Pandemi küresel çapta ülkelerin dış borçlarında artışlara neden oldu. Kapanan ekonomileri ayakta tutabilmek vatandaşına gerekli desteği sağlayabilmek için ülkeler finansman arayışlarını yeni borçlarla karşıladı.

Türkiye’de de dış borçlanma pandemi döneminde arttı. Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre 2020 sonu itibariyle Türkiye’nin brüt dış borç stoku 450 milyar dolar seviyesinde. Brüt dış borç stokunun gayri safi yurtiçi hasılaya oranı ise yüzde 62,8 seviyesinde.

2005’te yüzde 35’in altına gerilemişti

Bu tarihi en yüksek seviyeye işaret ediyor. 2019 sonunda brüt dış borç stoku 435.5 milyar dolar stokun milli gelire oranı ise yüzde 59 seviyesindeydi. Hem stokta hem de milli gelire oranında bozulma olsa da Türkiye bir çok ülkeden çok daha iyi seviyede bulunmaya devam ediyor. 2001 yılında bu oran yüzde 35'lerin üzerine çıkarken, 2005 yılında ise yüzde 35 seviyesinin altına inmişti. 2011 yılından sonra ise sonra ise bu oran sürekli bir artış trendine girdi. 2005 yılının son çeyreğinde brüt dış borç stokunun gayri safi yurtiçi hasılaya oranı yüzde 33,8'e kadar düşmüştü. 2001 krizi döneminde ise yükselen oran 2002 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 59,3'e çıkarak bu yılın son çeyreğine kadarki en yüksek seviyesine ulaşmıştı.

Merkezi yönetim brüt dış borç stoku ise 2020 yılsonu itibariyle 102.3 milyar dolar oldu. Yine 2019 yılı son çeyreğinde bu oran 96.4 milyar dolar seviyesindeydi. Pandemi merkezi yönetimin dış borç stokunda da artış gözlendi.

Grafik: Dünya

Aynı dönemde Türkiye'nin net dış borç stoku da 268.9 milyar dolar olarak belirlendi. Stokun milli gelire oranı yüzde 37,5 olarak hesaplandı. Hazine garantili dış borç stoku ise 14.8 milyar dolar. AB tanımlı genel yönetim borç stoku, 1 trilyon 994,4 milyar lira olurken, bu rakamın milli gelire oranı ise yüzde 39,5 olarak gerçekleşti.

Bu ay 1.3 milyar dolarlık geri ödeme

Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre haziran ayı 2021 yılı için kasım ayı gelene kadar dış borç geri ödemelerinde en yüklü ay olarak öne çıkıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre bu yıl merkezi yönetim dış borç ödeme projeksiyonunda toplam 6.5 milyar dolarlık ödeme görünüyor. Bunun 3.6 milyar doları ana para, 2.9 milyar doları ise faiz ödemesi. Haziranda ise 1 milyar 130 milyon dolarlık ana para, 207 milyon dolar faiz olmak üzere toplam 1 milyar 338 milyon dolarlık ödeme var. Önceki gün uluslararası sermaye piyasalarından 2.5 milyar dolarlık kira sertifikası ihracı tamamlandı.

Temmuz, ağustos, eylül ve ekim aylarında sırasıyla 372, 678, 795 ve 605 milyon dolar yani toplamda 2 milyar 450 milyon dolarlık bir borç ödemesi yapılacak. Yılın en yüklü ödemesi ise kasım ayındaki 2 milyar 113 milyon dolarlık itfa olacak. Bu yıl ise Hazine uluslararası piyasalardan toplam 10 milyar dolarlık borçlanma öngörüyor. Haziran itibariyle bunun 6 milyar doları tamamlandı. Sonbaharda küresel ekonominin koşullarına göre kasımdaki itfa öncesinde yeni bir ihraca çıkma ihtimali bulunuyor.

Dünya