ABD Dışişleri Bakanı Blinken: Çin, Tayvan'ı beklenenden daha hızlı ilhak edebilir

"Pekin statükoya uymuyor, takvimini hızlandırmakta kararlı"

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, Tayvan'ı işgal etmesi durumunda Çin'e yaptırım uygulanması için ABD'nin lobicilik faaliyeti yürüttüğünü bildirmişti (Reuters)

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Çin'in Tayvan'ı beklenenden daha hızlı şekilde ilhak edeceğini öne sürdü.

Blinken, pazartesi günkü açıklamasında Tayvan ve Çin arasındaki barışın onlarca yıldır başarılı şekilde korunduğunu fakat Pekin'in son dönemde yaklaşımını değiştirdiğini savunarak şunları söyledi:

Olumlu şekilde kurulan statükoya bağlı kalmak yerine Pekin, bunun artık geçerli olmayacağına karar verdi. Pekin, Tayvan'ın yeniden Çin'e bağlanmasına yönelik takvimini hızlandırmakta kararlı. Eğer barışçıl yollar çözüm getirmezse, tehditkar adımlar atacaklar. Bunlar da işe yaramazsa büyük ihtimalle güç kullanacaklar. Statükoyu bozan ve büyük gerilimler yaratan tam da bu.

Dışişleri Bakanı, Tayvan Boğazı'nın küresel ekonomideki önemine dikkat çekerek, "Eğer burada bir kriz nedeniyle aksama yaşanırsa, dünyadaki tüm ülkeler bundan etkilenir. Yarı iletken çip konusunda da böyle. Eğer Tayvan'daki üretim kriz sebebiyle aksarsa, dünyada ekonomik kriz yaşanır" dedi.

Singapur Ulusal Üniversitesi'ne bağlı Lee Kuan Yew Kamu Politikası Fakültesi'nden Drew Thompson, "Çin'in askeri kapasitesi tek başına Pekin'in yakın dönemde güç kullanacağına işaret etmiyor" dedi. Akademisyen, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in niyetinin ve planlarının her an değişebileceği uyarısını da yaptı.

"Güç kullanma seçeneğinden vazgeçmeyeceğiz"

Blinken'ın açıklamalarının, Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) 16 Ekim'de başlayan ve 22 Ekim'de tamamlanması öngörülen 20. Ulusal Kongresi sırasında gelmesi de dikkat çekti.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Cinping kongredeki açılış konuşmasında, Tayvan meselesinin merkezi önemi olduğunu söylemişti. Çin lideri, Tayvan'la birleşme için barışçıl yöntemleri izlemeyi sürdüreceklerini ama güç kullanma seçeneğinden de vazgeçmeyeceklerini belirtmişti.

Ülkenin gelecek 5 yıldaki yönetim kadrolarını şekillendirecek kritik kararların alınmasının beklendiği kongrede, ÇKP Genel Sekreteri Cinping'in iktidarını üçüncü döneme taşıması da öngörülüyor.
 


Çin - Tayvan gerginliği

II. Dünya Savaşı sonrasında Çin'de Milliyetçi Parti ve Komünist Parti arasındaki iç savaş Komünist Parti'nin zaferiyle sonuçlanmıştı. Mağlubiyetin ardından Milliyetçi Parti liderleri Tayvan'a sığınmıştı.

Soğuk Savaş nedeniyle Batı'yla ilişkilerini koparan Çin'i 1970'lerin başına kadar Birleşmiş Milletler'de (BM) Tayvan ya da resmi adıyla Çin Cumhuriyeti temsil ediyordu.

BM'nin 1971'de aldığı Çin Halk Cumhuriyeti'ni tanıma kararı gerginliği yeni bir boyuta taşımıştı. Kararın ardından Tayvan, BM'den çıkarılmıştı.

Pekin yönetimi, "tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Buna göre Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın ülkelerle diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.

Tayvan ise o günden bu yana bağımsızlık arayışını farklı biçimlerde sürdürüyor.



Independent Türkçe, Guardian, BBC

DAHA FAZLA HABER OKU