Dünya, ileride 'yeni' uluslararası ve küresel sistemleri ortaya çıkaracak değişim ve dönüşüm meselelerini tartışmakla meşgul.

Bu yeni bir şey değil. Zira dünyanın başına ister bir salgın ister bir savaş olsun bir musibet veya felaket geldiğinde, düşünürler ve analistler yorumlarda bulunmaya başlar.

Siyasetçiler ise ileriki günlerin uyum sağlamak veya karşı çıkmak ya da tamamen yok saymak zorunda kalacakları ne gibi olaylar ve gerçekler getireceğine kafa yorar.

Küresel düzeydeki gelişmeler Arap dünyamızda da yankı buluyor. Genelde yeni bir şeyin vuku bulacağına ve muhtemelen Arapların başına kötü bir şey geleceğine dair bir tutku olur ve bize bölgemizin insanlarının dünyanın nasıl olmasını istediği ve durumumuzun ne olacağı nadiren sorulur.

Garip olan şey, on yıllar önce çeşitli değerlendirmeler vardı. Bunların başında 'Araplara' devletler olarak değil, geçmişte bir gaflet anında bölünmüş bir 'ulus' olarak bakılması geliyor.

Ancak 1950'li ve 1960'lı yıllarında yaygın olan bu düşüncenin pek de mantıklı olmadığı hızla anlaşıldı.

Devletlere ve ülkelere parçalanan ulusa ilişkin uluslararası gerçekliği kabul eden bir akım ortaya çıktı ve sonra bu düşünceye önemli bir kitapta yer verildi:

Arap Bölgesel Düzeni: Arap Siyasi İlişkileri Üzerine Bir Araştırma.

Dr. Ali ed-Din Hilal ve A. Cemil Matar tarafından kaleme alınan kitap, Arap Birliği Çalışmaları Merkezi tarafından çıkarıldı ve Arap entelektüel pazarındaki önemi nedeniyle beş baskı yayımlandı.

Kitap, Arap ülkelerinin yeni bağımsızlıklarını kazanmış ülkelerden uluslararası statüleri daha sağlam olan ülkelere dönüştüğü döneme tanıklık eden bir değerlendirme olarak öne çıktı.

Ekim Savaşı'ndan sonra petrol ve zenginliği, hem üreticiler hem de tüketicilerin fayda göreceği şekilde aktı.

Savaş, İsrail ile barışın kapılarını açtı. Ardından İran-Irak savaşı patlak verdi. Bunu Irak'ın Kuveyt'i işgali takip etti.

1990'lı yıllarda barış ve uyum arasında, 20 yıl sonra 'Arap Baharı' adıyla yaşanacak şeylerin tohumları atıldı. Işıltısını halen koruyan kitap, 'Arap bölgesel düzeni' ile o dönemde 'Ortadoğu bölgesel düzeni' hakkında bilinenleri ve 21'inci yüzyılın ikinci on yılının başında ortaya çıkan gerçeklere dayanan başka bir değerlendirmeyi gerektirebilecek mevcut aşamayı ayırmayı amaçlayan bir geçiş aşaması gibidir.

Üç şey bahsedilmeye değer.

Birincisi; Modern çağda hiçbir Arap ülkesi herhangi bir mucize gerçekleştirmedi. Arap dünyasında Japonya, Güney Kore ya da bildiğimiz uluslararası kaplanlar ya da leoparlar yoktu.

Buna yaklaşan tek Arap ülkesi Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) oldu. Dubai modeli ile Singapur modeline yaklaşmayı başardığı ve kendisine yaklaşmaya çalışan Katar gibi yakın ve küçük diğer ülkelerin gözlerini üzerine çeken bir deneyim ortaya koydu.

İkincisi; Arap ülkelerinin büyük çoğunluğu, bağımsızlıktan sonra tek bir ürüne yani petrol ve doğalgaza bağlı rantçı devletler haline geldi.

Ya da petrol, turizm, yurt dışındaki işçilerin havaleleri, Süveyş Kanalı ve sanayi ve tarımdan oluşan küçük bir gelir paketine bel bağlayan Mısır gibi oldular.

Üçüncüsü; 'coğrafi komşu' denilen ülkeler, komşu Arap ülkelerinin doktrini, diplomasisi ve silahlarına sızdı. Buna üçüncü on yılın başına kadar 'terörizm', 'salgın' ve 'Ukrayna savaşı' eklendi.

Geçmişte ne yaşanmış olursa olsun ve bundan çıkarılacak düşünce ve yorumlar ne olursa olsun bu, bir grup Arap bölge ülkesinin çağdaş dünyayla bizim temenni ettiğimiz gibi değil, olduğu gibi nasıl başa çıkması gerektiğini düşünme görevini aydın Arap kuşaklarının üzerinden kaldırmamalı.

