Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Osman Kavala ile ilgili çağrı yapan 10 büyükelçinin "istenmeyen kişi" ilan edilmesi talimatına ilişkin henüz resmi işlem başlatılmazken TL'de konu ile ilgili gerilimin yarattığı baskı piyasalarda izlenecek.

Öte yandan Merkez Bankası'nın geçen hafta yaptığı ve beklenenin oldukça üzerinde olan 200 baz puanlık faiz indiriminin ardından, kamu bankaları da başta ticari olmak üzere kredi faiz oranlarını da 200 baz puan civarında indirdi.

Dolar/TL Cuma gününü 9.6 civarında tamamladıktan sonra Türkiye'nin yaşadığı diplomatik gerilimle gece illikit piyasada 9.85 ile yeni rekorunu kırdı. Güne ilk işlemlerde ise 9.73 civarında başlayan dolar/TL kuru, haberin yazıldığı saatlerde 9.80 seviyesinde.

Reuters'ın görüşlerine başvurduğu iki işlemci de TL'deki değer kaybının diplomatik gerilimle ilgili olduğunu, TCMB'nin para politikası uygulamasına ilişkin endişelerin de TL'de etkili olmaya devam ettiğini belirttiler. Piyasada ayrıca kamu bankalarının faiz indirimlerinin TL'ye etkisi de takip edilmeye başlandı.

Kabine toplantısı bekleniyor

Dışişleri Bakanlığı krizin çözülmesi için formül ararken sürecin bugün yapılacak kabine toplantısında netleşmesi bekleniyor.

Gezi ve 15 Temmuz darbe girişimi davaları kapsamında tutuklu bulunan Osman Kavala yaklaşık 4 yıldır tutuklu bulunurken, ABD, Almanya, Fransa, Danimarka, Finlandiya, Hollanda, İsveç, Kanada, Norveç ve Yeni Zelanda’nın Ankara büyükelçilikleri, 18 Ekim’de ortak bir açıklama yayımlamıştı.

Açıklamada, "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) bu husustaki kararları doğrultusunda Osman Kavala'nın derhal serbest bırakılmasının sağlanması için Türkiye'ye çağrıda bulunuyoruz" ifadeleri kullanılmıştı.

Kılıçdaroğlu: Sebep milli çıkarları korumak değil

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu 23 Ekim'de yaptığı açıklamada, "Ülkeyi hızla uçuruma sürekleyen Şahıs, bu sefer de '10 büyükelçinin 'istenmeyen adam' ilan edilmesi emrini' vermiş. Açıkça söylüyorum; bu hareketlerinin sebebi milli çıkarları korumak değil, mahvettiği ekonomiye suni gerekçeler yaratma çabasıdır. Dönüp bir bak halkın sofrasına" dedi.

TL'de değer kaybı eylül başından bu yana sürüyor

TCMB'nin Eylül ayının ilk günlerinde gerçekleşen yatırımcı toplantısında artık çekirdek enflasyona bakacağını ifade etmesi ve faiz indirimlerinin yakın olduğu yönündeki sinyalleri ile TL'de başlayan değer kaybı ise bugüne kadar nedereyse aralıksız devam etti.

Eylül ayına 8.3 civarından başlayan dolar/TL yeni rekor olan 9.85 seviyesine kadar yükseldi. TL, Eylül ayı başından geçen hafta Cuma gününe kadar dolar karşısında yüzde14 değer kaybederek benzer para birimlerinden açık ara negatif ayrıştı. TL'den sonra en çok değer yitiren Brezilya realinde kayıp yüzde 8'de kaldı. Ruble ise aynı dönemde dolar karşısında yüzde 4'e yakın değer kazandı.

Reel getirisi enflasyonun altında

Reuters'ın geçen hafta görüşlerine başvurduğu altı ekonomist de enflasyonun Ekim ayında büyük ihtimalle yüzde 20'yi aşacağını hesapladı. Gerçekleşen enflasyona göre reel olarak yüzde 4'e yakın negatif getiri sağlayan TL'de analistlere göre değer kaybı riski sürüyor.

Birçok bankacı TCMB'nin faiz indirimlerinin devam etmesi halinde ani faiz artışlarına kısa sürede ihtiyaç duyulabileceği endişesini dile getirdi. TCMB ise faiz indirimlerine devam yönünde algılanan bir mesaj verdi, ancak bunun için yıl sonuna kadar "sınırlı" bir alanın kaldığını belirtti.

TCMB'nin enflasyondaki yukarı yönlü risklere rağmen faiz indirimlerinin devam edebileceği endişesi, indirime karşı çıktığı belirtilen PPK üyelerinin değiştirilmesi ve dolardaki küresel güçlü seyir dolar/TL'deki yükselişlerin ana nedeni olarak görülüyordu.

Bu gelişmelere bu haftasonu itibarıyla 10 Büyükelçi ile yaşanan diplomatik gerilim ve kamu bankaların ticari kredi faiz indirimi de eklendi.

Batı ile ilişkiler

Reuters'a değerlndirmede bulunan Bir bankanın döviz masası işlemcisi, "TCMB'nin para politikasına ilişkin belirsizliğe batı ile ilişkilerin bozulması ihtimali de eklendi. Sürecin nasıl ilerleyeceği TL açısından kritik olacak. Bu nedenle resmi açıklamalarla sürecin nasıl ilerleyeceğini TL'de yön belirleyici olacağından takip edeceğiz" dedi ve ekledi:

Kamu tarafında kredi faizlerinin düşürülmesi piyasada ucuz likitide sağlayacak. Bu kaynağın 2020'de olduğu gibi dövize yönelmesi ihtimali var. Bunun gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini de yakından takip edeceğiz

Bankaların faiz indirimi

Kamu bankaları da başta ticari olmak üzere kredi faiz oranlarını da 200 baz puan civarında indirdi. Cumhurbaşkanlığı ekonomi Başdanışmanı ve aynı zamanda Vakıfbank yönetim kurulu üyesi olan Cemil Ertem haftasonu twitter paylaşımında "Kamu bankaları kredi faizlerini merkez bankasının fonlama faizi ( politika faizi) seviyesine çekti!" dedi.

Dolar/TL yeni rekor olan 9.85'e kadar yükselişi ardından saat 0849'da 9.7275/9.7600 seviyesindeydi. Euro/TL aynı saatte 11.3403/11.3792, sepet bazında TL 10.5339/10.5696 seviyesindeydi. Türkiye'nin 5 yıllık CDS'leri ise Cuma gününü 460/465 baz puana yükseldi.

Diplomatik gerilime ilişkin süreçte Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan başkanlığında bugün gerçekleşecek kabine toplantısı takip edilecek. Veri gündeminde ise Ekim ayına reel kesim güven endeksi ve imalat sanayi kapasite kullanım oranını da izlenecek.

Reuters, Independent Türkçe