Irak hükümeti, geçtiğimiz Mayıs ayında güvenlik konusunda Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) ile ortak koordinasyon merkezlerinin oluşturulması için anlaşmaya varıldığını duyurdu. Ancak IŞİD’e karşı iki taraf arasında ciddi bir koordinasyon sağlamayı amaçlayan anlaşma, sahada askeri ve güvenlik önlemlerin alınması için somut bir adıma dönüştürülemedi.
IŞİD’in Kerkük, Erbil, Diyala, Süleymaniye, Selahaddin, Ninova ve Erbil arasında iki tarafı bir birinden ayıran tampon bölgelerde son günlerde Irak Silahlı Kuvvetleri ve Peşmerge güçlerini hedef alan saldırılarının artmasıyla krizin çözümü için Bağdat ve Erbil arasında 2017'den bu yana birçok konudaki boşluğun doldurulması için ortak bir güç oluşturma projesi yeniden canlandırıldı.
8 bin kişilik ortak güç
Bu konuda geçtiğimiz Kasım ayı sonlarında, Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi'nin Irak Silahlı Kuvvetleri 66. Tugayı ile ortak güç oluşturmak amacıyla 20. Tugayı Peşmerge güçlerinden ayırma kararıyla sessiz bir şekilde başladı. 66. Tugayın görevi, Kerkük ve Musul ile Erbil, Diyala ve Süleymaniye sınırlarında bulunan iki tarafı ayıran tampon bölgelerin güvenliğini sağlamak olacak ve yaklaşık 8 bin unsur görev yapacak.
IŞİD terör örgütünün son zamanlarda Ninova, Kerkük ve Diyala’da Peşmerge güçlerine yönelik gerçekleştirdiği saldırıların ardından Irak Ortak Operasyonlar Komutanlığı ile Peşmerge Güçleri Komutanlığı arasında ortak bir gücün oluşturulması projesinin tamamlanması için bir toplantı gerçekleştirildi. Ortak Operasyonlar Komutan Yardımcısı Korgeneral Abdulemir eş-Şammari, gazetecilere yaptığı açıklamada, “Toplantı, çok sayıdaki periyodik görüşmenin ardından yapıldı. Toplantı öncesinde Bağdat ve Erbil'deki iki ana merkezin yanı sıra Diyala, Kerkük, Mahmur ve Batı Ninova'da ortak koordinasyon merkezleri açıldı ve bu merkezler etkin bir şekilde çalışmaya başladı” ifadelerini kullandı.
Ortak çıkarların olduğu bölgelerde güvenliği artırmak için iki ortak tugay oluşturulduğunu belirten Korgeneral Şammari, “Toplantıda, iki tarafın yetkili kurumlarına terörle mücadele teşkilatları, Irak Özel Kuvvetleri ve Peşmerge'nin seçkin güçleri aracılığıyla iş birliği, koordinasyon ve büyük ve niteliksel operasyonlar yürütme yetkisi verilmesi kararlaştırıldı” dedi.
Ortak operasyonlar başlatıldı
Toplantıda, Erbil’den gelen heyete başkanlık eden Peşmerge Bakanlığı Genel Sekreteri Cabbar Yaver ortak operasyon gücünün birkaç gün içinde dört cephede çalışmaya başlayacağını belirterek ortak operasyonların başlayacağını açıkladı. Yaver, IKBY bölgelerinde IŞİD’i ortadan kaldırmak için federal hükümete bağlı güçler ile Peşmerge güçleri iş birliğinde operasyonlar yapılacağını da sözlerine ekledi.
IŞİD, Hemrin Dağları’nda yer alan Diyala, Kerkük ve Selahaddin illerinin eteklerinde bulunan bölgelere yönelik saldırılarına devam ediyor. IŞİD, bu bölgelerde Irak güvenlik güçlerini ve bölge sakinlerinden güvenlik güçlerine yardım edenleri patlayıcılı tuzaklar kurarak veya geceleri köylere ani baskınlar düzenleyerek hedef alıyor.
Hemrin sıradağları, ülkenin kuzeyindeki Diyala, Selahaddin ve Kerkük illerinden başkent Bağdat'ın eteklerine kadar uzanıyor. Bu dağlar, IŞİD için Diyala, Selahaddin ve Kerkük’te saldırılar düzenlemek için temel ve önemli bir üs görevi görüyor.
