Bundan tam olarak 5 yıl önce IŞİD savaşçıları muhtemelen en korkunç suçlarını işledi: Ezidi nüfusun çoğunluğunun yaşadığı kuzeybatı Sincar bölgesine saldırıp, topladıkları insanları kadınlar ve erkekler olarak ayırmaya başladı.

Erkekler öldürüldü, çocuklar kaçırıldı, Ezidilerin hac bölgeleri ve ibadethaneleri yerle bir edildi. Kadınlar ve kız çocukları tecavüze uğradı, köleleştirildi ve tarifsiz vahşetlere katlanmak zorunda bırakıldı. Henüz 9 yaşındaki kız çocukları bekaret testinden geçirildi ve birçoğu seks kölesi olarak satıldı.

Yaklaşık 3 bin 500 kadın IŞİD tarafından kaçırıldı. Ancak bu kadınların yarısının nerede olduğu bugün dahi bilinmiyor. Kimileri kaçarken, geride kalanlar içinse hayat çetinliğini koruyor. Uğradıkları tecavüzden çocukları olan Ezidi kadınlar acı verici bir ikilemle karşı karşıya bırakılıyor: Topluluklarına dönebilmek için bebeklerini terk etmek ya da onları yanlarında tutup toplumdan dışlanmış bir hayat sürmek.

Ezidilere Özgürlük Vakfı'nın kurucusu ve İcra Direktörü Pari Ibrahim, IŞİD'in Irak'taki etnik-dini grup Ezidilere karşı işlediği soykırımın başlangıcı kabul edilen Ağustos 2014'teki Sincar katliamında birçok akrabasını kaybetti. Ailesinden 17 kadından hala haber alınamıyor. Toplamda 19 yakını IŞİD tarafından kaçırıldı ancak içlerinden yalnızca ikisi kaçmayı başardı. Ailesinden 21 erkek de götürüldü ama İbrahim hiçbirinin artık hayatta olmadığını düşünüyor.

The Independent’a konuşan İbrahim, “Erkeklerin öldüğünü varsayıyoruz (...) Geri gelebilen kadınlar bize erkeklerin ve yaşlı kadınların katledildiğini söyledi. Onlar benim kuzenlerim ve diğer akrabalarım” diyor. 

IŞİD saldırılarından en çok etkilenen Ezidi sivillere yardım eden vakfın yöneticisi İbrahim, IŞİD militanlarının tecavüzü sonucu çocuğu olan Ezidi kadınların, çocuklarıyla beraber dönmeleri toplumda hoş karşılanmadığı için birçok zorlukla karşılaştığını aktarıyor.

Ezidiler için dini konularda bağlayıcı kararlar alan Ezidi Yüksek Ruhani Meclisi, nisan ayında verdiği hükümde bu çocukların anneleriyle birlikte topluluklarına kabul edilebileceğini duyurdu. Ancak bundan sadece birkaç gün sonra -kısmen Ezidi nüfusun şiddetli öfkesi ve şaşkınlığı nedeniyle- meseleye izahat getirildi ve bu çocukların hoş karşılanmayacağı açıkça ifade edildi.

İbrahim, “IŞİD üyelerinden kaç çocuğun olduğunu kimse bilmiyor (...) Kadınlar ne yapmayı seçerlerse seçsinler yanlarındayız. Bebeklerini evlatlık olarak bırakmaları ya da onlara sahip çıkmaları kadınların tercihine kalmış” diye konuşuyor. 

Elbette çocukların damga yiyebileceği bir toplumda yaşamak çok zor. Ezidi ailelerin çocukları annelerinden zorla alıp evlatlık verdiği ya da bu çocukları, onlara bir aile bulacak veya bir yetimhaneye teslim edecek kuruluşlara verdiği vakalardan haberdarız. Bu kadınların hepsi çok üzgün. Hayatta kalan Ezidi kadınlar tartışma dışı bırakılıyor.

Hollanda merkezli vakfının Ezidi bir anneyi başka bir aileye evlatlık verilen çocuğuyla irtibata geçmesini sağladığını aktaran İbrahim, “Esaretten kurtulup IŞİD'den kaçan Ezidi kadınlar topluluklarına döndüklerinde adeta ruhsuz bir bedene dönüşüyor” diyor.

Artık umutları yok ve geleceği göremiyorlar. Tek istedikleri bir çadırda oturmak, yitirdikleri hayatları ve aile üyeleri için yas tutmak. Genç kadının kaçırılmadan önceki haliyle şimdi çadırda ya da bitmemiş bir binada oturan halini mukayese etmek fazlasıyla güç (...) Vakıf faaliyetlerine Ezidilere hayatlarını yeniden kurma şansı vermek için başladım. Tedavi ettiğimiz kadınlarda büyük değişimler gördük.

