murat Çelikkan, Necmiye Alpay, Ragıp Zarakolu ve Şebnem Korur Fincancı'ydı.

Ahmet Nesin, Ayşe Düzkan, Murat Çelikkan ve Necmiye Alpay, 2018 yılında Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi'ne girmiş,  Nesin 3 ay, Düzkan 4 ay, Çelikkan 2 ay,  Alpay ise 4 ay hapis yattıktan sonra tahliye edilmişti.

Erol Önderoğlu ise 2021'de İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırılmış ancak bu karar temyiz aşamasında olduğu için henüz infaz edilmemişti.

Aynı şekilde Ragıp Zarakolu, 2021'de İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırılmış bu karar da temyiz aşamasında olduğu için  infaz edilmemişti. 

Celalettin Can kimdir?

Independent Türkçe için haftalık yazılar da kaleme alan Celalettin Can, Türkiye'de siyasi faaliyetleri nedeniyle birçok kez cezaevine girmiş bir aktivist ve insan hakları savunucusu.

Can, ilk olarak 1971'de 12 Mart Muhtırası sonrasında tutuklanmış, bu tutukluluk süresi yaklaşık 2 yıl sürmüştü.

12 Eylül Darbesi döneminde de tutuklanan Can, 19 yıl 5 ay cezaevi mahkûmiyetinin 6 yılını yerin 3 metre altında tek kişilik bir hücrede geçirdi.

Celalettin Can’ın işkence gördüğü toplam süre ise 6 ayın üzerinde olduğu biliniyor.

İdamla yargılanan Can bu süreçte ölüm orucuna da girmişti.  

2014'te AK Parti hükümetinin "Terörün Sona Erdirilmesi ve Toplumsal Bütünleşmenin Güçlendirilmesine Dair Kanun" adıyla başlattığı ve halk arasında "Çözüm Süreci" olarak bilinen müzakere döneminde Akil İnsanlar grubunun İç Anadolu Bölgesi üyeliğini de üstlenen Celalettin Can, 2018'de HDP kongresi öncesi yapılan operasyonla tutuklanan 16 isimden biriydi.