PKK'nın silahlı saldırılara başladığı 15 Ağustos 1984'ten beri güvenlik güçleri, Güneydoğu'daki kırsal alanda hakimiyetini artırmak ve köyleri koruyabilmek için alternatif arayışlarını hep sürdürdü.
Bunlar arasında en dikkat çekenlerden biri 1985 yılından itibaren "köy korucuları" olarak da bilinen "güvenlik korucuları" sisteminin hayata geçirilmesi oldu.
Sayıları zamanla 75 bine kadar ulaşan koruculuk sistemini faydalı bulanlar olduğu gibi kaldırılmasını savunanlar da oldu.
Çok sayıda şehit ve yaralı da veren korucuların süreç içinde maaşları düzeltildi ve kimi özlük hakları verildi.
Sonuç olarak sistem bugünlere kadar geldi.
Soylu iftarda açıkladı: 5 bin korucu, uzman erbaş yapılacak
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'dan önceki gün korucuları ilgilendiren bir açıklama geldi.
Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Arif Çetin'le birlikte Bingöl'de iftara katılan Soylu, korucuların özlük haklarında önemli iyileştirmeler yaptıklarını söyledi.
Soylu, "365 gün içerisinde 5 bin korucu inşallah uzman çavuşluğa geçmiş olacak. Daha fazla varsa daha fazla da olur. Bu dünyanın hiçbir noktasında gerçekleşmeyecek bir olaydır ve cumhurbaşkanımızın talimatıdır. Bu sonuna kadar sizin hakkınız" ifadelerini kullandı.
İftarda Orgeneral Çetin'in de 27 yaşını geçmeyen korucuların jandarma uzman erbaş olabilmeleri için müracaatlarını beklediklerini söylemesinin ardından Soylu'nun belirlenen 27 yaş sınırını az bulması üzerine Orgeneral Çetin, "32 yaş Sayın Bakanım" demesi salonda alkış aldı.
İlk defa bu kadar sayıda korucunun uzman erbaş olmasının önünü açan bu kararın ardındaki nedenler ne?
Yapılacak düzenlemenin avantajları veya dezavantajları var mı?
Söz konusu karar uzman erbaşlar, korucular ve askerler arasında nasıl karşılanıyor?
Bu soruları farklı isimlere sorduk.
"Amaç bazı karakollarda oranın insanından faydalanmak"
Federasyonu Genel Başkanı Ali Tilkici'nin verdiği bilgiye göre Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) bünyesinde 106 bin, İçişleri Bakanlığı'na bağlı Jandarma Genel Komutanlığı'nda ise 105 bin olmak üzere 211 bin uzman erbaş bulunuyor.
Geçmiş yıllarda da 2 bine yakın korucunun uzman erbaş olarak istihdam edildiğini söyleyen Tilkici, ancak ilk defa bu sayıda alım yapılacağını belirtti.
Buradaki amacın Güneydoğu'daki bazı karakollarda bölge insanından yararlanmak olduğunu aktaran Tilkici, "Bulundukları bölgenin tabiatını, dağlarını, operasyon alanlarını bildikleri için oradaki koruculardan uzman çavuş olarak alıyorlar" dedi.
"Sınava tabi tutulmadan ilkokul mezunu korucuların alınması statüyü aşağı çekiyor"
Uzman erbaşların önemli bir temsilcisi olan Tilkici, söz konusu alımın bazı sıkıntılar yaratacağını iddia etti.
Tilkici, bu konudaki düşüncelerini şu şekilde dile getirdi:
Uzman çavuşluğa şu anda ön lisans ve KPSS'yle alım yapılıyor. Alınanlar 7 ay süreyle eğitime tabi tutuluyor. Daha önce hiçbir sınava tabi tutmadan korucular arasından alımlar yaptılar. Birçoğu ilkokul mezunu kişilerdi. Bu bizim açımızdan olumsuz bir şey. Çünkü uzman erbaşların eğitim düzeyinin ve özlük haklarının seviyesini yükseltmeye çalışırken bu statüyü aşağı çeken bir durum. Üniversite bitirmiş bir uzman çavuşun yanına belki doğru dürüst okuma yazma bilmeyip koruculuktan gelen birini uzman erbaş olarak koyamazsın. Güvenlik korucusu olarak kalsınlar. Niye uzman çavuş olarak bir üst rütbeye terfi ettiriyorsunuz ki?