İbrahim, bütün ailesini katliamda kaybeden Ezidi bir kadının artık yaşamak istemediğini söylediği ve neden hayatta olduğunu sorguladığı günlerden, Ezidilere Özgürlük Vakfı'nda yoga öğretmeni olma aşamasına geldiğini aktarıyor. İbrahim, bu kadının aldığı yardımın hayatını değiştirdiğini ve şimdi çok daha mutlu olduğunu söylüyor.

Üç yaşındayken Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak’tan ailesiyle birlikte kaçan İbrahim, Ezidi toplumunun kamplarda katlandığı şartların "korkunç" olduğunu belirtirken, bu insanların hem temel gereksinimlerini karşılayacak malzemelere hem de ruh sağlığı yardımına ciddi derecede ihtiyaç duyduğunu dile getiriyor.

“Uluslararası toplum Ezidi halkı yüzüstü bırakıyor” diyen İbrahim, “Ezidileri kendi ülkelerinde mülteci olarak görmek istemedikleri için bu insanların Sincar'a dönmesini istiyorlar. Ezidilerinse söz hakkı bulunmuyor. Halkımız için hiç adalet yok” diye ekliyor. 

İbrahim'in anlattıklarına göre Ezidi toplumun üyeleri, kendi aile fertlerinden çocuklarının el-Hol kampında tutulduğuna dair sık sık mesajlar alıyor. Suriye'nin kuzeydoğusunda etrafı çölle sarılı bu kampta IŞİD şüphelileriyle bağlantılı 11 binden fazla yabancı kadın ve çocuk tutuluyor.

Kamptaki koşulları “ölümcül” ve “dehşet verici” olarak nitelendiren İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), burada tuvaletlerin taştığını, lime lime olmuş çadırlara lağım sularının sızdığını ve içme suyunun içinde solucanlar bulunan tanklardan tedarik edildiğini aktardı.

İbrahim, Ezidi temsilcilerin Ezidileri aramak için el-Hol'a ve diğer kamplara gittiğini ancak kampta yaşayanların çoğunun, IŞİD savaşçılarının arasında oldukları için kimliklerini açıklamaktan ve bu yüzden “hayatlarını tehlikeye atmaktan” korktuğunu söylüyor.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 2/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 3/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 4/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 5/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 6/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 7/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 8/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 9/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 10/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 11/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 12/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 13/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 14/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 15/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 16/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 17/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 18/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 19/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 20/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 21/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 22/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 23/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 24/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 25/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 26/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 27/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 28/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 29/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 30/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

Ezidi kadınlara yardım etme çabalarında rol oynayan Women for Women International adlı kuruluşun İngiltere İcra Direktörü Brita Fernandez Schmidt de Ezidi kadınların IŞİD savaşçılarından doğan bebekleriyle birlikte katlandığı zorluğa dair ciddi uyarılarda bulunuyor.

“Onları şeytan tarafından lekelenmiş sayıyorlar” diyen Schmidt şunları söylüyor: 

IŞİD mensupları tarafından tecavüz edilen birçok kadın eş bulmada zorlanıyor. Bir psikolog bana genç bir Ezidi gencin, tecavüz mağduru olduğunu bildiği bir kızla evlendiği nadir bir durumdan bahsetti. Bu durum o kişi için önemli değildi (...) Bu kadınların çoğunun çocuğu olacak. Onlara "IŞİD'in çocukları" deniyor ve bu durum epey yaralayıcı. Bir an için bu tutumun çocuklara ne yaptığını gözünüzün önüne getirin. Kadınlar mutlak ayıplanma veya mutlak tecrit altındaki bir yaşam arasında seçim yapmak zorunda bırakılıyor (...) Tecavüz kurbanıysanız toplumun damgalamasının bu muazzam yükünü taşıyorsunuz, tecavüzcüler bir de IŞİD mensubuysa bu yük daha da ağırlaşıyor. Bir hükümet yetkilisi tek çözümün bu kişileri üçüncü bir ülkeye göndermek olduğunu söyledi. Çünkü kendi topluluklarına dönemez ve güvende olmadıkları yerlerde kalamazlar.

Schmidt ancak her iki ebeveyninin de Ezidi olması halinde kişilerin Ezidi sayıldığını belirtiyor. Nisan ayında Irak'ın Kürt bölgesi Duhok'taki Hanki Mülteci Kampı'nı ziyaret eden Schmidt şöyle konuşuyor: 

Orada yaşayan 16 bin kişi Ezidi. Şimdiye kadar bulunduğum en kötü yerdi. Bir çadırda 5-10 kişi vardı. Hiç musluk suyu yok. Çok fazla çocuk var. Beş yıldır orada yaşıyorlar(...) Bir psikolog bana orada “bir acı okyanusunda boğuluyor” gibi hissettiğini söylemişti. Bu travma seviyesini kampta da görebilirsiniz (...) Sincar'a dönmek istiyorlar ama orası fena halde tahrip edildiği için bunu bir gün başarıp başaramayacaklarını bilmiyorlar. IŞİD ayrılmış olsa da evler ve altyapı yerle bir edilmiş halde duruyor. Gidecek başka hiçbir yer olmadığı için mülteci kamplarında sıkışıp kalmış hissediyorlar.

