Libya'daki siyasi gelişmeler, emekli General Halife Hafter'i yeniden olayların ön saflarına taşıdı, ancak bu sefer oğulları ile.
Libya ordusunda albay rütbesine sahip olan Saddam ve Halid, siyasi ve askeri düzeyde en öne çıkan oğulları olarak biliniyor.
Ancak en son, çatışmalar başlamadan önce Sudan'da ortaya çıkan Es-Sıddık da aralarına eklendi.
Halife Hafter'in oğullarının birden öne çıkması, emekli ordu komutanının onlara daha fazla yetki verip siyasi ve askeri konumlar miras bırakmaya mı çalıştığı sorusunu gündeme getirdi.
79 yaşındaki Halife Hafter, kendisini Libya cumhurbaşkanlığı yarışından dışlama girişimleriyle boğuşuyor.
Muhalifleri bu noktada, ABD vatandaşlığı olmasını ve askeri konumu nedeniyle karşı karşıya olduğu sorunları öne sürüyor.
Bu, gözlemcilerin, özellikle diğer oğullarına kıyasla daha çok ön plana çıkardığı için oğlu Saddam'ın yerine geçip cumhurbaşkanlığı makamına doğru yürüyüşü tamamlamasına zemin hazırlamaya çalışabileceği yönünde tahminlerde bulunmasına yol açtı.
Hafter'in Halid, Saddam, Akabe, Sıddık, El-Muntasir ve Esma adlarında altı oğlu varken, eski ordu komutanına yakın kaynaklar, sağlığının ve yaşının ileri olmasının, oğlu Saddam'a neredeyse tam bir özgürlükle siyasi dosyayı yönetmek de dahil olmak üzere daha geniş yetkiler vermesine sebep olduğunu söylüyorlar.
Siyasi faaliyet
Gözlemciler, geçen günlerde Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe'nin temsilcileri ile Saddam Hafter'in de dahil olduğu ordu komutanlığından bir heyet arasında görüşmeler yapıldığını söyledi.
Görünüşe göre bu, hükümet ekibini Dibeybe yetkilileriyle birleştirmeyi ve onun yardımcısı olmayı reddettikten sonra paralel Ulusal İstikrar Hükümeti Başkanı Fethi Başağa'nın görevden alınmasını hızlandırdı.
Görüşmelerin içeriğinden haberdar olan bir parlamento kaynağı bu bilgileri doğruladı ve özellikle parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimleri ile istikrara zemin hazırlamak için güvenlik ve askeri düzeylerde ilerleme kaydetme çabaları ışığında görüşmelerin devam edebileceğini belirtti.
Saddam'ın hırsı
Eski ordu komutanının siyasi hırslara sahip en önde gelen oğullarından biri olan Saddam Hafter'in rolü ilk defa konuşulmuyor.
Zira daha birkaç ay önce Dibeybe petrol sektörünü yıllarca kontrol eden ve Batı şemsiyesi altında bir nevi dış dokunulmazlık alan nüfuzlu Ulusal Petrol Kurumu (NOC) Başkanı Mustafa Sanallah'ı görevden aldığında Saddam'ın rolü konuşulmaya başlamıştı.
O dönem Libya siyasi çevreleri, Hafter'in oğlunun UBH Başbakanı ile kapatılan petrol sahaları ve limanların açılması karşılığında Sanallah'ın görevden alınması konusunda anlaşmaya varılan görüşmeleri yönettiğini öne sürüyorlardı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Tecrübe ve birleştirme
Libyalı siyasi araştırmacı Kamil el-Meraş "Kardeşleri arasında siyasi açıdan en tecrübeli olanı ve Libya askeri müessesesini birleştirmeye dayalı herhangi bir çözümü en kolaylaştırabilecek olanı Saddam Hafter'dir. Ülkenin birleşmesi ve egemenliğinin yeniden kazanılmasını sağlayacak barışçıl bir çözüme ulaşılması için Batı Libya'daki çeşitli askeri güçlere en açık olanıdır" değerlendirmesinde bulundu.
Meraş "Bence iddialı bir siyasi rol oynaması için babasından doğrudan yeşil ışık alıyor" ifadelerini kullanarak "çocukları varis olarak bırakma düşüncesinin öne çıkarılmasının kasıtlı bir propaganda olup amacının Libya ordusunu şeytanlaştırmak ve Hafter'i siyasi sahneden uzaklaştırmak olduğuna" dikkat çekti.
Meraş "Eski ordu komutanı, üzerinde anlaşmaya varılan seçim yasalarına göre herhangi bir Libya vatandaşı gibi cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılma hakkına sahiptir. Bu hak, istisnasız tüm çocukları için de geçerlidir" dedi ve nihai kararın "sandıkta ve Libyalı seçmenlerde olduğuna" dikkat çekti.
Cumhurbaşkanlığı hayali
Hafter, Libya cumhurbaşkanı olma arzusunu gizlemiyor. Zira seçim yasaları üzerindeki anlaşmazlık sebebiyle askıya alınmadan önce 24 Aralık 2021'de yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimleri için adaylık belgelerini sunmuştu.