Bu noktada 'tarih', 'vizyon' ve 'strateji' arasında fark olduğunu zihnimizden çıkarmamız gerek.

Tarih; insanın üzerinde hiçbir kontrolünün olmadığı milyonlarca maddi ve manevi değişkenler durumudur.

Vizyon; geleceği öngörmeye ve ona ulaşmaya yönelik insani bir çabadır.

Strateji; fırsatları ve riskleri hesaplarken belirli hedeflere ulaşmak için insani ve maddi araçları kullanma planıdır.

Tarih o kadar derindir ki umut, temenni ve hayal gücünü karıştırma korkusuyla bu alanda derinlemesine araştırma yapmak mümkün değildir.

Strateji, tarihsel gelişiminin aşamaları veya kendisine ve dünyaya ilişkin vizyonu ne olursa olsun, 'devlet' çalışmasının merkezinde yer alır.

Strateji tanımı gereği, hepsinin ikinci on yılın başında yaşananların ve 'Arap Baharı' denen şeyin eteklerinden döküldüğü somut gerçeklere dayanmalıdır.

Sözde Bahar birtakım sonuçlara yol açtı.

Birincisi; ondan önceki mevcut koşullar, hedeflerini tükettikten ve çıkmaza girdikten sonra artık devam edemezdi.

İkincisi; Arap Baharı birçok başarısız devlete -Irak, Suriye, Yemen, Libya ve ondan önce Sudan, Somali ve Afganistan- ve yüz binlerce ölüm, milyonlarca yaralı ve 14 milyon mülteci ve yerinden edilmiş insanla sonuçlanan iç savaşlara yol açtı.

Üçüncüsü; Arap Baharı, bölgeyi ve dünyayı sarsıp İslam dinini tehlikeye atan devrimci bir aşırı faşizm durumu yarattı.

Dördüncüsü; bu devrimci durumun etkisi, İran ve Türkiye'nin özellikle Suriye ve Irak'ın düşmesiyle ortaya çıkan siyasi ve stratejik boşluktan yararlanma girişimlerine ek olarak ABD'nin bölgeden çekilmesiyle daha da arttı.

Beşincisi: bu 'devrimci' durumla mücadele etmek için iki yönlü bir yanıt gerekli oldu: Bölgedeki güç dengelerini değiştirip devrimci duruma gerekirse silahlı güçle karşı koymak ve reform yapmak.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 2/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 3/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 4/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 5/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 6/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 7/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 8/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 9/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 10/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 11/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 12/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 13/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 14/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 15/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 16/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 17/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 18/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 19/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 20/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 21/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 22/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 23/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 24/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 25/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 26/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 27/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 28/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 29/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 30/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

Burada bölgede sunulan iki tür reform olduğunu belirtmek gerekir: Düşmanca Reform (Hostile Reform) ve Dostça Reform (Friendly Reform).

Birincisi yurt dışından ve özellikle Batı'dan geliyor. Öncelikli olarak insan haklarına vurgu yapmakla birlikte siyasi reformlara dayanıyor.

Pek çok kusuru olan bir demokrasi (Irak modeli) aracılığıyla mevcut siyasi rejimleri devirmeyi (mevcut devletlerin düşmesiyle sonuçlanıyor) amaçlıyor.

İkincisi ise Arap ülkelerinin içinden geliyor ve sosyal, ekonomik ve siyasi yapılarındaki geniş çaplı sıkıntıları günümüz gerçeği ile barışarak sakin bir çaba ile düzeltmeyi hedefliyor.

Bu son yolda, içlerinden bazılarının Avrupa referanslarını esas aldığı bazı Arap ülkelerinde gelişmeler yaşandı. Mısır Hidivi İsmail Paşa Mısır'ı Avrupa'nın bir parçası yapmayı hedefleri arasına koyduktan sonra, 21'inci yüzyılda reform alanı Avrupa deneyiminin bir temsilcisi haline geldiğinde, mevcut gerçeklik Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın sözleriyle daha cesur ve kararlı hale geldi.

Fazla değinmeden, 'Asya deneyimi' Çin, Güney Kore ve Singapur örneklerine dayanan bir başka referansa damgasını vurdu.

Nerede olursa olsun bir grup Arap ülkesi ulusal devleti somutlaştırmaya, devletin bölgesel çerçevesine nüfuz etmeye ve gelişmiş dünyanın deneyimlerine uyum sağlamak için sosyal ve ekonomik değerler geliştirmeye başladı. Bu kadar yeterli.

Peki, bu grubun omuzlarına 'yeni' bir Arap bölgesel düzeni kurulabilir mi?

Mesele bu. 

Fırsatlar nelerdir? Zorluklar nelerdir?!.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Asasmedia

Şarku'l Avsat