Swift, (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) Dünya Bankalar Arası Finansal İletişim Topluluğu, 1973’te 15 ülkeden 239 bankanın katılımı ile kuruldu.
Sistem, Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesinden sonra Batı ülkelerinin yaptırımları nedeniyle yeniden gündeme geldi.
ABD Başkanı dahil bazı ülke liderleri Swift yaptırımının bir seçenek olduğunu vurgulasa da bu konuda alınmış bir karar yok.
Swift, finansal işlemleri standart hale getirerek kolaylaştırıyor, maliyetleri düşürerek işlem risklerini azaltıyor.
Bu hedeflere ulaşmak için Swift’e 200’den fazla ülkedeki bankalar ve finans kurumları üye.
Swift üyelerine standartlaşmış bir ağ ortamı sağlayarak yeni fırsatlar ve gelir akımları yaratıyor. Önceki sistem Telex’te güvenlik ve hız problemleri yaşanıyordu.
Kimler kullanıyor?
Swift işletme ve kişilere para transferi yapabilmeleri için birçok servis sunuyor. Swift'in kurucuları sistemi hazine ve diğer taraflarla daha kolay bir ödeme iletişimi kurmayı amaçlıyordu. Fakat sonrasında Swift giderek yaygınlaşarak birçok kurum tarafından kullanılmaya başlandı. Günümüzde Swift sistemini bankalar, aracı kurumlar, menkul kıymet satıcıları, varlık yönetim şirketleri, borsalar ve hazineciler kullanıyor.
ABD: Rusya'nın Swift’ten çıkarılması ihtimali çok düşük
Beyaz Saray, Rusya’nın Ukrayna'yı yönelik askeri adımının öncesinde uluslararası Swift sisteminden çıkarılması ihtimalinin çok düşük olduğunu ancak yine de tüm seçeneklerin masada olduğunu belirtmişti.
Nitekim ABD Başkanı Joe Biden, Putin'in emri doğrultusunda Ukrayna'ya başlayan askeri harekat sonrası ağırlıklı olarak Rus bankacılık sistemini ve ekonomisini hedef alan yaptırımları açıkladı.
Ancak söz konusu yaptırımlar arasında Swift yer almadı.
Biden, yaptırımlar arasında Rusya'nın Swift sisteminden çıkarılmasına ilişkin bir karar olmaması hakkında bir soru üzerine, "bunun her zaman bir seçenek" olduğunu ancak şu anda Avrupa'nın geri kalanının almak istediği bir pozisyon olmadığını söyledi.
Uygulanan yaptırımların Swift'i aştığını vurgulayan Biden, bunları "ağır yaptırımlar" olarak nitelendirdi.
Amaç istikrara zarar gelmesini önlemek
Öte yandan, Rus bankalarının Swift sisteminden dışlanmasını Rusya, "savaşın ilanı sayacağını" ilan ederken, bu yaptırımın bankaları Rus finans kurumlarıyla yakın bağları olan ve Rusya’dan petrol ve gaz ithalatı yapan Batılı ülkeler için ekonomik bir maliyeti olacağı belirtiliyor.
ABD’nin Rus bankalarını Swift sisteminden çıkarmamak istemesinin bir sebebi de egemen olduğu dolar ağırlıklı küresel sistemin istikrarına zarar gelmesini önlemek olduğu değerlendiriliyor.
Çıkarılırsa ne olur?
Eğer Rus bankaları Swift'ten çıkarılırsa ihracatçılar Rusya'ya mal göndermeyi daha riskli ve daha pahalı bulabilir. Rusya imal ürünlerin en büyük alıcı pazarlarından biri. Dünya Bankası verilerine göre Hollanda ve Almanya Rusya'nın ikinci ve üçüncü en büyük ticaret ortakları. Ancak Rusya'nın her iki ülke için en fazla ihracat yapılan ilk 10 ülke listesinde bulunmadığına dikkat çekiliyor.
Bu yasak Rus ürünlerini satın alan yabancı alıcıları potansiyel olarak alternatif tedarikçi arayışına yöneltebilir. Ancak Rus doğalgazı ve petrolü söz konusu olduğunda yabancı alıcıların alternatif bulması güçleşebilir. Avrupa Komisyonu'na göre Rusya Avrupa Birliği'nin en büyük ham petrol, doğalgaz ve katı fosil yakıt tedarikçisi. Bu nedenle AB kaynaklarına göre bu aşamada Rusya'nın sistemden çıkarılmasının kabul edilmesinin önünde güçlükler bulunuyor.
Independent Türkçe, Euronews, BBC, AA, Türk Rus, Bloomberg
