Nisan 2017'de kabul edilen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, Temmuz 2018 tarihinden itibaren Türkiye'de yürürlükte.
Sistem ile birlikte birçok şey de değişti. Cumhurbaşkanı seçilebilmek için yüzde 50+1 oy almak bu değişikliklerden biriydi.
50+1'in elde edilmsi için de ittifakların kurulması gerekliliği ortaya çıktı.
Bunun için siyasi partiler 24 Haziran 2018 genel seçimlerine ittifaklar kurarak sandığa gitti.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
AK Parti, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve Büyük Birlik Partisi (BBP) Cumhur İttifakı'nı kurdu.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), İYİ Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Parti de Millet İttifakı olarak seçimlere katıldı.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) gibi birçok parti de herhangi bir ittifaka dahil olmadan seçimlere katıldı.
Türkiye'de normal şartlar altında yeni genel seçimler Haziran 2023'te yapılacak.
Seçimler yaklaştıkça yeni partiler birer birer siyaset sahnesinde yerini alırken yeni ittifaklar da daha fazla dillendirilir hale geldi.
HDP'nin başını çektiği "Üçüncü yol" veya "Demokrasi İttifakı" uzun bir süredir konuşuluyor.
"Üçüncü ittifak olabilir"
Şimdi ise yeni bir ittifak gündemde. Bunu dillendiren isim ise Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu oldu.
Karamollaoğlu, Karar TV'de katıldığı programda "Seçim kanunuyla şartlar değişti. Üçüncü ittifak olabilir" dedi.
Son dönemde Saadet, DEVA, HÜDAPAR ve Gelecek Partisi'nin bir ittifak yapması gerektiği muhafazakar camiada iade edildi.
Saadet liderinin üçüncü ittifak çıkışı konuşulanlara tabiri caizse tuz biber oldu. Ancak Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, daha sonra "ittifak içinde ittifakı" kastettiğini söyledi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da Karamollaoğlu'un kastının bu olduğunu ifade etti.
Peki yeni bir ittifakın kurulması ya da ittifak içinde ittifakın oluşturulması mümkün mü? Böyle bir durumda hangi partiler bir araya gelebilir?
Konuya ilişkin Independent Türkçe'ye konuşan uzmanlar, bunun mümkün olduğu görüşünde.
"4'üncü ittifak muhafazakar kesimde psikolojik bir etki yaratabilir"
Siyaset bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun, Karamollaoğlu'nun dördüncü bir ittifak olarak değil de ittifak içinde bir ittifak olabileceğine işaret ettiğini söyledi.
Saadet, DEVA, Gelecek Partisi ve belki Yeniden Refah Partisi'nin de içinde olduğu yeni bir bloğun oluşabileceğine değinen Prof. Dr. Tosun, "Kamuoyu araştırma şirketlerine göre bu partiler 5,5-6 civarında. Sıkı bir kampanya ile bu blok yüzde 7'lik bir oy oranına ulaşabilir" dedi.
Tosun'a göre, 3-4 partinin yeni bir ittifak olarak seçime katılması şeklinde değil de bir ana ittifak bloğunun alt kümesi olarak katılması şeklinde okunmalı.
Sözkonusu partilerin ittifakla barajı geçse de çıkaracağı milletvekili sayısının maksimum 15-20 civarında olabileceğini kaydeden Tosun, devamında şunları kaydetti:
Aslında Temel Bey de onu ifade etti. Bu 3-4 parti yüzde 7'ye ulaşır ve barajı da geçerler ama kullanılan oyların sandalyeye dökümü az olur. Çünkü iller ve seçim çevreleri esas alınıyor. Sözünü ettiğimiz partilerin çok güçlü olduğu çok sınırlı iller var. Buna karşılık Temel Bey sonra yaptığı açıklamaya göre bir ittifakın içinde yan yana dizilmelerinden oluşan bir alt ittifak şeklinde yer alırlarsa özellikle muhafazakar kesimde psikolojik bir etki yaratabilir. Ama tek başlarına bir ittifaklara katılmaları durumunda bu partilerin oyları çöpe gidebilir.
"Partilerin bir arada olması muhalefetin genel çıkarlarıyla uyumlu"
Siyaset bilimci Doç. Dr. Can Kakışım da yüzde 7'yi aşabilecek vizyonun ortaya koyması halinde sözkonusu ittifakın güçlü bir şekilde AK Parti'den kopan oyları çekebileceğini söyledi.
