Blinken ve Çin: İki savaşçının molası

Blinken'in ziyareti baştan aşağı pragmatik bir ziyaret. Karşılık olarak Çinlilerin onu karşılaması da çıkarlarıyla örtülü bir durum

Antony Blinken, Başkan Biden yönetiminin Çin'i ziyaret edenen üst düzey üyesi oldu / Fotoğraf: Reuters

ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken'in Çin'e yaptığı ziyaretin ilk günü olan pazar gününün son ışıkları ile birlikte ABD Dışişleri Bakanlığı klişe nitelikte açıklamalarla karşımıza çıktı.

Örneğin, Amerikalı Bakanın Çinli mevkidaşı ile Pekin'de yapıcı görüşmelerde bulunduğunu, Çin'in ABD ile istikrarlı ilişkiler kurmayı arzuladığını söyledi.

Genellikle derin anlaşmazlıkların bulunduğu zamanlarda kullanılan buna benzer geleneksel ifadeler kullandı.

Amaç ise Washington'dan Pekin'e ve tersi yönde kötüleşen durum gerçeğini gizlemekti.

2018'den bu yana üst düzey bir ABD'li yetkilinin yaptığı ilk ziyaret olan Blinken'in Çin ziyaretinin, gerek siyasi ilişkiler gerekse iki taraf arasındaki tıkanmış ekonomik dosyalar açısından muazzam atılımlar gerçekleştirmesi bekleniyor muydu?

Blinken'in Washington semalarından ayrılmadan önce itiraf ettiği gerçeğe göre ziyaretin amacı "Pekin ile yanlış hesaplardan kaçınmak. İki ülkenin ilişkileri sorumlu bir şekilde yönetebilmesi için doğrudan iletişim hatlarını açmak."

Yukarıda belirtilen ifade, her zaman Thukydides tuzağına düşme, yani milattan önce Sparta ve Atina arasında olduğu gibi, mevcut birinci kutup güç ile yerini almaya yaklaşmakta olan muadili arasındaki silahlı askeri çatışmanın zorunlu olarak tekrarlanması tehdidi altında olan, ABD-Çin ilişkilerinin içsel doğasını bilmeyenler için biraz belirsiz görünüyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

6 Ocak 2021 tarihini, yani "Kongre hadisesi"ni anımsayacak olursak, Çin, ABD içinde yaşanacak herhangi bir karışıklığın kendisi ile nükleer bir çatışmaya neden olma ihtimali korkusuyla bir panik haliyle karşı karşıya kalmıştı.

Daha sonra herkes ABD'li General Mark Milley'in 8 Ocak'ta Çinli mevkidaşı Li Zuocheng ile bizzat görüşerek, olası bir ABD saldırısı bekleyen Çin'i sakinleştirdiğini öğrendi.

Pekin, bu beklenti içinde belki de konvansiyonel gücün yoğun kullanımından nükleer savaş başlıklarını hazır hale getirmeye kadar uzanan bir dizi tepki vermeye kendini hazırlamıştı.

Çin'in nükleer başlıkları sayısal olarak Washington'un sahip olduğuyla kıyaslanamaz olsa da koşullar kötüleşirse ve Trump'ın yenilgisini kabul etmeyi reddeden Amerikan radikalleri iktidarı ele geçirirse, Amerikalıları caydırmak için yeterliydi.

Tüm bunlar, Blinken'in ziyaretinin hedeflerinin, küreselleşme zamanında kuzu ve kurdun birlikte otladığı kadife rüyalardan uzak, belirli sınırlarla çerçevelendiği anlamına mı geliyor?

Sözde ve eylemde de tam olarak böyle. Öfke söyleminin faydasız olduğu, kapalı kapılar ardında daha sakin konuşmaların öngörülebilir zamanda beklenen kaderi mümkün olan en uzak noktaya erteleyebileceği her iki taraf için de netleşti.

Bu süre içinde gökyüzü savaşçılara birlikte boğulmak yerine derin bir birlikte yaşama anlayışı hediye edebilir.

Blinken'in ziyaretindeki amaç, Çar Putin'in çözümsüzce uzayan savaşından kurtulmak için Moskova ile Pekin arasındaki "güçlü ve yakın bağı" kırmaya çalışmak.

Hiç kimse Blinken'in geçen yüzyılın yetmişli yıllarındaki "ping pong" diplomasisini tekrarlayacak yeni bir Kissinger olmasını beklemiyordu.