"Yapılacak alım siyasi bir girişim"
Yapılacak alımı siyasi bir girişim olarak gördüklerini ifade eden Tilkici, "Seçim yatırımı olarak mı görüyorsunuz?" sorusuna "Başka ne olabilir ki? Bölgede güvenlik korucusu olarak kullandığınız bir kişiye niye uzman çavuşluk veresiniz ki?" diye cevap verdi.
"Daha önce uzman çavuş yapılanlar tayine gitmek istemedi"
Tilkici daha önce korucularından alınan 2 bin uzman erbaşta da sıkıntılar çıktığını, çoğunun devam etmediğini veya elendiğini öne sürerek, "Uzman çavuşların bağlı olduğu bütün haklara sahip olmalarına karşın normal uzman çavuşlar gibi tayin olmak istemiyorlar. Batıdan gelen bir uzman çavuş, nasıl doğuya gelip evinden uzakta görev yapıyorsa onlar 'görevimizi evimizde, aynı yerde sürdürelim" diyorlar. Örneğin Şırnaklı bir köy korucusu uzman çavuş olduktan sonra Şırnak'taki 3-4 yıllık görevi bittiğinde batıya ya da başka bir yere örneğin Suriye'ye gitmek istemiyor. Bu da aynı teşkilat içinde farklı statülü bir kesimin oluşmasına neden oluyor. Bundan dolayı uzman çavuşlar da böyle bir şey istemiyorlar. Geçmişte uzman çavuşluğa alınan köy korucularının çoğu ya tayinleri geldiğinde istifa etmişti ya da gitmek istememişlerdi" değerlendirmesinde bulundu.
"O zaman bekçilerin tamamını da polis yapalım"
Tilkici, alınan köy korucularının yaşları ileri olduğu için sözleşme zamanları yapılan sağlık denetlemelerinden de geçemediklerini öne sürdü.
Korucuların uzman erbaş yapılmalarının doğru olmadığını öne süren Tilkici, eleştirilerini şöyle tamamladı:
Sen zaten ondan güvenlik köy korucusu olarak faydalanıyorsun. Haklarını iyileştirebilirsin ama neden uzman çavuş yapıyorsun. O zaman tüm bekçileri de polis ya da amir mi yapalım yani. Şartları, eğitimleri tutmayan beş bin korucuyu uzman çavuş yapacağım demek uzman erbaş statüsüne de zarar verir. Haberin duyulmasının ardından konuya tepki duyan yüzlerce arkadaştan mesaj aldım.
20 bini gönüllü 74 bin korucu var
Güvenlik Korucuları Emekli ve Gönüllü Korucular Birliği Konfederasyonu Başkanı Ali Haydar Yener ise korucuların sayısı hakkında bilgi verdi.
Yener'in verdiği bilgiye göre halihazırda 54 bin güvenlik, 20 bin de gönüllü köy korucusu var.
Yener de Tilkici gibi geçen yıllarda korucular arasından uzman erbaş olarak görevlendirilenlerin olduğunu söyledi.
Yener, ancak bu süreçte ayrıcalık yapılmadığını, kriterlere uyan korucuların yine başvuran herkese uygulanan süreçler izlenerek ve eğitimden geçirilerek uzman erbaş yapıldıklarını iddia etti.
Yener, buna karşın uzman erbaşlığa geçen korucuların genellikle kendi vilayetlerinde görev yaptıklarını doğruladı ancak sınır ötesi harekatlara katıldıklarını belirtti.