Uçsuz bucaksız alanlar
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre, Güvenlik uzmanı Sermed el-Bayati, birkaç gün içinde oluşturulması planlanan ortak gücün çalışmalarını değerlendirmek için henüz erken olduğunu söyledi. Alanların çok büyük olduğuna ve insan gücüyle birlikte modern teknolojilere ve silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) kontrolüne ihtiyaç duyulduğuna dikkati çeken Bayati, “İki taraf daha önce 6 ortak koordinasyon merkezi kursa da başarılı olamadı” dedi.
Bayati, değerlendirmesini şöyle sürdürdü:
“Bu topraklar çok geniştir. Bölge, Hemrin Dağları ve Makhul Tepeleri arasında uzanması, genişliğinin 600 kilometreye ulaşması ve Bağdat ve Erbil’in yetki alanları arasında 40 kilometre varan boşlukların olması nedeniyle askerler tek başlarına buraların kontrolünü sağlayamazlar. Dünyanın bir yandan sürekli izleme yapabilen bir yandan hedeflere saldırabilen keşif uçakları ile daha iyi teknolojilere ulaştığı bir zamanda tüm bu toprakların askeri güçler tarafından kontrol edilmesi mantıksız olur. İnsan gücü çok önemli olsa da bu alanların izlenmesi için modern teknolojiye ihtiyaç var.”
IŞİD oldu-bittiye getirdi
Öte yandan Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) üyesi Ali el-Feyli, IŞİD’in son saldırılarının, herkesin örgütün nüfuzunu sınırlamak için konuyu ciddiye almasını gerektiren ‘bir oldu-bittiye getirme’ durumu dayattığına işaret etti.
Feyli, IŞİD unsurlarının köylere ve bu köylerdeki vatandaşlara zarar vermek için kullandığı güvenlik boşluğunun giderilmesi için Peşmerge güçleri ve Irak Silahlı Kuvvetleri tarafından iki ortak tugay oluşturulması kararı alındığını belirtti.
Irak Ordusu çoğunlukta
Feyli, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Uzun süredir üzerinde çalışmaların yürütüldüğü iki tugayın yüzde 30’unu Peşmerge güçleri yüzde 70'ini ise Irak Silahlı Kuvvetleri oluşturacak. Peşmerge güçleri bir ayı aşkın bir süre önce Irak ordusuna bir isim listesi gönderdi. Şuan söz konusu iki tugayın oluşumuyla ilgili çalışmalar hızlandırıldı.”
“Yakın iş birliği gerekiyor”
Oluşturulacak tugayların bölgenin ihtiyaç duyduğu tüm silahlarla donatılacağına ve ardından gerekirse hava desteği de verileceğine dikkati çeken Feyli, IŞİD’in son eylemlerinin bir yanda Irak güçleri ile Peşmerge güçleri, diğer yanda Uluslararası Koalisyon güçleri arasında yakın iş birliğini gerektirdiğini vurguladı.
IŞİD üyelerinin yarattığı tehdidin sınırlanması gerektiğini belirten Feyli, “Peşmerge güçleri savunmadan saldırıya geçecek ve inisiyatif alacak. IKBY Başkanı'nın açıklamasına göre önümüzdeki günlerde Irak Silahlı Kuvvetlerinin ve Peşmerge güçlerinin tüm stratejilerinde değişiklik olacak” şeklinde konuştu.
Irak Silahlı Kuvvetleri’nin, Uluslararası Koalisyon uçaklarının desteğiyle düzenlenen birçok askeri operasyonla Kerkük, Diyala ve Selahaddin illerinde son birkaç ay içinde IŞİD’in saldırılarını azaltmasına rağmen örgüt hala zaman zaman Cevla ve Hanekin bölgeleri, Diyala'daki Mikdadiye ilçesinin etekleri, Kerkük'teki Havice ilçesini, Tuzhurmatu ilçesinin çevresini, el-Cezire ve Beled bölgelerinin eteklerini ve Selahaddin ilindeki ed-Duceyl ilçesine saldırılar düzenleyebilecek durumda.
Mevcut yıl boyunca devam eden IŞİD saldırıları, ordu, polis ve Haşdi Şabi’den güvenlik güçlerinin yanı sıra çok sayıda sivil dahil olmak üzere yüzlerce kişinin ölümü ve yaralanmasıyla sonuçlandı. Bu yıl ki saldırılar, 2019'un sonları ile 2020'nin başlarında düzenlenen IŞİD saldırılarıyla kıyaslandığında önemli bir artış olduğu görüldü.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
