İsrail’de üniversite rektörleri, hükümetin araştırma ve geliştirme alanındaki ulusal danışma kurulu olan Sivil Araştırma ve Geliştirme Konseyi üyeleri, Doktorlar Birliği ve diğer kuruluşlar, Başbakan Binyamin Netanyahu’ya bir mektup yazarak beyin göçüne karşı uyardılar. Mektupta, hükümetin yargı reformu planı ve bu planın toplumda yarattığı ciddi bölünmeler nedeniyle İsrail'den çok sayıda bilim insanı ve deneyimli doktorun göç etmesiyle ilgili ‘endişe verici işaretler’ olduğu uyarısında bulundular.
Bu göç durumunun araştırma alanında bir gerilemeye neden olabileceğine işaret eden mektubu imzalayan taraflar, beyin göçü nedeniyle büyük zorluklarla karşılaştıklarını, kurumlarıyla uluslararası taraflar arasındaki iş birliği projelerinin, araştırmaların ve yüksek öğrenime yönelik bağışların iptal edileceğine ilişkin tehditler almaya başladıklarını söylediler.
Biriken ve giderek çoğalan hasarın ‘startup ulusunun’ geleceği için gerçek bir tehdit oluşturacağı vurgulanan mektupta en büyük korkunun, bu hasarın geri döndürülemez olması olduğu belirtilerek, “Sizi bu konuda bilgilendirmek bizim görevimiz. Çünkü İsrail'in ekonomik ve güvenlik gücü için çok önemli olan bilimsel üstünlüğünü korumaya hakkımız var” denildi.
Şarku’l Avsat’ın aktardığı mektupta bu tehlikenin hükümetin yargı reformu planından kaynaklandığını açıkça belirtmeseler de tehlikenin ‘bilimsel çalışmalara zarar veren yasama alanındaki dramatik ve aceleci adımlardan’ kaynaklandığını vurguladılar.
Son aylarda ve özellikle son haftalarda, İsrail'in bilimsel dokunulmazlığını hedef alacak yıkıcı faaliyetler olduğuna dair rahatsız edici işaretlerin arttığı ifade edilen mektupta, yurtdışındaki önde gelen İsrailli bilim adamlarından ülkelerine dönenlerin sayısında ‘önemli bir düşüş’ olduğu ve buna ‘İsrail'de bilim ve teknoloji alanlarında beyin göçü olasılığına karşı artan bir korkunun’ eşlik ettiği belirtildi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bağışların ve katılımların iptali
Dünyanın önde gelen bilim insanlarının İsrail’de düzenlenen konferanslara katılımlarını iptal ettikleri aktarılan mektupta, İsrail’deki bilim insanları ile dünyanın dört bir yanından bilim insanları arasındaki bilimsel iş birliklerinin iptal edilebileceğine ve bağışçılardan bağışlarını durdurabileceklerine ilişkin tehditlerin olduğu ve hatta bazı bağışçıların bağışlarını dondurdukları kaydedildi.
Mektupta, son aylarda İsrailli bilim insanlarının yararlandığı araştırma alanındaki bağışların yanı sıra uluslararası kuruluşların yüksek teknoloji şirketlerine ve araştırma ve geliştirme alanına yapılan yatırımlarda ‘önemli bir düşüş’ görüldüğüne işaret edildi.
Netanyahu'ya hitaben yazılan uyarı mektubunun Batı Şeria'da Nablus kenti yakınlarında bulunan Ariel Yahudi yerleşim biriminde kurulan üniversite dışında ülkedeki tüm üniversitelerin rektörleri tarafından imzalanması dikkati çekti.
Mektubun yayınlandığı sıralarda bir uyarıda İsrail’deki hastanelerin müdürlerinden geldi. Hastane müdürleri, deneyimli tıp uzmanları arasında ABD, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri gibi diğer ülkelere göçün artmaya başladığı uyarısında bulundular. Kanal 12 televizyonunun haberine göre WhatsApp gruplarında İsrailli doktorlardan binlercesi ‘çok çekici’ olarak tanımlanan resmi iş teklifleri aldılar.
Haberde BAE, Bahreyn ve bölgedeki diğer ülkelerden isimleri verilmeyen hastanelerin ve tıbbi kuruluşların doktorlara teklifler götürdükleri ve bu tekliflerde doktorların İsrail'de aldıklarından üç kat daha fazla maaşın vaat edildiğine işaret edildi.
Yüksek teknoloji sektörünün yüzde 70’i İsrail’de
İsrail merkezli Startup Nation Central tarafından yapılan bir anketin sonuçları, yüksek teknoloji sektöründeki girişimlerin yaklaşık yüzde 70'inin İsrail'de olduğunu gösterdi. Ancak yüksek teknoloji şirketleri, hükümetin onaylanması için baskı yapmaya devam ettiği yargı düzenlemeleri krizi nedeniyle çalışmalarının bir kısmını yurt dışına taşımak üzere bazı adımlar attılar.
Ankete göre İsrail’deki yüksek teknoloji şirketlerinin yüzde 68'i, nakit rezervlerini çekme, genel merkezini yurt dışına taşıma, çalışanların yerini değiştirme ve çalışanları işten çıkarma gibi birtakım yasal ve mali adımlar atmaya başlarken şirketlerin yüzde 22'si İsrail'deki nakit paralarını çektiler. Yatırımcıların yüzde 37’sinin şirketlerin nakit bakiyelerinin bir kısmını yurtdışına aktardığına işaret eden anket, şirketlerin yüzde 8’i şirket tescil yerini değiştirmeye başladığını, yüzde 29’una yakının ise ilerleyen zamanda bunu yapmayı düşündüğünü gösterdi.
Öte yandan İsrail Maliye Bakanlığı'nın eski banka denetçisi Yair Avidan, yargıyı zayıflatacağına inanılan reform planından dolayı İsrail'e yönelik ekonomik risklerin arttığı uyarısında bulunarak, durumdan duyduğu endişeyi ifade etti.
Avidan, Tel Aviv’de düzenlenen bir konferansta yaptığı konuşmada şunları söyledi:
İsrail için risk artıyor. Yüksek teknoloji alanındaki yatırımlar tüm dünyada gerilese de İsrail’de daha fazla geriliyor. Ekonomiye verilen bu zarar, protestoları destekleyenler ve karşı çıkanlar arasında ayrım yapmadığı için mevcut durum beni endişelendiriyor.
Bu ayın başlarında görev süresi sona eren Avidan, herkese şu an sarı ya da kırmızı kart gösteren uluslararası kuruluşların tutumlarını son derece ciddiye almalarını tavsiye ettiğini, çünkü gelecekte bir hasar alınabileceğini ve kredi notunun çok karmaşık olduğunu vurguladı.
Şarku’l Avsat
