Sudan'da yağmalanan mallar için düşük fiyatlarla yeni pazarlar kuruluyor

Dagalo pazarında, elektrikli aletlerden inşaat malzemelerine, ilaçlardan gıda maddelerine kadar birçok yağmalanan ürün satılıyor

Sudanlılar kuzey Hartum'daki bir pazarda / Fotoğraf: AFP

Hartum ile güneydeki Vad Medeni şehrini birbirine bağlayan yolun her iki yanında artık yeni bir pazar kuruluyor.

Bu pazarda değerinden en az dört kat daha düşük fiyata yeni televizyonlar sunuyordu. Ancak satın almak istiyorsanız; malın kaynağını sormayın.

Abdulfettah el Burhan liderliğindeki ordu ile Muhammed Hamdan Dagalo liderliğindeki Hızlı Destek Kuvvetleri arasındaki çatışmaların devam ettiği Sudan başkentinin 50 kilometre güneyinde bulunan ve Dagalo adı verilen bu yeni pazar, askeri komutanın adından doğdu.

Dagalo pazarı, el Cezira eyaletinin kuzeyinde yer alıyor. Söz konusu eyalet, savaşın başladığı 15 Nisan'dan bu yana yerinden edilmek zorunda bırakıldığından Hartum'dan kaçan üç milyon kişinin çoğunu aldı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Satıcılar elektrikli aletlerden inşaat malzemelerine, araba yedek parçalarından ilaçlara ve gıda maddelerine kadar tüm mallarını yere yayıyor.

Farklı boyutlarda televizyonlar sergileyen pazarlamacı, "Televizyonun fiyatı elli bin Sudan lirası (80 dolar)" diyor.

Televizyonların satış mağazalarındaki fiyatı ise 230 bin Sudan lirası (yaklaşık 383 dolar) civarında.

Müşterilerden birine "Gözlerinle görmüyor musun?" diye sorduğundan, satıcının, televizyonların boyutlarından veya özelliklerinden haberi olmadığı açıktı.


Çalıntı mallar

İsminin açıklanmasını istemeyen bir güvenlik kaynağı ise Fransız Haber Ajansı AFP'ye şunları söyledi:

Bu pazarlarda sunulan mallar çalıntı... Fiyatların ne kadar düşük olduğuna dikkat edin.


Bu bağlamda başkent sakinleri, Hartum ve çevresinde aynı adı taşıyan pazarların ortaya çıktığını, burada devam eden çatışmalar nedeniyle herkesin dükkan, ev ve araba dahil olmak üzere mülklerinin yağmalanmasından şikayetçi olduğunu söylüyor.

Hartum'un kuzeyindeki bir banliyö olan Bahri sakini Muhammed Hasan Halife, bütün eşyalarının çalındığını söyledi.

Hartum'un merkezinde bir elektrikli cihaz mağazasının sahibi olan Ahmed Abdu'l-al da "Showroomum ve mağazam tamamen yağmalandı" dedi.

Geçen hafta Toyota'nın Sudan'daki temsilcisi yaptığı açıklamada şirketin mağaza ve showroomlarından binden fazla yeni otomobilin ve yedek parçanın çalındığını duyurdu.

Hızlı Destek Kuvvetleri ise temmuz ayında "yağma ve vandalizmle, özellikle de sivil araçların çalınmasıyla mücadele için yoğun bir kampanyanın" başladığını duyurmuştu.


Suçlar ve ihlaller

Pazarda farklı markalarda buzdolapları satan bir satıcı, fiyat sorulduğunda, "Buzdolabının fiyatı 150 bin Sudan lirası (yaklaşık 250 dolar)" dedi.

Oysa bu buzdolabının lisanslı mağazalardaki fiyatı 450 bin Sudan lirası (880 dolar) civarında.

Bir müşteri satıcıya mallarının kaynağını sorduğunda ise kadın öfkeyle "Satın almak mı yoksa konuşmak mı istiyorsun?" diye cevap verdi.

Sudan'da şu ana kadar yaklaşık 5 bin kişinin ölümüyle sonuçlanan çatışmalar, "Aklid" örgütüne göre Darfur'un yanı sıra başkent ve çevresinde yoğunlaşıyor.

Birleşmiş Milletler, bölgede yaşananların "insanlığa karşı suç" olabileceği ve bölgedeki çatışmaların giderek etnik boyutlara ulaştığı konusunda uyardı.

Devam eden çatışmalar sonucunda dört milyondan fazla insan hem Sudan'da hem de komşu ülkelerde yerinden edildi.

İnsan hakları ve insani yardım kuruluşları, ister başkentte ister Darfur bölgesinde yaşayanların ifadelerine göre hırsızlık, yağma ve cinsel şiddet gibi Hızlı Destek Kuvvetleri tarafından işlendiğini söyledikleri suçları belgeledi.

Uluslararası kuruluşlar ayrıca genel merkezlerinin ve depolarının yağmalanmasını kınadı ve Dünya Gıda Programı haziran ayında Kuzey Kurdufan'ın başkenti El-Ubeyd'deki mağazalarının ve varlıklarının yağmalandığını duyurdu.
 


Vatandaşların korkuları

Dagalo pazarı, El Masid kasabasında, ordunun kontrol ettiği bir bölgede, "Hızlı Destek Kuvvetleri"nin son kontrol noktasına yaklaşık 10 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Buna rağmen herkes alım satıma, malların kaynağına göz yumuyor.

Çarşının her iki tarafındaki yol bir zamanlar yolcu ve otobüs hareketleriyle doluydu ama bugün boş.

Burası, bazıları orduya ait, bazıları ise sivil kıyafetli, otomatik tüfekli güvenlik görevlilerinin bulunduğu kontrol noktalarıyla dolu.

Bu durum, yolun her iki tarafındaki sakin kasaba ve köylerde yaşayanların şiddet ve kavgaların kendilerine de sıçrayacağı korkusuna yol açtı.

El Masid'de yaşayan ve yalnızca adının kullanılmasını isteyen İsam, "Özellikle kasabamızın kuzeyinde çatışma sesleri duyduğumuz için savaşın bize ulaşmasından korkuyoruz" dedi.

 

 

Independent Arabia, AFP

DAHA FAZLA HABER OKU