Birleşmiş Milletler'in (BM) yayımladığı 2016 tarihli bir raporda, IŞİD'in -yüzyıllar boyu yaşadığı zulümlerden hayatta kalmış- Ezidi nüfusunu “akla gelebilecek en korkunç suçlardan bazılarına” maruz bıraktığı belirtilmişti.

Vakıf adına 1,5 yıl boyunca kamptaki kadınlarla çalışan psikolog Yesim Arikut-Treece ise 16 bin Ezidi'nin de Hanki Kampı çevresindeki küçük kamplarda yaşadığını düşündüğünü söylüyor.

IŞİD mensuplarının tecavüzü sonucu çocuğu olan birçok kadının toplumlarına dönmediğini kaydeden Arikut-Treece, “IŞİD'li aileleriyle birlikte kalıyorlar çünkü kendi toplumlarının çocukları kabul etmediğini biliyorlar” diye ekliyor.

Çözmesi çok güç bir sorun. Onlar zaten tehdit altında bir azınlık grubu. Kimliklerine tutunabilmelerinin tek yolu, kendi kurallarına bağlı kalmaktan geçiyor. Fakat hem anneler hem de çocuklar çok acı çekiyor. Çocuklarını geride bırakıp esaretten kaçabilen Ezidi kadınlardan, çocuklarını bırakamadıkları için kalan kadınlar olduğunu duydum. Ezidi topluluğuna bebekleriyle beraber dönen kadınlar ya güvenli evlerde mahsur kalıyor ya da bu kişilerin çocukları yetimhaneye gönderiliyor.

Arikut-Treece birlikte çalıştığı Ezidi bir kadının kendisinden, çocuğunun yetimhanede güvende olup olmadığını öğrenmek istemesi üzerine Kürt yetkililerle temasa geçtiğini ancak karşı tarafın herhangi bir bilgi vermekten kaçındığını söylüyor. Arikut-Treece, Ezidi ailelerin Ezidi olmayan çocuklara neler yapabileceği konusunda endişelendiğini de sözlerine ekliyor.

Sincar katliamına dair “korkunç hikayeleri” bu acıya bizzat şahit olmuş ve birçok yakın akrabasından hala haber alamayan kişilerden dinlediğini aktaran Arıkut-Treece şu ifadeleri kullanıyor:

Herkesin travmatik bir hikayesi var. İnsanlar geçmişe dönüşler yaşıyor. IŞİD'in gelip insanları öldüreceğini anladıklarında kaçmaya başladılar ama arabalar kaçmak isteyen herkesi alamayacaktı (...)  Çok üzücü bir hikaye vardı. Hamile bir kadın, arabada yer olmadığı için kocasını geride bırakmak zorunda kalmış. Adamın söylediği son sözler 'Çocuklarımıza benim için bak' olmuş. Yanında bir çocuğu vardı. Eşini çok sevmişti ve evliliklerinde çok mutluydular. Çok travmatize haldeydi ve intihara eğilim gösteriyordu. Ona yaşama gücü veren tek şey, çocuklarına göz kulak olmaktı. O zamandan beri kocasından kimse haber alamadı. Muhtemelen, öldü.

IŞİD'in Ezidi kadınları maruz bıraktığı seks köleliliğinin dehşetini dile getiren Arikut-Treece, böyle bir olayın 21. yüzyılda yaşanmasının “inanılmaz” olduğunu ifade ediyor.

Arikut-Treece, “Çok iyi organize olmuşlardı (...) Köle pazarları düzenlediler. Kızları bir yerden diğerine taşıdılar. Kız çocuğunu veya kadını alan kişiler onları tekrar ve tekrar sattı. Bir Ezidi kızın gözünün önünde en yakın arkadaşının kafası kesildi. Dayak ve işkence vardı. Kocaları, kardeşleri ve babaları gözlerinin önünde katledildi” diyor.

IŞİD'in işkence kamplarından kurtulan Nadya Murad "Son Kız" adlı kitabında, kendisi gibi pazarlarda ve hatta bazen Facebook'ta 20 dolar kadar küçük bir meblağa satılan kadınların yaşadığı dehşeti anlatmıştı.

Nobel Barış Ödülü sahibi Murad, Ezidi azınlığın yanı sıra mültecilerin ve kadın haklarının savunuculuğunu yapıyor.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/world

Independent Türkçe için çeviren: Noyan Öztürk