İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Gazze Denizi'ndeki Gaz sahasından Filistinlilerin gaz çıkarmasına izin vermesinden sonra, Tel Aviv'deki hükümet, bu adım Filistinlilerin ekonomik koşullarını iyileştirmeye yönelik bir iyi niyet göstergesi olarak görülse de Gazze Şeridi'nin doğalgaz satışından elde edilen gelirden yararlanmasını reddetti.
İsrail, Gazze'yi kontrol eden Hamas hareketinin hükümetini, Marine Gaz müzakerelerinde paydaş olarak kabul etmediğini ve doğalgaz satışından elde edilen gelirden pay almasının mümkün olmadığını belirtti.
İsrail, Gazze'deki yönetim ve halkın bu gelirden faydalanabilmesi için Gazze'de İsrail tarafından alıkonulan tutukluların serbest bırakılmasını şart koştu.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
İsrailin koyduğu şartlar
İsrail, Marine Gaz sahasından gaz çıkarılması için başka koşullar da koydu.
Gazze'deki silahlı grupların denizde İsrail çıkarlarına yönelik herhangi bir saldırıyı gerçekleştirmemesine dair güvencelerin olması, İsrail ve Filistin Otoritesi arasında ortak bir güvenlik koordinasyon odasının bulunması, çalışmalara Mısır'ın denetiminde devam edilmesi ve İsrail'in güvenlik ve diplomatik ihtiyaçlarının korunması bu koşullardan bazılarını oluşturuyor.
Gazze Denizi'nde bulunan Marine Gaz Sahası, Gazze kıyısının yaklaşık 30 kilometre açığında yer alır ve Oslo Anlaşması'na göre Filistin Otoritesi'nin kontrol alanı içinde bulunuyor.
Hamas ise bu sahayı coğrafi idari alanı içinde değerlendiriyor.
Kâr payı üç taraf arasında dağıtılıyor
İsrail'in Marine gaz sahasından doğalgaz çıkarılmasına başlama konusunda ilkesel olarak onay vermesinin ardından, Filistin Yatırım Fonu (bir yarı resmi kuruluş) ve Filistin Müteahhitler Birliği'nin Mısır Doğalgaz Holding Şirketi (EGAS) ile ortaklık kurarak gerekli altyapının hazırlanması ve gazın çıkarılması için çalışmalara başlamayı planladığı belirtiliyor.
Resmi istatistiklere göre, Gazze Marine 1 sahasının rezervleri, 1,1 trilyon kübik fit doğalgaz veya 32 milyar metreküp doğalgaz olarak tahmin ediliyor.
Bu rezervlerden yıllık olarak 1,5 milyar metreküp gaz üretilecek ve bu üretim 20 yıl boyunca devam edecek.
Filistin Yatırım Fonu'nun verilerine göre, Gazze gazının Filistin Otoritesi'nin enerji faturasına yıllık olarak 560 milyon doların üzerinde tasarruf sağlayacağı ve doğrudan gelir olarak yaklaşık 2.5 milyar doların üzerinde olacağı tahmin ediliyor.
Bu, Otorite'nin bütçesinin yüzde 45'ten fazlasını oluşturuyor. Ayrıca, Filistin topraklarında faaliyet gösteren şirketler için enerji sektöründe büyük yatırım fırsatları sunuyor ve geniş çaplı yatırımlara olanak sağlıyor.
Filistin Yatırım Fonu'nun belirttiğine göre, Gazze Marine 1 sahasının kâr payı üç taraf arasında dağıtılıyor.
İlk olarak, Filistin Yatırım Fonu yüzde 20 oranında paya sahip ve Filistin Otoritesi de bu payın bir ortağı.
İkincisi, sahadaki arama çalışmalarından sorumlu olan Mısır Doğalgaz Şirketi yüzde 40 oranında pay alacak. Kalan pay ise Müteahhitler Birliği şirketinin lehine olacak.
Baskı kartı
Bu durum, Gazze'nin kendi karasuları içerisinde yer alan Marine Gaz sahasından elde edilen gelirlerden faydalanmadığını teyit ediyor.