Ancak Pentagon generalleri ve ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilileri çok tehlikeli bir şeyin ayrımında olmalılar, o da son olarak Tayvan Boğazı'nda olduğu gibi Amerikan ve Çin donanmaları arasında kalabalıkta bir çarpışmanın veya karanlıkta bir sürtüşmenin önünü kesmek.

Yahut son zamanlarda Güney Çin Denizi üzerinde Amerikan ve Çin savaş uçakları arasında havada yaşananların tekrarını önlemek.

Özellikle bu kritik ve ürkütücü zamanda, Doğu Asya'da Çin büyüklüğünde bir güce karşı askeri cephe açmamak, Amerikalılar için yüksek bir stratejik çıkar.

Moskova'nın hipersonik füzeleri, Belarus'a yeni naklettiği taktik nükleer bombaları ve felaketlerle, yok oluşla ve büyük zorluklarla tehdit ederek Kuzey Denizi'nde ve çevresinde dolaşan Kremlin'in denizaltıları şimdilik yeterli.

Blinken'ın Çin'i şubat ayının sonlarında ziyaret etmesi planlanıyordu ama ABD'nin toprakları üzerinde uçan gizemli balonun Çin'e ait olduğu yönündeki suçlamalarının ardından ziyaret gecikti.

ABD'nin tüm umudu, Blinken'in Çin Savunma Bakanı Li Şangfu'nun görüşmeyi reddettiği ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'den daha şanslı olmasıydı.

Blinken'in kapalı kapılar ardındaki görüşmelerde hedefi, herhangi bir kazayı veya acil durumu yatıştırmayı amaçlayan askeri iletişim hattını yeniden aktif hale getirmekti.

Bu hat, Antik Yunan tuzağına düşmekten, 30 yıl süren Peloponez Savaşlarının tekrarlanmasından kurtarabilir. Zira bugün çıkacak bir savaş 30 yıl değil 3 günde her şeyi yerle bir edebilir.

Blinken'in ziyareti Amerikan tarafı için büyük bir çıkarı temsil ediyor, o da Pekin ile ticari ve ekonomik alışveriş için siyasi gerilimlerin azami ölçüde yatıştırılması.

Washington ve Pekin'in karşılıklı çıkarları olduğu bir sır değil. ABD Çin malları için en faydalı ve üstün pazar iken, dünyanın kötüleşen koşullarında ABD hazine tahvilleri Çin için en güvenli ve güvenilir mali konumu oluşturuyor.

Biden liderliğindeki Demokratlar, bugünden ABD başkanlık seçimlerinin yapılacağı tarih olan Kasım 2024'e kadar, Amerikan bankalarına can suyu olacak yeni Çin milyarlarının akışı yoluyla seçimlerde durumlarını iyileştirmenin peşindeler.
 


Aynı şey, özellikle ekonomik büyüme oranlarındaki düşüşün, Çin nüfusundaki demografik düşüşün, Avrupalılarla ortaklıkların sarsılmasından duyulan korkunun gölgesinde, Çin'in yüksek çıkarları için de geçerli.

İnanmayanlar, Almanya'nın yakın zamanda yayınladığı Ulusal Güvenlik Stratejisi'ne ve nasıl Çin'i dünya çapında istikrarsızlığı besleyen bir güç olarak tanımladığına bakabilirler.

Bu noktada Pekin, ABD'nin daha fazla ekonomik yaptırımından, özellikle de, 21'inci yüzyılın tüm endüstrileri için gerekli olan mikro ve elektronik çipler gibi hassas teknoloji endüstrilerindeki ambargolarından kaçınmayı umuyor.

Dolayısıyla Blinken'in ziyareti baştan aşağı pragmatik bir ziyaret. Karşılık olarak Çinlilerin onu karşılaması da çıkarlarıyla örtülü bir durum.

Bu ise ziyaretin, düşmeleri kaçınılmaz olarak yakın olan tuzağa birlikte düşmeden önce "iki savaşçının" nefeslenmek için bir "mola" verdikleri anlamına geliyor.

İnanmayanlar, Washington ile Pasifik Okyanusu'nun güneybatısında yer alan "Papua Yeni Gine" arasında imzalanan ve Çin'in kuşatılmasına imkan tanıyan yeni anlaşmayı, buna karşılık Çin'in  de savaş gününe hazırlık olarak komşu Solomon Adaları ile imzaladığı benzer anlaşmayı gözden geçirebilirler.

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Beyan İshakoğlu

Şarku'l Avsat

DAHA FAZLA HABER OKU