Afganistan'da yaklaşık 30 yıldır olduğu gibi, Batı Afrika'daki Sahel bölgesi de uluslararası terörizm için yeni bir merkez olma yolunda mı ilerliyor?

Geçen hafta bölgenin fakir ülkelerinden biri olan Nijer'in başkenti Niamey'de bir askerî darbenin yapılmasıyla birlikte bu soru kendini küresel politika üreticileri çevrelerine dayattı.

Son dönemde meydana gelen ve Gine, Burkina Faso ve Mali'de askerî yönetimle sonuçlanan bir dizi darbenin devamı olarak, Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı General Abdurrahman (Ömer) Tchiani, "demokratik yolla seçilmiş" Cumhurbaşkanı Muhammed Bazoum'u gözaltına alıp ev hapsine mahkûm etti.

Darbeyle çalan tehlike çanları Batılı liderlerin yaz uykularını böldü. Çok geçmeden "Bir şeyler yapmamız lazım" sesleri yükselmeye başladı ve bu, o alışıldık aceleci tepkiye sebep oldu.  

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Nijer'de konuşlanmış bin 500 askerine yüksek alarm durumuna geçme emri vermek suretiyle bu "Bir şeyler yapmamız lazım" meselesini kendi usulünce çözmeye girişti.

Bu esnada Dışişleri Bakanı Catherine Colonna da Fransa'nın, Fransa'ya bağlı cumhurbaşkanını yeniden iktidara getirmek için güç kullanmayacağı konusunda herkese güvence verdi.

Nijer'de küçük sembolik güçler bulunduran Almanya ve İtalya'dan da benzer güvenceler geldi.

Öte yandan Washington'daki Biden yönetimi ise her zaman yaptığı gibi, Donald Trump'ın aksine Afrika'yı ihmal etmeyeceğini iddia etti.

Yakın zamanda o da "Bir şeyler yapmamız lazım" diyerek, Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland'ı bazı darbecilerle "sert ve ciddi" ama aslında faydasız bir görüşme yapması için Niamey'e gönderdi.  

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) üyesi olan ülkeler, "Bir şeyler yapmalıyız" sözünü, generalleri yanlış bir hareket yapmayıp kışlalara geri dönmeye ikna etmek için Niamey'e üst düzey bir heyet göndermek suretiyle hayata geçirdi. Ancak darbenin lideri onlarla görüşmeyi reddetti.

Bunun üzerine Topluluk nihai bir uyarı yayınlayarak, süre dolduktan sonra askerî güç kullanmakla tehdit etti. Ama süre dolunca da çıkıp diplomatik seçeneği tercih ettiklerini ilan ettiler.

Diğer yandan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de "Bir şeyler yapmalıyız" diyerek, Rus bayrakları ve Niamey'deki askerî darbeyi destekleyen taraftarları kiralamak için para dağıtılması için yerel vekillerine talimat verdi.

Bunun ardından Yevgeniy Prigojin, generallerle iletişime geçerek, emri altında çalışan Wagner paralı askerleriyle onlara destek olmayı teklif etti.

Bu paralı askerler aynı şeyi Mozambik, Libya, Orta Afrika Cumhuriyeti ve başka yerlerde, yakın zamanda da Mali'deki darbe liderlerine yapmışlardı.

Şimdi, tüm bu yaygara o küçük tencere için mi?

Gerçek şu ki Batı'nın "demokratik olarak seçilen liderlere" destek ifadeleri, nadiren diplomatik tutumların ötesine geçiyor.

Gerçeklik, tek başına seçimlerin, bir toplumu demokratik toplum haline getirmeye yetmeyeceğini doğruluyor.

Daha önce dünya, demokratik yolla seçilmiş ama demokratik olmayan birkaç liderin varlığına tanık olmuştu.

Demokratik şekilde seçilen ve Fransa tarafından desteklenen Hisséne Habré ve Idriss Déby, onlar gibi birçok yöneticiden ikisi idi.

Onlarca yıl iktidarda kaldılar ve kimse bu ikisini demokratik bir lider modeli olarak tanımlamaya cesaret edemedi.

