Uzmanlar uyardı: Her 100 kişiden üçünde skolyoz görülüyor, erken tedavi kritik önem taşıyor

Omurga eğriliği anlamına gelen skolyozun özellikle çocukları etkilediğine dikkati çeken Doç. Dr. Turgut Akgül ve Doç. Dr. Tuna Pehlivanoğlu ile tanı ve tedavi yöntemlerini konuştuk

Çocukların omuzlarında asimetri gibi omurgalarında eğrilik içeren durumları farketmede özellikle ebeveynler, öğretmenler ve spor hocalarına büyük iş düşünüyor. Skolyoz tedavisinin ameliyat gerektirdiği durumlarda okulların kapalı olduğu yaz ayları tercih ediliyor / Fotoğraf: AA

Son haftası içinde bulunduğumuz haziran, 'Skolyoz Farkındalık Ayı' olarak biliniyor.

Omurga asimetrisi (yana doğru eğrilmesi) hatta omurganın bir miktar dönmesi anlamına gelen skolyozun toplumda görülme sıklığı ise yüzde 3.

Genellikle çocukları etkileyen bu hastalığı ve tedavi yöntemlerini Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanları Doç. Dr. Turgut Akgül ve Doç. Dr. Tuna Pehlivanoğlu'yla konuştuk.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

"Genellikle 10-12 yaşlarında farkediliyor"

İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü'nden Doç. Dr. Turgut Akgül, sözlerine skolyozun erken dönemde farkedilmesinin önemine vurgu yaparak başladı. 

Akgül,  "Erken yaşta farkedilirse hastayı korse ve fizik tedavi yöntemiyle sağlığına kavuşturmak mümkün olurken, geç kalındığında eğrilik derecesi artıyor ve ameliyat şart hale geliyor. Skolyozun özellikle ergenliğe giriş döneminde artış oranı çok yüksek oluyor. Bunu kontrol altına alıp hastaların hayata tutunmalarını sağlayabiliyoruz" şeklinde konuştu.

"Omurga eğriliği kız çocuklarda daha hızlı ilerliyor"

Hastalığın genellikle 10-12 yaşlarında farkedildiğini ve eğriliğin kız çocuklarda daha hızlı ilerlediğini belirten Turgut Akgül; yakın takiple, korse ve fizik tedavi yoluyla yaklaşık 2-3 yıllık tedavi sürecinin gerektiğini aktardı. 

Akgül, eğriliğin arttığı durumlarda ise ağır cerrahi ameliyatlara ihtiyaç duyulduğunu kaydetti.

"Eğriliğin büyüklüğü belirleyici oluyor"

İki türlü ameliyatın söz konusu olduğunu belirten Doç. Dr. Akgül, birinci yöntemde omurgaların vidalarla dondurulduğunu ve kişinin hareketinin kaybettirildiğini, diğerinde ise hareketli kalmasına izin verildiğini ancak bunun her hastaya uygun olmadığını söyledi.

Akgül, bu noktada eğriliğin büyüklüğünün belirleyici olduğunu da bir kez daha vurguladı. 
 

Doç. Dr. Turgut Akgül İstanbul Üniversitesi.jpg
Doç. Dr. Turgut Akgül / Fotoğraf: drturgutakgul.com.tr


"Hastalığı genellikle spor hocaları farkediyor"

Çocuklarda skolyozun kim ya da kimler tarafından farkedildiğini de sorduğumuz Doç. Dr. Akgül, genelde bu kişilerin spor hocaları olduğunu söyledi.

Ebeveynlerin, evlatlarını sürekli gördüğünden onlardaki değişikliği algılamasının daha zor olabileceğini belirten Akgül, onları bir süre görmeyen anneanne, babaanne, dede ya da diğer kimselerin durumu farkedip doktora yönlendirebildiği yorumunu yaptı.

"Düzgün tedaviyle çocuklar spor hayatlarını bile sürdürebiliyor"

Çocuklarına skolyoz tanısı konulan ebeveynlerin üzüntüden kahrolduğunu aktaran Akgül, bu kişilere seslendi:
 

Aileler yıkılmasın. Çocuklar hayatlarına sağlıklı bir birey gibi devam etmeliler, sorun yaşamadan spor hayatlarını bile sürdürebilirler. 

