Birleşik Krallık'taki Ortak Avrupa Torus (JET) adlı nükleer reaktörde rekor kırıldı.

Reaktörde görev alan araştırma ekibi, nükleer füzyon yoluyla 5 saniye boyunca 59 megajul enerji üretmeyi başardıklarını duyurdu.

Birleşik Krallık Atom Enerjisi Kurumu'na (UKAEA) göre bu seviye, aynı reaktörde 25 yıl önce kırılan rekorun en az iki katı.

Araştırmacılar, reaktörün içine son derece dayanıklı bir kamera yerleştirerek, enerji üretimi sırasında neler olup bittiğini kayda almayı da başardı.

Reaktörün içindeki sıcaklığın 100 milyon santigrat dereceyi (Güneş çekirdeğinin 10 katı) aştığı belirtiliyor.

Video görüntülerinde döteryum ve trityum izotoplarının helyum oluşturmak üzere bir araya gelmesiyle reaktörün içinde bir plazma parıltısı ortaya çıkıyor. Bu aslında Güneş ve diğer yıldızlara enerji veren süreçle aynı.

Görüntüler UKAEA'nın resmi Twitter hesabından yapılan bir açıklamayla paylaşıldı. Gönderide şu ifadeler yer aldı:

Dünya lideri UKAEA'nın JET tesisinde 59 megajul kesintisiz füzyon enerjisiyle rekor kırıldı. Bu video, rekor seviyede atımları gösteriyor.

Karbon bazlı enerjinin terk edilmesi için çalışmalar sürerken nükleer reaktörlere yönelik ilgi de artıyor. Çin, Rusya, Güney Kore ve Fransa'da da kayda değer başarılara ve rekorlara imza atan nükleer reaktör deneyleri mevcut. Yeni rekor da nükleer enerjiyi fosil yakıtlara alternatif olarak görenler için umut verici. 

UKAEA yetkilileri, "Enerji üretimini karbondan arındırarak iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak konusunda baskılar arttıkça, füzyonun daha da gerekli hale geldiğini görüyoruz" açıklamasında bulundu:

Füzyon teknolojisi küresel enerji kriziyle mücadele yol haritasında güvenli, verimli ve temiz bir kaynak olarak ileriye doğru atılmış büyük bir adım olacak. Bugün açıklanan rekor sonuçlar, füzyon enerjisinin güvenli ve sürdürülebilir düşük karbonlu enerji sağlama potansiyelinin dünya çapındaki en açık göstergesi.

Öte yandan nükleer füzyonun enerji kaynağı olarak kullanılabilmesi için daha uzun süreli enerji üretimi gerekiyor. Yine de uzmanlar, nükleer reaktördeki plazmanın 5 saniye boyunca korunmasını önemli bir ilerleme olarak değerlendiriyor.

Hollanda'daki Eindhoven Teknoloji Üniversitesi'nden füzyon fizikçisi Josefine Proll, 5 saniyenin de "çok önemli" olduğunu söyledi. Fizikçi, "Gerçekten çok etkileyici" diye konuştu.

Nükleer enerji gerçekten yeşil mi?

Diğer yandan, birçok çevreci grubu uzun süredir nükleere karşı çıkıyor. Örneğin Friends of the Earth (Gezegenin Dostları) adlı örgüt 1971'de kurulduğundan beri nükleer karşıtı pozisyon alıyor.

Onlara göre "Birleşik Krallık, açık deniz rüzgarı, gelgit ve Güneş gibi devasa yenilenebilir enerji kaynaklarına sahipken nükleer enerji ile risk almamalı. Yenilenebilir enerji kaynakları ihtiyacımız olan tüm enerjiyi sağlayabilir".

Greenpeace ise nükleer enerjiye dair şu açıklamada bulunmuştu:

Enerji sorunlarımıza bir çözüm olarak lanse edilse de, gerçekte karmaşık, inşa edilmesi, bakımı son derece pahalı ve ciddi riskleri olan bir teknoloji.

Her iki grup da nükleer enerjiye yatırılan paranın yenilenebilir kaynaklara daha verimli harcanacağını savunuyor.

Nükleer savunucuları ise arzu edilen enerji miktarının sürdürülebilir füzyon reaktörleriyle elde edildiği durumda nükleer sızıntı, nükleer atık gibi sorunların ortadan kalkacağını söylüyor.

Independent Türkçe, Futurism, Euronews

Derleyen: Çağla Üren