Aslında Batı'nın herkese uyan bir çözüm bulma düşüncesi, bir yanılgıdan ibaret.

Sömürgecilik döneminden önce Afrikalı topluluklar, iktidara kimin geçeceğine kabile savaşları yoluyla karar veriyorlardı.

Üstün gelen taraf, zaferi sayesinde halk desteği kazanıyordu. Sömürgeci yetkililer ise güç, rüşvet ve en hırslı yerel seçkinlerle iş birliği üzerinden otorite kurdu.

1884 yılında Berlin Konferansı düzenlenip de Afrika bölüşülünce sömürgeci güçler, sömürgeci güçlere hizmet etmek için oluşturulmuş yerel askerî birlikler etrafında kurulan yapay ulus-devletler meydana getirdi. 

Bu 'devletler' bağımsızlarını kazandıktan sonra, birbirlerine karşı uzun bir düşmanlık geçmişine sahip olan ve bir devlete aidiyet duygusu taşımayan kabileleri de içine kattı.

Bugün bu sömürgeci geçmişe yönelik öfke, Nijer de dahil olmak üzere birçok ülkede yeniden ortaya çıkıyor.

Bağımsızlıktan sonra bu öfke, yeni oluşturulan Afrika ülkelerinin birçoğunu Soğuk Savaş sırasında Sovyet nüfuzu dairesine girmeye sevk etti.

Sovyetler Birliği'nin çöküşü ve ardından on yılı aşkın bir süre Rusya'nın geleceğini saran belirsizlikle bu seçenek ortadan kalktı.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 2/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 3/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 4/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 5/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 6/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 7/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 8/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 9/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 10/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 11/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 12/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 13/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 14/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 15/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 16/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 17/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 18/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 19/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

• 20/30

  14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP)

• 21/30

  13 Ekim 2024 - Japonya'nın başkenti Tokyo'nun Kagurazaka mahallesinde düzenlenen Cadılar Bayramı öncesi etkinliğine katılanlar kedi temalı kostümlerini giyip "Bake Neko" (Doğaüstü Kedi) festivaline katıldı. Bake Neko, 2010'dan bu yana her yıl ekim ortasında düzenleniyor. Kagurazaka'da kedi temalı bir geçit töreni düzenlenmesinin nedeni, ünlü Japon romanı "Ben Bir Kediyim"in yazarı Natsume Soseki'nin bu bölgede yaşamış olması (Philip Fong/AFP)

• 22/30

  12 Ekim 2024 - Hindistan'ın Haryana eyaletinde, Hindu tanrısı Hanuman gibi giyinen kişiler, Dussehra festivali için düzenlenen geçit töreninde dans ediyor. Her yıl kutlanan festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini simgeliyor. Ancak bu yıl Bangladeş'teki Dussehra kutlamaları Hindulara karşı artan saldırıların gölgesinde kaldı. Ülkede 1 Ekim'den bu yana kutlamalarla bağlantılı 35 şiddet olayı yaşandığı bildirilmişti. Hindistan, Bangladeş'teki Hindu tapınaklarına yönelik saldırıları kınayarak komşu ülkeye tüm azınlıkların güvenliğini sağlama çağrısı yaptı (Anushree Fadnavis/Reuters)

• 23/30

  11 Ekim 2024 - Milano'daki iklim değişikliği ve Filistin'e destek eylemine katılan İsveçli aktivist Greta Thunberg slogan atıyor. Thunberg'in kurulmasına destek verdiği iklim değişikliği hareketi Fridays For Future'ın düzenlediği yürüyüşe, binin üzerinde kişi katıldı. Protestoda, Filistinlilerin simgesi haline gelmiş kefiye adlı geleneksel atkıyı takan Thunberg, "Filistinlilerin onlarca yıldır apartheid rejiminin boğucu baskısı altında yaşadığını" söyledi. Küresel ısınmayla silah endüstrisi arasındaki ilişkiye vurgu yapan aktivist "İklim adaleti mücadelesi, fosil yakıt endüstrisine karşı olduğu kadar, silah endüstrilerine, askerileşmeye ve doğal kaynakların aşırı çıkarılmasına karşı da bir mücadeledir" dedi (Piero Cruciatti/AFP)

