Avrupa Birliği'nin (AB) Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı Fonlarının (IPA) yerinde ve etkin kullanılıp kullanılmadığına ilişkin iddiaların olduğunu kaydeden CHP İstanbul Milletvekili Sibel Özdemir, "Türkiye, resmi aday ülkesi olduğu AB'den uzun yıllardır politik ve ekonomik reformlar için mali destek almakta. Bu desteklerin amacı, Türkiye'nin AB mevzuat ve standartlarıyla uyumlaştırılması, ilgili makamların katılım sürecinde bu uyumlaştırma çalışmalarını gerçekleştirmesi ve reformları uygulaması için gerekli olan kapasitelerinin oluşturulmasıdır" dedi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Fonların nihai amacının ise Türkiye'yi AB üyeliğiyle birlikte gelen hak ve yükümlülüklere hazırlamak olduğunu ifade eden Özdemir, "Böylelikle vatandaşlara daha iyi fırsatlar sunulması ve vatandaşlarımızın AB vatandaşlarıyla eşdeğer standartlara kavuşmasıdır" dedi.
"AB fonları alınıyor, demokrasi ve insan haklarında geriliyoruz"
Türkiye-AB üyelik müzakerelerinde ilerleme yaşanmadığının altı çizen Özdemir, "Üyelik müzakerelerin tıkanmış olması, yeni fasılların açılmaması, açılan fasılların kapatılmaması, AB-Türkiye Raporlarında Türkiye'de demokratik kurumlarının işleyişinde 'ciddi eksiklikler' olduğu ve ‘demokrasi ve insan hakları alanlarında gerilemenin devam ettiğinin' kaydedilmesi, IPA fonlarının yerli yerinde ve etkin şekilde kullanılıp kullanılmadığı sorusunu gündeme getirmektedir. Bu anlamda IPA Fonlarının kullanılmasına rağmen Türkiye'nin üyelik sürecinde yaşanan tıkanıklıklar arasında bir ilişkinin olup olmadığının ortaya konulması gerekmekte" dedi.
Sayıştay'a göre fonların yerinde kullanılması konusunda açıklık yok
Kamu kurum ve kuruluşlarının kullandığı fonlara ilişkin Sayıştay'ın da tespitleri olduğu kaydedilen önergede, "Fonların amacına dönük kullanılıp kullanılmadığının, kurumların, kuruluşların ve STK'ların bu süreçteki performanslarının ve farkındalıklarının ortaya konulmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Sayıştay'ın bu yönde çok önemli tespitler bulunmaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı 2019 Yılı Sayıştay Denetim Raporu'na göre, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kullanılan IPA fonları Bakanlığın muhasebe sistemine kaydedilmemiştir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 2013 yılına ilişkin Sayıştay Denetim Raporu'nda Bakanlığın 144 milyon 500 bin euroyu kayıtlara geçirmediği tespit edilmiştir" ifadelerine yer verildi.
"IPA fonlarında ciddi düşüş yaşandı"
Türkiye'nin yararlandığı fon miktarında düşüş yaşandığı belirtilen önergede, "AB Başkanlığı verilerine göre IPA kapsamında AB'den Türkiye'ye bugüne kadar yaklaşık 9,2 milyar avroluk bir kaynak aktarıldı. Ancak son dönemlerde kabul edilen proje ve aktarılan kaynak miktarında çok ciddi bir düşüş yaşandı. 2021 yılı için sadece 16 proje hibe desteğine kabul edilirken bu projelere yaklaşık 210 milyon avro tahsis edildi. Bu proje sayısı ve aktarılan miktar Türkiye gibi büyük bir aday ülke için çok sınırlı kaldı. Önceki yıllarda Türkiye'ye tahsis edilen miktarın yaklaşık 3'te birine denk gelmekte" olduğu belirtildi.
"Fonlara yapılan başvuru ve kabul edilen proje sayısının ve tahsis edilecek kaynak miktarının nasıl artırılabileceğinin" araştırılması gerektiğini kaydeden Özdemir, "Projelerin planlama aşamasından uygulamanın bitimine kadar karşılaşılan güçlükler ve bunları aşmaya yönelik çözüm önerilerinin ortaya konulması, Türkiye'nin AB üyeliğine en verimli şekilde katkı sunmasının ve vatandaşlarımızın AB vatandaşlarıyla eşdeğer standartlara en kısa sürede kavuşmasının sağlanması amacıyla ivedilikle bir Meclis Araştırması açılması gerekmektedir" dedi.
Independent Türkçe
