Arjantin'de bir şirket, atık lastiklerden ayakkabı üretiyor. 10 yıl önce kurulan Xinca'nın reklamında "Ayakkabılarımız çöp" ifadesi kullanılıyor.

2021 itibarıyla 15 milyon motorlu aracın bulunduğu Güney Amerika ülkesinde, resmi verilere göre yılda 130 bin-150 bin atık lastik ortaya çıkıyor. Ancak lastik üreticileri, ayrışması 600 yıldan fazla sürebilen bu malzemeyi geri dönüştürmede zorunlu tutulmuyor. 

Atık lastikler genellikle sivil toplum kuruluşları ve şirketler tarafından geri dönüştürülüyor. 

Bu şirketlerden biri olan Xinca, Alejandro Margor, Nazareno El Hom ve Ezequiel Gatti tarafından Mendoza eyaletinde kuruldu. Şirket, atık lastikleri toplayan bir geri dönüşüm tesisiyle birlikte çalışıyor.

Margor, ülkede atık lastiklerinin çok bir kısmınnı geri dönüştürüldüğünü vurguladı. Afrika'da atık lastiklerden genellikle sandalet yapıldığını belirten işinsanı, bunların görüntüsünün pek beğenilmediğinin altını çizdi:

Çöpten kaliteli bir ürünün de yapılabileceğini göstererek bu anlayışı yıkmak istedik.

Margor sözlerini "Lastiklerin sadece yüzde 5 ila yüzde 7'si geri dönüştürülüyor. Ama ayakkabı yapmanın işin sadece bir parçası olduğunu biliyoruz. Eğer satamıyorsanız, geri dönüşüm işe yaramıyor. Bu yüzden basit, zamansız, uniseks ayakkabılar tasarlıyoruz" ifadeleriyle sürdürdü.

Xinca ayrıca sürdürülebilir ürünlerin pahalı olduğu algısını da yıkmak istiyor. Arjantin'de uluslararası markaların ayakkabıları 20 bin pesoya (yaklaşık 1750 TL) satılıyor. Xinca'nın en ucuz ayakkabısı ise 6 bin peso (yaklaşık 550 TL).

Şirket bölgede toplumsal bir etkiye de sahip. Zira üretimin yüzde 90'ı, San Felipe Mendoza Hapishanesi'ndeki atölyelerde gerçekleştiriliyor. 

Margor bunu "Bizim erişebildiğimiz şans veya fırsatlara sahip olmayan kişilerle çalışmak istedik" ifadeleriyle anlattı.

Xinca çalışanı Ana Maria Alfaro, 14 yıl hapiste kaldıktan sonra 2019'da özgürlüğüne kavuştuğunu söyledi. Alfaro, cezaevindeki atölyelerde öğrendikleriyle Xinca'da işe girdiğini belirtti.

Öte yandan Xinca'nın çabasına rağmen Arjantin'de atık lastik sorunu çevreyi tehdit etmeyi sürdürüyor. Zira şirketin çabaları ve diğer girişimler yetersiz kalıyor. Fundación Ambiente y Medio adlı çevre örgütü, lastiklerin çöpü boyladığını ve genellikle yakıldığını bildirdi. Lastikler yakılınca insan sağlığına ve çevreye zarar veren kükürt ve karbondioksit gibi maddeler ortaya çıkıyor.

Independent Türkçe, El Pais

Derleyen: Uğurcan Yıldız