• 24/30

  10 Ekim 2024 - Milton Kasırgası ABD'nin Florida eyaletinde yıkıma yol açtı. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlar sonucu evler yıkıldı ve milyonlarca kişi elektriksiz kaldı. İç Güvenlik Bakanlığı en az 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer rüzgarların hızının saatte 150 kilometreye ulaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Yardım yolda ancak gelene kadar, yerel yetkilileriniz dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söyleyene kadar yerinizde kalın" dedi (Bryan R. Smith/AFP)

• 25/30

  9 Ekim 2024 - Milton Kasırgası'nın Havana'dan geçişi şiddetli yağmurlara neden oldu. Helene Kasırgası'nın üzerinden iki hafta geçmemişken yeni bir kasırga ABD'nin Florida eyaletine doğru yaklaşıyor. Bugün eyalete ulaşması beklenen kasırga öncesinde eyalette yıllardır görülmediği kadar büyük bir tahliye çalışması yürütülüyor. ABD Başkanı Joe Biden, Milton Kasırgası’nın "Son 100 yılda ABD’deki en kötü fırtınalardan biri" olabileceği uyarısında bulundu. Milton Kasırgası'nda rüzgarların saatte 270 km hıza ulaşabileceği söyleniyor (Yamil Lage/AFP)

• 26/30

  8 Ekim 2024 - Yokoluş İsyanı Cape Town, Güney Afrika'nın başkentinde gerçekleşen Afrika Petrol Haftası Konferansı'nın düzenlendiği salonun önünde, fosil yakıtların süregelen kullanımını böyle protesto etti (Rodger Bosch/AFP)

• 27/30

  7 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir çocuk, İsrail saldırıları sonucunda yıkılmış binanın üzerinde. 1 yıl önce bugün Hamas, İsrail'e gerçekleştirdiği saldırıda 1139 kişiyi öldürmüş ve yaklaşık 250 kişiyi rehin almıştı. Aradan geçen bir senede İsrail, Gazze'de en az 41 bin 870 kişiyi öldürdü ve bu sayının aslında çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Binlerce kişi yıkılan binaların enkazı altında kaldı ya da kendilerinden haber alınamıyor. Binlercesinin daha devam eden bombardıman ve İsrail'in savaşının yarattığı koşullar nedeniyle ölmesi muhtemel. Son 12 aydaki gelişmelerle Ortadoğu bir kez daha topyekün savaşın eşiğine geldi (Mohammed Salem/Reuters)

• 28/30

  6 Ekim 2024 - İspanya'nın Katalonya bölgesinin Tarragona kentinde düzenlenen 26. İnsan Kulesi Yarışması'nda Colla Vella dels Xiquets de Valls ekibi insan kulesi oluşturuyor. Katalonya'daki festivallerde düzenlenen geleneksel insan kulesi yarışmalarında takımlar kule oluşturup bozarak mücadele ediyor. İlki 1932'de yapılan etkinlik o zamandan beri iki yılda bir gerçekleştiriliyor (Lluis Gene/AFP)

• 29/30

  5 Ekim 2024 - Binlerce Oromo, Irreecha festivali için Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da bir araya geldi. Irreecha kutlamalarında geleneksel kostümler giyerek suya çiçekler daldırıyor ve kendi üzerlerine su serpiyorlar. Etiyopya'nın en kalabalık etnik grubu olan Oromoların yağmur mevsiminin bitişini kutladığı festival, zaman zaman siyasi protestolara da sahne oluyor. 2016'da polisin hükümet karşıtı protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullanması ve havaya ateş açmasıyla festivalde 50'den fazla kişi hayatını kaybetmişti (Tiksa Negeri/Reuters)

• 30/30

  4 Ekim 2024 - Bir kedi Beyrut'un güneyindeki bir mahallede, İsrail'in hava saldırıları sonucunda hasar gören sokakta dolaşıyor. İsrail, üç gün önce kara harekatı başlattığı Lübnan’a saldırmayı sürdürüyor. Hizbullah'a yakın bir kaynak, AFP'ye İsrail'in Beyrut'un Dahiye bölgesini üst üste 11 kere vurduğunu aktardı. Lübnanlı yetkililer, çatışmalar nedeniyle 1,2 milyon kişinin yerinden edildiğini bildirdi (AFP)

Putin liderliğinde Rusya, bilhassa Afrika'da kaybedilmiş nüfuzunun bir kısmını geri almaya çalışıyor.