Saddam Hafter 106. Tabur'a komutanlık ediyor. Bu tabur, üç yıldan fazla süren şiddetli çatışmaların ardından Temmuz 2017'de Libya'nın üçüncü büyük şehri olan ve Sirenayka'nın (ülkenin doğusunda) merkezi olan Bingazi şehrinin kontrolünü yeniden ele geçirmek de dahil olmak üzere Libya ordusuna büyük başarılar kazandırmıştı.
Libya siyasi çevreleri, Mareşal Hafter'in oğullarının rolü konusunda büyük ölçüde sessiz. Birçoğu oğullarının hareketlerine ilişkin tutumlarını açıklamayı reddetti.
Bununla birlikte, milislerin kontrolünde olması sebebiyle uzun süredir Libya ordusu için endişe sebebi olan batı bölgesindeki muhalifleri Hafter'i daha şimdiden merhum Libya Devlet Başkanı Muammer Kaddafi'nin izinden giderek oğullarını varisi yapmaya çalışmakla suçluyorlar.
Independent Arabia bu iddialara yanıt vermesi için Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO) ofisi ile birden fazla kez iletişime geçti, ancak ofis herhangi bir yorumda bulunmayı ve iş birliği yapmayı reddetti.
Yeşil ışık
Ordu Genel Komutanlığı'na yakın olan Libyalı gözlemciler, Saddam'ın yaptıklarının babasından gelen yeşil ışık sayesinde olduğunu, ancak güvenlik ve askeri kurumların birleştirilememesi ışığında faaliyetlerinin ülkenin batısındaki yetkililerle güvenlik görüşmeleri yapmakla sınırlı olduğunu öne sürdüler.
Siyasi araştırmacı Muhammed Kaşut "Saddam Hafter, geçtiğimiz dönemde milis liderleriyle yapılan kayıt dışı müzakerelerde rol oynamıştı. Bu müzakerelerin çoğu siyasetten uzak olup güvenlik konusuna odaklanmaktaydı.
Ancak son zamanlarda, Dibeybe hükümeti içinde bir kabine değişikliği yapma olasılığı ve buna göre Ordu Komutanlığı'nın bir dizi bakanlık pozisyonu elde etme fikri ortaya atıldı. Ancak bu, UBH Başbakanı tarafından reddedildi" ifadelerini kullandı.
Kaşut, "Özellikle yıl sonunda seçimlerin yapılma olasılığı ve yeni bir geçici yürütme organından söz edilmesi göz önüne alındığında, yerel ve uluslararası tarafların hiçbiri bunu kabul etmez" dedi.
Kaşut "Hafter'in çocuklarının varis olması senaryosunun uzak bir ihtimal olduğuna ve sadece babalarının talimatıyla çalışmak çerçevesi dışında, siyasi işlerden biraz uzak kalmaları için hiçbir sebebin olmadığına" dikkat çekti.
Ayrıca "varislikle ilgili ortaya atılan her şeyin, medya savaşının ve ordu projesine düşman tarafların yürüttüğü karalama kampanyasının bir parçası" olduğunu söyledi.
Aşiret engelleri
Hafter'in Libya'nın doğusundaki popülaritesine rağmen, özellikle İslamcı milisler ve partiler tarafından kontrol edilen Libya'nın batısındaki imajı sallantıda olduğu göz önüne alınırsa, halefi olarak oğullarını kabul ettirebileceği net değil.
Doğu ve güney Libya'da dahi Hafter'in oğullarının önündeki yol açık değil. Zira Seyfulislam Kaddafi'nin (merhum devlet başkanının oğlu) 2021'de sahneye çıkması karışıklığa yol açtı.
Kaddafi 12 yıl önce babasının devrilmiş olmasına rağmen hala oldukça popüler. Sebha (güney), Beni Valid (batı) gibi şehirler ve doğu Libya'daki bölgeler hala kendisine desteklerini sürdürüyor.
Ayrıca, siyaset ve anayasa alanında araştırmalar yapan Muhammed Mahfuz "Hafter, oğullarını varisi olarak bırakmak istiyor. Ancak mesele şu ki, Belkasım, Saddam ve Halid arasında bir anlaşmazlık var. Belkasım önemli bir siyasi rol oynuyor ve Libya dışında da müttefikleri var. Saddam da aynı özelliklere sahip. Bu nedenle çocuklar arasında varisliğe ilişkin anlaşmazlıklar büyük bir engel teşkil ediyor" ifadelerini kullandı.
Mahfuz "bazı aşiretlerin, daha önceden pek çok soruna sebep oldukları gerekçesiyle onları istememesinden ötürü Libya'nın doğusundaki siyasi ve toplumsal kesimin miras fikrini kabul etme derecesine" şüpheyle yaklaşarak "Son zamanlarda, siyasi dosyanın yönetimiyle ilgili olarak, Hafter'in oğulları Belkasım ve Saddam arasındaki çekişme öne çıkıyor. Belkasım Fethi Başağa hükümetinin oluşmasında önemli bir rol oynayıp kendisine bağlı bir parlamento ekibi varken, Saddam uzlaşmalar sağlamak için Abdulhamid Dibeybe ile siyasi diyaloglar ve görüşmeler yürütüyo" dedi.
Independent Arabia
