Ukrayna’nın, Rusya ordusunda savaşan iki Çinli askeri yakalamasının yankıları sürüyor.
Ukrayna yönetiminin 14 Nisan’da düzenlediği basın toplantısında, Donetsk cephesinde esir alınan Çin vatandaşları Wang Guangjun ve Zhang Renbo kameraların karşısına çıkmıştı. Esir askerlerin basın mensuplarıyla görüşmeyi isteyip istemediği bilinmiyor.
CNN’in analizinde, “savaş esirlerinin kamera önüne çıkarılmasının uluslararası hukukun ihlali” sayılabileceğine dikkat çekiliyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Çinli askerler, esir takasıyla ülkelerine dönmek istediğini söylemişti. Ukrayna cephesine, sözleşme imzaladıkları bir Rus aracı tarafından gönderildiğini öne süren Wang ve Zhang, Rusya'ya gitme planlarından Çin yönetiminin haberdar olmadığını savunmuştu.
Pandemi döneminde Çin'deki işini kaybettiğini belirten Wang, yaralı askerlerin tedavisine yönelik çalışmak üzere bir uzman olarak Rusya'ya gittiğini söylemiş, Moskova'ya ulaştığında “iradesi dışında” cepheye gönderildiğini iddia etmişti. Çinli asker kendisine ayda 250 bin Ruble teklif edildiğini belirtmişti.
Zhang ise Rusya'ya turist olarak gittiğini ancak daha sonra para kazanmak için ülkede çalışmaya başladığını söylemişti. Zhang da Wang gibi Ukrayna cephesine “istemeden gönderildiğini" ileri sürmüştü.
Askerler, kendilerine verilen Rusça belgeleri anlamamalarına rağmen imzaladıklarını söylemişti.
CNN, Ukrayna istihbaratından bir yetkiliden edindiği sözleşmeyi inceledi. Belgede, "savaşa katılma, seferberlik döneminde, acil durumlarda ve sıkıyönetimde görevleri yerine getirme" ve “Rusya toprakları dışındaki uluslararası terörist faaliyetleri" durdurma yükümlülükleri yer alıyor. Sözleşmenin bir yıl geçerli olduğu aktarılıyor.
Analizde, Ukrayna’nın Çinli esirleri kamera karşısına çıkarmasında “zamanlamanın manidar” olduğuna da dikkat çekiliyor. ABD Başkanı Donald Trump, gümrük vergileriyle başlattığı ticaret savaşında Çin’e odaklanırken, Kiev yönetiminin “Çin’in Rusya’ya desteğini” göstererek Washington’ın dikkatini çekmek istediği yazılıyor.
Danimarka Kraliyet Savunma Koleji’nden Anders Puck Nielsen ise Ukrayna’nın Washington’ın ticaret savaşı nedeniyle son dönemde Çin’le yakınlaşma sinyalleri veren Avrupa Birliği’ne (AB) mesaj göndermek istediğini söylüyor:
Birdenbire Avrupalılar ve Çinliler için bazı konularda ortak zemin bulma potansiyeli doğdu. Rus ordusunda Çinli askerlerin ön plana çıkarılması siyasi bir hamle oldu.
Zelenski, 8 Nisan'da yaptığı açıklamada Çinli iki savaşçının esir alındığını bildirmiş, Pekin yönetiminin de bundan haberdar olduğunu savunmuştu. Buna rağmen Ukrayna lideri, Pekin’in herhangi bir emir verdiğini düşünmediğini de sözlerine eklemişti.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Lin Jian ise, "İlgili taraflara Çin'in rolünü doğru bir şekilde anlamalarını ve sorumsuz açıklamalarda bulunmamalarını tavsiye ediyoruz" demişti. Jian, Ukrayna savaşında “barışçıl çözümü savunduklarını” vurgulamıştı.
Independent Türkçe, CNN, AA