Yeter ki düzgün tedavi edilsin. Çocuklar da çok korkuyor ama skolyoz, yapısal bozukluktur ama illâ ameliyat gerektiren bir durum değildir.

Gündelik yaşamı etkilmez, bulaşıcı değildir, dışlanmaya neden olmaz.


"Tedavi yapılmazsa omurga dışında kalp ve akciğer sorunları görülebilir"

Koç Üniversitesi Omurga Merkezi'nde de görev yapan Akgül, tedavi yapılmazsa omurga dışında kalp ve akciğer sorunlarının görülebildiği uyarısını da yaptı.

 

skolyoz omurga eğriliği AA.jpg
Fotoğraf: AA

 

"Toplumda görülme sıklığı yüzde 3"

Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Tuna Pehlivanoğlu da benzer görüşleri paylaştı.

Her 100 kişiden üçünde skolyoz görüldüğünü belirten Tuna Pehlivanoğlu; başlıca türlerin ise idiyopatik (nedeni bilinmeyen) skolyoz, nöromusküler (kas veya sinir hastalıkları kaynaklı) skolyoz ve konjenital (doğumsal, doğuştan) skolyoz olduğunu aktardı.

"En sık rastlanan tür, adölesan idiyopatik (ergenlik çağı sebebi bilinmeyen) skolyoz"

Çocuklarda en sık rastlanan omurga eğriliği çeşidinin ise 'adölesan idiyopatik skolyoz' (ergenlik çağı sebebi bilinmeyen skolyoz) olduğunu belirten Doç. Dr. Pehlivanoğlu, bir omuzun diğerinden yukarıda olması, çocuk ayakta dururken pelvisin (leğen kemiği) daha yüksek olması ya da çocuğun sırtında simetri olmaması şeklinde göze çarpan bu durumun genellikle çocuk doktorları ya da aileler tarafından farkedildiğini de sözlerine ekledi.

"Ailelerin yapabilecekleri en iyi test çocuklarını öne doğru eğip sırtlarına arkadan bakmak"

Ebeveynlerin yapabilecekleri en iyi testin çocuklarını öne doğru eğip sırtlarına arkadan bakmak olduğunu belirten Pehlivanoğlu, şöyle konuştu:
 

Kürek kemiklerinin aynı düzlemde olup olmadığını kontrol etmeliler. 

Birinin diğerinden daha yüksekte durması, hastalık belirtisidir.

Yine çocuk ayakta dururken bel kavisleri asimetsik ise, arkadan baktığımızda omurga bir tarafa eğilmişse -ki en sık sağa doğru eğrilir- bu durum da o bölgede skolyoz olduğuna işaret eder.


"40 dereceye kadar eğriliklerde korse tedavisi uygulanıyor"

Omurga eğriliğindeki tedavi yöntemleri de merak edilen konuların başında geliyor.

Tuna Pehlivanoğlu, konjenital neuromuscular (doğumsal, doğuştan olup sinir, kas sistemiyle ilgisi bulunan) skolyozda hasta ameliyatlık hale geldiğinde operasyon gerçekleştirildiğini aktardı.

Ameliyata ihtiyaç duyulup duyulmamasında hastanın omurgasının eğrilik derecesinin belirleyici olduğunu belirten Doç. Dr. Pehlivanoğlu, ekledi:
 

10 dereceye kadar olan omurga eğrilikleri, hastalık sayılmıyor. 20 dereceye kadar olanlarda ise 'schrot egzersiz' öneriliyor.

Skolyozu gerilettiği gösterilen tek egzersiz programı budur. 20 derece üstündeki eğriliklerde ise korse tedavisi öneriliyor ve bunun günün 23 saati kullanılması gerekiyor.

40 dereceye kadar eğriliklerde korse tedavisi yapılabiliyor ancak obez ya da korseye uyum sağlamakta zorlanan, solunum ya da kalp ile ilgili rahatsızlıkları olanlarda korse kullanamıyoruz.