Şimdi, Batı'nın bundan endişe duyması gerekli mi? Değil.

Sovyetler Birliği, Afrika'ya harcadığı paraların ve yağmaladıkları parayı Batı bankalarında biriktirirken sosyalizmden bahsetmeye devam eden Afrikalı liderlerin konumunu güçlendirmek için sarf ettiği çabaların bir karşılığını görmedi.

Bugün Putin liderliğindeki Rusya da daha iyi bir sınav verecek gibi görünmüyor. Buğday ve mısır bir tarafa, ne Rusya Afrikalılara onların satın almak istediklerini satabilir, ne de Afrika Rusların satın almak istediklerini sunabilir.

Putin için daha da kötüsü şu ki Wagner şirketi; Orta Afrika Cumhuriyeti, Libya, Mozambik ve başka ülkeler, yakın zamanda da Mali dahil olmak üzere birçok yerde Afrika yerel kamuoyunu Rusya'nın aleyhine çevirdi.

Artan cihatçı tehditler açısından, Putin'in Afrikalı hükümetler adına savaşa girmesine müsaade etmek olumsuz bir seçenek olmayabilir.

Fransızların Mali'de cihatçılarla savaşıp, onların başkent Bamako'ya girerek iktidarı ele geçirmelerine engel olmaları, ancak sonunda bizzat yok olmaktan kurtardıkları yöneticilerin nefretine muhatap olmaları dikkat çekici.

(ABD de Afganistan'da benzer bir tecrübe yaşadı. Orada da Amerika'da üretilen Hamid Karzai ve Eşref Gani rejiminin kalıntıları, şimdi Amerikan karşıtı koroya şeflik ediyor.)  

Doğrusu, bir imparatorluk kurmak, ta başından kötü bir fikirdi. Adam Smith, Ulusların Zenginliği adlı kitabında bu fikre karşı üç kez uyarıda bulundu ve köle işçiliği ile piyasasının bazı kapitalistlere fayda sağlasa da bir bütün olarak kapitalizm için kötü olduğunu, zira serbest piyasa kurallarını tahrif ettiklerini açıkladı.

Sömürge sonrası Afrika tarihi, askerî darbenin Kara Kıta'nın tüm ülkelerinde hükümetleri değiştirmek için en çok kullanılan araç haline geldiğini gösteriyor.

Kıtanın 54 ülkesinin tamamı en az bir darbeye sahne oldu ve 1960 yılından beri 151 darbe girişimi boşa çıkarıldı. 

Güney Afrika, bu konuda tek istisnadır (Mısır da 1952 yılında bir darbeye tanık oldu). 

Batı demokrasi modelini Afrika ülkelerine dayatma girişimi, en az 10'dan fazla ülkede başarısız oldu.

Bunun yanı sıra iktidardaki seçkinlere dokunmaksızın en yoksul kesimlere zarar veren yaptırımlar da başarılı olmadı.

Birkaç sene önce başkanıyla görüşmek üzere, ağır uluslararası yaptırımlar altındaki bir Afrika 'cumhuriyetini' ziyaret etmiştim.

Bizim için tertip edilen akşam yemeği gerçekten 5 yıldızlıydı. Ama o sırada başkentteki vatandaşlar, harabeler arasında yaşıyor ve açlıktan kırılıyordu.

Askerî darbeler gerçekten sorun oluşturuyor. Ancak Fransa'da hüküm süren yanılgının aksine her sorunun hazır bir çözümü yoktur.

Hazır bir çözüm olmadığında en iyisi, "Bir şeyler yapmamız lazım" önerisine hemen teslim olmaktansa sabırlı durmak ve insanların hata yapıp hatalardan ders çıkarmasına izin vermektir.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Şarku'l Avsat