"Uzman erbaşlıktan önce taleplerimizin yeri getirilmesine ihtiyacımız var"
5 bin korucunun uzman erbaş yapılacağı açıklaması Yener'i heyecanlandırmış değil.
İçlerinden 5 bin kişinin uzman erbaş yapılmasından daha önce iki taleplerinin yerine getirilmesini daha çok önemsediklerini kaydederek, bu talepleri şöyle sıraladı:
Bizim öncelikli iki talebimiz var. Güvenlik korucuları kısa vade sigorta kollarından sayılmaz ibaresinin sayılır olarak değiştirilmesini istiyoruz. 14 bin 640 gösterge belirlenen maaşlarımızın 25 bin gösterge ile değiştirilerek belirlenmesini talep ediyoruz. Bu iki madde gerçekleştirildiği takdirde içi boş olan sigortamız doldurulacak, maaşlarımız iyileştirilecektir. Bunun dışındaki açıklamalar psikolojiktir. Bizi tatmin edecek açıklamalar değildir.
"32 yaşın altında kalanlar koruculuğun asıl cefasını çekenler değil"
Uzman erbaş olmada yaş sınırının 27'den 32'ye çıkarılmasını da değerlendiren Yener, "Koruculuğun asıl cefasını çekenlerin çoğu 30'lu 40'lı yaşların üstünde olan insanlar. 32 yaş altında olup bu işin cefasını çeken yok. 'Bu yaş sınırının altında kişileri değerlendiririz' demek korucu camiasına katkı demek değil" diye konuştu.
"Özlük haklarımızı istiyoruz"
Yener, sözlerini "Nerede devletimizin bize ihtiyacı varsa biz orada devletimizin hizmetinde oluruz. Ancak biz öncelikle özlük haklarımızı ve kalıcı statü talep ediyoruz" diyerek bitirdi.
"Sadakati kanıtlanmış aileler içinden seçileceklerdir"
Emekli Jandarma Kurmay Albay Aziz Ergen ve Eski Özel Kuvvetler Alay Komutanı Emekli Albay Mithat Işık, uzun yıllar boyunca terörle mücadelede bulunmuş, bu sırada korucularla yakın çalışmış isimler.
Ergen, kararı olumlu değerlendirenlerden. Uzman erbaş yapılacak korucuların uzun yıllardır koruculuk yapmış, bu süre zarfında şehit vermiş, devlete sadakati kanıtlanmış aileler arasından seçileceğini vurgulayan Ergen, "İyi tarafından bakmak lazım. Bölgeyi iyi bilen insanlar. Resmi bir sorumluluk almış olacaklar. Çoğu zaten deneyimli. Sözleşmeli olacaklarından bir disiplinsizlik halinde komutanlarınca sözleşmeleri feshedilebiliyor. Dolayısıyla herhangi bir emre uymama gibi sorunlar olmaz" yorumunu yaptı.
"Hep aynı yerde görev yaparlarsa gruplaşmalar, başka görüştekilere baskılar olabilir"
Mithat Işık ise uzman erbaşlığa alınmanın belli şartları olduğunu, bu şartlara uyan korucuların uzman çavuş olmasında sorun olmadığını belirtti ama ardından şu uyarıyı da ekledi.
Talimatlara uymaları ve diğer uzman çavuşlar gibi değişik yerlere de tayin olmalılar. Hiç tayin olmazlar hep aynı yerde görev yaparlarsa bu uzun vadede sıkıntı olur. Kendi görüşünde olmayanlara baskı uygulayabilirler, gruplaşmalar yaşanabilir.
"Ordunun kurumsal yapısını bozacak hareketlerden kaçınmak lazım"
Girişimin koruculuk sisteminde yaşı tutanları uzman çavuş yaparak koruculuğu farklı bir sisteme geçirmenin de bir hazırlığı olabileceğini söyleyen Mithat Işık, "Ordunun kurumsal yapısını bozacak hareketlerden kaçınmak lazım" uyarısıyla sözlerini bitirdi.
© The Independentturkish