 

Doç. Dr. Tuna Pehlivanoğlu Emsey Hastanesi.jpg
Dünyanın ilk ipli skolyoz kadavra kursunun Türkiye'de gerçekleştirildiğini söyleyen Doç. Dr. Pehlivanoğlu, geçtiğimiz aylarda Miami'de düzenlenen dünyanın en önemli cerrahi kongrelerinden IMAST'ta da ipli skolyozla ilgili bu çalışmaların yer aldığını aktardı​​​​ ​​​/ Fotoğraf: Tuna Pehlivanoğlu

 

"40 derecenin üstündeki eğiriliklerde füzyon ameliyatı uygulanıyor"

Ancak bir de eğriliğin 40 dereceyi aştığı durumlar söz konusu. Bu durumda füzyon ameliyatının uygulandığını aktaran Tuna Pehlivanoğlu, omurganın arasındaki küçük eklemlerin çıkarılarak, vidalar yardımıyla eğriliğin düzeltip ideal anatomideki omurganın yaratıldığını belirtti. 

Çocuğun büyümesinin durdurulduğu bu yöntemin 16-17 yaşından önce yapılmadığını vurgulayan Pehlivanoğlu, 15'li yaşlardan önce eğriliğin 40 dereceyi geçmesi halinde ise 'büyüme dostu' ameliyatlar uygulansa da ileride füzyon ameliyatının şart olduğunu da sözlerine ekledi.

"Füzyon ameliyatının başarı oranı yüzde 95'in üzerinde"

Füzyonun başarı oranının yüzde 95'in üzerinde olduğunu ifade eden Pehlivanoğlu, bu yöntemin dezavantajlarını ise büyümenin durdurulması ve ileride bu çocuklarda bel ağrısı hatta fıtık gelişebilme ihtimali olarak aktardı.

Omurga eğriliğinin 80-90 dereceyi aşması durumunda ne yapılmalı?

Omurga eğriliğinin 80-90 dereceyi aştığı çocuklar da yok değil. 

Bu durumda füzyon ameliyatını osteotomiyle (kemiğin kesilmesi) birleştirmek gerektiğini kaydeden Pehlivanoğlu, bu yöntemde sadece vida ve titanyum kullanarak değil, kemiği keserek sonuç alındığını kaydetti.

"Skolyoz cerrahisinin geleceği ipli skolyoz ameliyatında"

2015'ten itibaren 'ipli (füzyonsuz) skolyoz' ameliyatının uygulandığını da belirten Pehlivanoğlu'na göre skolyoz cerrahisinin geleceği bu ameliyatlarda.

Vidaların arasına ip olarak adlandırılan bantlar koyularak gerçekleştirilen operasyonda; çocuğun eğriliği, büyümesinin yardımıyla düzeltiliyor yani 'büyüme yardımlı düzeltme' gerçekleştiriliyor. Bir diğer deyişle çocuk büyümeye devam ederken omurga hareketleri korunurken, eğriliği de düzeliyor.

"Ameliyat ettiğimiz dansçılar ve atletler var"

İpli skolyozla ameliyat ettikleri dansçılar ile atletlerin de bulunduğunu ifade eden Pehlivanoğlu, hasta gizliliği gereği isim vermedi.

 

İpli Skolyoz Emsey Hastanesi.jpg
İpli Skolyoz / Kaynak: Tuna Pehlivanoğlu

 

İpli Skolyoz kimlere yapılır?

Bu ameliyatın kimlere yapıldığına ilişkin ise "Büyüme potansiyeli olan (7-15 yaş arası) çocuklara, eğriliği esnek olan yani çocuk bir tarafa eğildiğinde eğriliği yüzde 35 düzelenlere" yanıtını verdi.

"İpli skolyozda Türkiye ve ABD başı çekiyor"

Dünyada büyümeyi durdurmayıp omurga hareketini koruyan tek tedavinin ipli skolyoz olduğunu ifade eden Tuna Pehlivanoğlu, 2016'dan beri yapılan bu işlemde Türkiye ve ABD'nin başı çektiğini belirtti.

Skolyozla ilgili son olarak anne, baba ve öğretmenlere seslenen Pehlivanoğlu, erken yaşta tanının kritik olması nedeniyle çocukların sağlıklarının ihmal edilmemesi uyarısı yaptı.

 

 

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU