Polis intiharları yıllardan beri Türkiye gündemindeki yerini koruyor.

Polis intiharlarına dair 15 Aralık 2020'de Ankara'da Emniyet Genel Müdürlüğü'ne bağlı konferans salonunda yapılan ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun da katıldığı "Poliste Psikolojik Sağlamlık" semineri yapılmıştı.

Burada "İntihar Davranışı ve Emniyet Teşkilatı'nda İntihar" başlıklı bir sunum yapan Hacettepe Üniversitesi Psikiyatri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sertaç Ak, Türkiye ile üç ülkedeki hem emniyet teşkilatlarındaki hem de halk arasındaki dört yıllık intihar oranlarının kıyaslamasına da yer verdi.

Buna göre Türkiye'de genel ortalamada intihar oranları üç ülkeden düşük iken, polis intiharlarında ABD'ye yakın bir sonuç çıktı.

- ABD'de poliste 100 binde 18 - 19; FBI'da 21 (Genel toplum = 14)

- İngiltere'de poliste 100 binde 9,5 (Genel toplum = 10,1)

- Fransa'da poliste 100 binde 14 (Genel toplum = 12,1)

- Türkiye'de poliste 100 binde 17,5 (Genel toplum = 4,1)

Uzun çalışma şartları da polisleri zorlayan noktalar arasında / Fotoğraf: AA

İntihar nedenleri arasında mobbing ve ağır çalışma şartları da var

Rakamların da gösterdiği gibi Türkiye'de polisler arasındaki intihar oranı halka göre daha yüksek.

Aslında emniyet mensupları arasında intihar oranlarının yüksek olması sadece Türkiye'de değil dünyanın genelinde de geçerli bir durum.

Bunun temel nedeni olarak karşılaştıkları kötü olaylardan etkilenmek ve silaha yakın olmak gibi gerekçeler dile getiriliyor.

Ancak Türkiye'deki polis intiharlarıyla alakalı olarak 12 Şubat 2020 tarihli "Polis intiharlarına dair iddia: 'Damgalanma' korkusu yaşayan polisler psikolojik sorunlarını gizliyor" ve 17 Mart 2021 tarihli "20 yılda 1000 polisin yaşamına mal olduğu iddia edilen intiharlar neden önlenemiyor?" başlıklı haberlere görüş veren eski emniyet yetkilileri ise yukarıdaki nedenlere ilaveten mobbing, ağır çalışma koşulları ve uzun çalışma saatleri, ekonomik sıkıntıların da personelin psikolojisinin olumsuz etkilediğini, bu durumun intihar eğilimi olanların durumunu riskli hale getirdiğini öne sürdü.

Faruk Sezer / Fotoğraf: Independent Türkçe

2021'de 100'e yakın polisin intihar ettiğini öne sürdü

Polis intiharları ve bunlara dair çözüm bulunması konusunu en çok gündemde tutanların başında Emniyet-Sen geliyor.

Emniyet mensuplarının hakları için 2012 yılında Emniyet-Sen kurulmuş ancak böyle bir sendikanın kurulması Anayasa Mahkemesi'nce yasalara aykırı bulunmuştu. Sendika yetkilileri de bu karara itiraz etmişti

Dosyası halen Anayasa Mahkemesi'nde bekleyen Emniyet-Sen’in Genel Başkanı olan Faruk Sezer, önceki gün Twitter hesabından yaptığı açıklamada kendilerine gelen bilgilere göre sadece 2021 yılı içerisinde intihar eden polis sayısının 100’e ulaştığını sadece son üç gün içinde 5 polisin intihar ettiğini ileri sürdü.

Sezer, 10 yılda 600'e yakın polisin intihar ettiğini öne sürdü / Fotoğraf: AA

Emniyet genelgesinde amirlere personeli gözlemleme emri verildi

Konuyla ilgili görüşünü almak için aradığımız Sezer, yaptıkları bütün çağrılara karşın emniyetin kurumsal olarak bu sorunu çözmek için somut adımlar atmadığı gibi konuyu sadece genelgeler yayınlayarak geçiştirmeye çalıştığını öne sürdü.

Sezer, son olarak 10 gün önce emniyet birimlerine yeniden gönderilen genelgedeki ifadelere tepki gösterdi.

Genelgede öncelikle polislerin psikolojilerine dair bilindik nedenler sıralandıktan sonra personelin Rehberlik ve Psikolojik Danışma Büro Amirliği'ne bağlı psikologlarla her yıl zorunlu olarak bireysel görüşmeye tabi tutularak burada durumlarının incelenmeye devam edildiği hatırlatıldı.

