İnsanlık tarihi, 10 ila 12 bin yıl önce avcı-toplayıcılıktan tarıma geçişle birlikte dönüm noktasına ulaştı. Tarıma geçişin bugünkü Anadolu topraklarında yaşandığı biliniyor.
Ancak bugüne dek, Anadolu'da tarıma başlayan ilk çiftçilerin kesin kökenleri belirsizdi. Yeni bir araştırmada ise genetikçiler, Anadolu'da ve çevresinde en az 10 bin yıl önce yaşamış 700 kişinin DNA'sını inceleyerek bu gizemi aydınlattı.
Buna göre ilk çiftçiler, Kuzey Mezopotamya ve Levant'tan göç edenlerle birlikte Anadolu yerlileriydi.
Harvard Üniversitesi'nden David Reich ve Iosif Lazaridis liderliğindeki araştırma ekibi, çalışmada kullanılan iskelet örneklerini yaklaşık 4 yıl boyunca arkeologlar ve dilbilimcilerle birlikte çalışarak topladı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bulgular, tarımı başlatan Anadoluların aslında sadece yerlilerden oluşmadığını, aynı zamanda dışarıdan gelen insanların bu dönüşümde büyük rol oynadığını gösterdi.
Diğer bir deyişle, yaklaşık 10 bin yıl önce Anadolu'da buğday ekmeyi, koyun ve keçileri evcilleştirmeyi deneyen insanların hepsi, bölgede yaşayan daha önceki avcı-toplayıcıların soyundan gelmiyordu.
İnsanların yaşam tarzını, beslenme alışkanlıklarını ve birbirleriyle etkileşimini sonsuza dek değiştiren tarım devriminin yaşandığı Neolitik Çağ'ın ilk dönemlerinde Anadolu'ya iki önemli göç dalgasının olduğu saptandı.
İlki, 9 ila 11 bin yıl önce Kuzey Mezopotamya'dan insanların gelmesiyle olmuştu. Reich, "Mezopotamya'dan gelen genetik katkı, örneklediğimiz tüm Çanak Çömlek Öncesi Neolitik Anadolu'da mevcut" dedi:
Ancak yalnızca Pınarbaşı'nda (Kayseri) çıkarılan, yaklaşık 15 bin 500 yıl önce yaşamış bir Epipaleolitik bireyde bunların genleri yoktu. Bu, Anadolu yerlisi olan tek avcı-toplayıcı veri noktamızdı.
İkinci göç dalgası ise Levant'a işaret ediyordu. Levant, tarihte Akdeniz'in doğu sahillerindeki geniş bir araziyi tanımlamak için kullanılıyor. Kesin sınırları belli olmayan bu bölge birçok ülkeyi kapsasa da araştırma ekibi asıl göçün bugünkü Suriye ve Irak'tan geldiği görüşünde.
Araştırmacılar, bu bulgular ışığında Anadolu'nun ilk çiftçilerinin üç farklı avcı-toplayıcı atalara sahip olduğu sonucuna vardı: Anadolu, Mezopotamya ve Levant.
Ekip, Ortadoğu'da örneklenen tüm Neolitik genlerinin aslında bu üç kaynağın karışımı olduğunu belirtti.
Reich, "Aslında muhtemelen daha karmaşık" diye konuştu:
Ama en temelde Anadolu'nun ilk çiftçilerini bu üç kaynak popülasyonun farklı oranlarda karışımı olarak tanımlayabiliriz.
Independent Türkçe, Science, Haaretz
Derleyen: Çağla Üren