Saadet, DEVA, Gelecek ve olursa HÜDAPAR'ın da dahil olacağı ittifakın bir araya gelmesinin tek sebebi olduğunu kaydeden Doç. Dr. Kakışım, "Bu partiler bir araya geldiklerinden yüzde 7'yi yakaladıklarını görmüş ve AK Parti'den kopan oylara talip olacaklarını düşünüyorlar" dedi.
Ancak bu hususun henüz netleşmediğini ve Karamollaoğlu'nun geri adım atmasının da bu konudaki fikirlerinin çok berrak olmadığının bir göstergesi olduğuna değinen Kakışım, "Ancak yüzde 7 gibi bir oranı yakalayabilecek olurlarsa, 3'üncü bir ittifak olarak bu daha çok siyasi İslam geleneğinden gelen partilerin bir arada olması muhalefetin genel çıkarları açısından da daha doğru olur" diye konuştu.
Bu bloğun Millet İttifakı'nın aleyhine olmadığı gibi lehine olabileceğine vurgu yapan siyaset bilimci Doç. Dr. Can Kakışım, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Saadet lideri daha sonra konuşmasını düzeltti ama buna rağmen blok Millet İttifakı'nın aleyhine değil, lehine olabilir. Hatta Millet İttifakı'nın esas bileşenleri İYİ Parti ve CHP ile bir fikir birliği içerisinde de bu gerçekleşebilir. Çünkü bu partiler bir araya gelirlerse ve yüzde 7'yi aşabilecek bir vizyon ortaya koyarlarsa daha güçlü bir şekilde AK Parti'den oy çekebilirler. Bu da genel olarak muhalefet bloğuna yarar sağlayacaktır."
"Birbirine inanan ve güvenen 6 lider var"
Gelecek Partisi Sözcüsü Serkan Özcan ise 6'lı masa olsa olmasa da sistemden bağımsız anlaşılması gerekenin Türkiye'nin birinde cumhurbaşkanı diğerinde de parlamentoyu oylayacak iki seçime gitmesi olduğunu söyledi.
En başından beri 6'lı masada birbirine inanan, güvenen saygı ve nezaket ile konuşan 6 liderin olduğunu ifade eden Özcan, "Toplumun bu liderlerden beklentileri var. Halk Cumhur İttifakı karşısında güçlü ve program oluşturabilmiş bir alternatif içerisinde" ifadelerini kullandı.
Özcan, ihtişamı bozmadan 6'lı masayı güçlendirmek üzere parlamentoda en yüksek milletvekili sayısını çıkarmak için ittifaklar içerisinde yeni ortaklıklar ve birlikteliklerin kurulmasında bir mahsur görmediklerini belirtti.
An itibariyle 6'lı masanın bir cumhurbaşkanı adayı belirlemesinin yanında birlikte bir program oluşturmasının da mümkün olduğuna vurgu yapan Özcan, "Maksimum oyu almak için 6'nın içinde bazı partilerin konuşabileceği, birlikteliklerin olabileceği, bunlara açık olmamız gerektiğini düşünüyorum" dedi.
"360 milletvekili çıkarmak için ne gerekiyorsa yapılmalı"
Gelecek Partili Özcan'ın "Saadet, DEVA, HÜDAPAR ve Gelecek Partisi'nin bir ittifak oluşturacağı iddia ediliyor. Ne düşünüyorsunuz, 4'lü bir ittifak mümkün mü?" yanıtı ise şöyle oldu:
Muhtemelen insanlar ‘bu partiler birbirine yakın, dünya görüşü olan, tanışan ve geçmişte siyaseten yolları kesişmiş" düşünüyor ve analiz ediyor. Olabilir ancak ben bu analizlerin sadece muhafazakarlık veya geçmişte birlikte olmuşlar gibi değerlendirmiyorum. Bence bu başka şekilde de gerçekleşebilir. Örneğin ‘3 parti birleşirse şunu yapar, 2 parti birleşirse şunu yapar' gibi akıl yürütmek yerine çok basit bir gerekçemiz var; eğer güçlendirilmiş parlamenter sistem konusunda ciddi ve samimiysek bunu elde etmenin yolunun ne olduğu da bellidir. Sistemi referanduma götürebilmek için Meclis'te en az 360 milletvekilimizin olması gerekir. Bunu çözmek için ne tür ortaklıklar gerekiyorsa, bütün olasılıkların birlikte değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. 3-4 partinin yakın konuşulması gayet makul. Türkiye'de yaşayan herkes gibi bu insanlar aynı geleneğe sahip ve benzer fikirleri olduğu için bu yakıştırmalar yapılıyor.
© The Independentturkish