Bu görüşmelerde psiko sosyal sorun yaşadığını beyan edilenlerin veya tespit edilenlerle ilgili olarak da şu ifadelere yer verildi:

Ayrıca birim amiri tarafından personelin iştah ve uyku düzeyindeki değişiklikler, kişisel bakımda azalma, olağandışı şüphecilik, çaresizlik, ümitsizlik, yalnız kalma gibi durumları tespit edilen personele öncelik verilmesi, gönderilen izleme formunun doldurularak Rehberlik ve Psikolojik Danışma Büro Amirliği'ne yönlendirilmesi gerekmektedir.

Amirlere personelini gözlemleme emri verildi / Fotoğraf: AA

"Amirin iyi niyetli olduğunu nereden bileceğiz?"

Sezer'e göre sorunu anlamak istemeyen sadece genelgeyle çözmek isteyen bir irade var. 

2000'lerin başında polisteki intihar olaylarını 'silah taşıyan adam intihara daha yakın olur' diye açıklamaya çalışan bir anlayışın olduğunu savunan Sezer, "2013'de dönemin Emniyet Genel Müdürü kalktı dedi ki 'İntiharları sosyal medya artırıyor'. Şimdi de 15 gün önce yeni bir genelde yayınlandı. Burada daha büyük mağduriyetlere neden olabilecek bir ifade var" dedi. 

"Amirlere bu genelgeyle mahiyetindeki memurları gözlemleyerek öz bakımına dikkat etmeyenleri, içine kapalı duranları psikoloğa sevk edebilir" diyen Sezer, "Bu psikoloji bilimine de hakaret emniyet gibi yükselme sistemi olan bir teşkilatta bir kişiye omzunda yıldız var diye bir diğer kişiyi psikoloğa sevk etme hakkı veriyorsun. Her yönetici hakkaniyetli mi? Bir ailede bile kimi zaman bir anne bir çocuğunu daha çok sevebilir. Nereden bileceğiz amir iyi niyetli mi kötü niyetli mi? Ya da psikoloğa gönderdiği personelini sevip sevmediğini. Ayrıca personeli amirleri gözleyecekse amirleri kim gözlemleyecek? Ben bu sorunun cevabını bulamadım" diye konuştu. 

Emniyet Genel Müdürlüğü, iddiaları yalanladı / Fotoğraf: Twitter

Emniyet, 2021'de 100 intihar olduğu iddiasının doğru olmadığını öne sürdü

Geçen yılda kendi tespitlerine göre 86 polisin intihar ettiğini kaydeden Sezer, sadece 10 yıl içerisinde kendilerine ulaşan bilgilere göre intihar eden polis sayısının 600 olduğunu ancak bunun daha yüksek olabileceğini de belirterek, "Bu iş genelgelerle çözülecek bir sorun değil. Yaşanan sorunların kapsamlı ve bağımsız bir şekilde araştırılarak kalıcı çözümler bulunması gerekiyor. Zihniyetin değişmesi gerekiyor" ifadelerini kullandı.

Bu iddialara karşın Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM), bazı basın-yayın kuruluşlarında yer alan "intihar eden polis sayısında artış yaşandığı" yönündeki haberlere dair yaptığı açıklamada iddiaların gerçeği yansıtmadığı öne sürüldü.

Hedef 1000 personele bir psikolog

Açıklamada tüm personeli, her yıl en az bir defa psikolojik değerlendirmeye tabi tutma uygulamasının başlatıldığı hatırlatıldı.

"Ruh sağlığı ile ilgili takibi ve tedavisi gereken personelimiz desteklenmekte, maaşında ve özlük haklarında herhangi bir kısıtlama yapılmadan iyileşebilmesi için tüm imkanlar sağlanmaktadır" denildi.

Hedef bin personele en az bir psikolog

Açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Üniversitelerimizin psikoloji, psikiyatri ve psikolojik danışmanlık ve rehberlik bölümlerinden öğretim üyelerinin tavsiyeleri ve danışmanlığıyla 2021 yılı başında 'Öğren-Fark Et-Yardım Et Projesi' başlatılmıştır. Bu proje ile personelimizin psikolojik iyilik halini arttırmak, rehberlik ve psikolojik destek uygulamaları hakkında bilinç oluşmasını sağlamak, rehberlik ve psikolojik destek birimlerinde yürütülen hizmetlerin sonuçlarını ölçülebilir hale getirmek, polisimizin aile ve iş yaşantısına, sosyal çevre uyumuna ve ilişkilerine, stresi yönetebilmesine ve iletişim becerilerine pozitif yönde katkı sağlamak amaçlanmıştır. Teşkilat olarak bu konu üzerinde hassasiyetle durulmakta ve çalışmalarımız aralıksız devam etmektedir."