Siyasi gözlemcilere göre Gazze Şeridi'nin gaz gelirlerinden yararlanamaması bölgede güvenlik gerginliğine neden olabilir ve çıkarma sürecini sekteye uğratabilir.
Bu da Netanyahu hükümetinin Gazze Şeridi'ndeki gruplar ile İsrail arasında uzun vadeli bir barışın önünü açmayı planladığı şeyin tam zıddı.
İsrail menşeili Kanal 13’ün haberine göre Gazze, Marine sahasından çıkan gazın gelirinden mahrum kalacak.
Netanyahu liderliğindeki hükümetin gaz sahasını tutuklular ve kayıp kişiler konusunda Hamas üzerindeki baskıyı artırmak için yeni bir baskı kartı olarak kullanacak.
Projeler geçmeyecek
İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi, "Gazze gaz sahası konusunda biz, Filistin Otoritesi ve Mısır ile doğrudan üçlü görüşmeler yapıyoruz. Ancak Gazze'nin çıkarma gelirlerinden faydalanmasına izin vermeyeceğim. Gazze'de herhangi bir altyapı geliştirme projesi olmayacak ve iki askerin, Oron Shaul ve Hadar Goldin'in cenazeleri iade edilene kadar hiçbir mali gelirin Şeridi'ne geçmesine izin vermeyeceğiz" dedi.
Hanegbi'ye göre, İsrail, Gazze gaz sahasının ve sektörle ilgili diğer projelerin geliştirilmesine ilişkin planlarını hazırlayacak ve bunları Filistin otoritesi ve Hamas ile paylaşacak, ancak bu planların onaylanmasına izin vermeyecek.
Hanegbi, Hamas'ın Gazze'deki elinde tuttuğu esirleri serbest bırakmaması durumunda karşılaşacakları kayıpların maliyetini anlamalarını sağlamak için bu tutumları sergileyeceklerini belirtti.
Hanegbi, Gazze sahasıyla ilgili olarak sadece gaz çıkarma faaliyetlerini değil, alt yapı ve büyük projelerin de olduğunu belirtti.
Ayrıca, dünya ülkelerinin Gazze'deki bu projeleri desteklemeye hazır olduğunu vurguladı. Ancak Hanegbi, esirler serbest bırakılana kadar bunlara izin vermeyeceğinin altını çizdi.
Otorite: Sorun egemenlikle ilgili
Ayrıca, Filistin Kurtuluş Örgütü'nün Yürütme Komitesi üyesi Ahmed Mecdelani daha önce, Hamas hareketinin Gazze Şeridi'ndeki doğalgaz gelirlerini talep etmek için herhangi bir yasal yetkisi olmadığını açıkladı.
Mecdelani’ye göre doğal kaynaklar devletin mülkiyetindedir ve siyasi partiler arasında paylaşılamaz.
Yetkili, "Hamas’ın da dahil olduğu siyasi partiler, bu kaynaklara sahip olma yetkisine sahip değil. Filistin Yönetimi, Gazze'deki doğalgaz sahasının geliştirilmesi için bir çerçeve anlaşması imzaladı. İsrail veya Hamas’ın bu konudaki herhangi bir rolünü tartışılmadı" ifadelerini kullandı.
Hamas Hareketi’nin sözcüsü Hazım Kasım, "İsrail'in Gazze gazı meselesini güvenlik veya siyasi anlaşmaları geçirmek için bir araç haline getirmesine izin vermeyeceğiz. Bu kaynaklarla ilgili tek yetkili taraf ulusal hükümettir ve gaz, Filistin halkımızın özellikle Gazze Şeridi'ndeki yoksulların, gençlerin ve gelecek nesillerin sahip olduğu bir varlıktır" dedi.
İsrail'in Gazze Şeridi'nin Marine gaz sahasının gelirlerinden yararlanmasını engelleme çabalarının yanı sıra, Gazze'nin gaz payıyla ilgili diğer işaretler de ortaya çıktı.
Enerji Otoritesi Başkanı Zafer Mulham, Gazze'deki elektrik şirketinin dizel yakıt yerine doğalgazla çalışması için gerekli gazın Gazze'nin kıyılarındaki gaz kuyusuyla sağlanacağı, böylece İsrail gazının satın alınmasına gerek olmadığını söyledi.
Independent Arabia