İstanbul Havalimanı’na yönelik inşa sürecinde başlayan eleştiriler, ilk bölümünün faaliyete geçtiği 29 Ekim’den bu yana da devam ediyor. 

Son olarak 17 Mayıs’ta İstanbul Havalimanı’na inecek 468 seferinin yedisinin farklı havalimanlarına yönlendirilmesi pistlerin yönü ve rüzgar etkisiyle ilgili soruları gündeme taşıdı. 

Karar yazarı İbrahim Kahveci ise bugün “3. Havalimanı neden yapıldı?” yazısında Türk Hava Yolları’nın eski Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Topçu’nun bu ay içerisinde yayınlanan “‘Yerel’den Global’e’ THY’nin Yükseliş Dönemi” adlı kitabından bazı bölümlere yer verdi. 

Yazısına “Bu yazıda bazı kelimeleri cümle aralarından çıkartarak aktaracağım. Malum herkes çok nazik. Cümleler saatlerce düşünüldükten sonra kuruluyor” diyerek başlayan Kahveci, kitabın başlığını “Yükseliş bitti, THY büyüyemiyor” ifadesiyle yorumladı. 

Kahveci, Topçu’nun kitabından aşağıdaki bölümleri paylaştı: 

“THY’nin agresif büyümesi sonucu, Atatürk Havalimanı artan hava trafiğini kaldıramıyordu. Sürekli iyileştirmelerle durumu kurtarıyorduk. Havalimanında bir paralel pist ve ek bir terminal işi kurtarabilirdi.”

“Üç alternatif hazırlandı. İki versiyonda THY yönetim binası ve cami minaresinin uçlarının yıkılması gerekiyordu. Kamulaştırmaya da ihtiyaç yoktu.” 

“Atatürk Havalimanı’na inen 100 uçaktan yaklaşık 70 kadarı dar gövde uçaklardı. Bu da 2030’a kadar ihtiyacı karşılıyordu.”   

“Küçük bir kaç hamle ile koskoca bir havalimanı boşa çıkmamış olacak ve bunca masrafa gerek olmayacaktı” diyen İbrahim Kahveci, üçüncü havalimanının ihtiyaçtan yapılmadığını söyleyerek şöyle devam etti: 

“O zaman soralım kendi kedimize: 3. Havalimanı ihtiyaçtan yapılmadı ise milyarlarca dolar Hazine garantileri verilerek neden yapıldı?  

Sahi yılda iki bayramda sadece kuyruk olan Çanakkale Köprüsü sizce neden yapılıyor? Orada da tıpkı diğer köprü ve otoyollar gibi çocuklarımızın ve torunlarımızın gelecek gelirlerini ipotek eden Hazine garantileri var. Hızla yapılan Şehir Hastanelerinde, ya da kuş konmaz havalimanlarında da Hazine garantileri var..."

“Yeni pisti 15 milyar dolara değil 2 milyar dolara yaparım”

Kahveci, Hamdi Topçu’nun kitabında yer verdiği, dönemin Başbakanı Binali Yıldırım ile görüşmeleriyle ilgili bölümleri de paylaştı: 

“DHMİ (Devlet Hava Meydanları İşletmesi) tarafına ‘işin nasıl olmayacağını anlatın’ talimatı verilmiş, katılanlar tembihlenmişti. DHMİ yeni bir pist yapılma maliyetinin 15 milyar doları bulacağını anlattı. Binali Bey’e ‘2 milyar doları verin yapayım (yeni pist) THY’de hatırı sayılır bir para kazansın’ dedim.  

Binali Bey ‘Yeni havalimanının ilk bölümünü biz 2015’in ilk çeyreğinde teslim edeceğiz’ dedi. Cemal Şanlı’da ‘Atatürk Havalimanı’ndaki iş de aynı sürede bitecekse, yeni havalimanı daha mantıklı dedi. ‘İmkansız’ dedim. Binali Yıldırım ‘Biz, Bakanlık olarak söylediğimizden önce bitiririz’ dedi.” 

Karar yazarı Kahveci, bir pist yapımı ile karşılanacak olan ihtiyacın 2015 yerine 2019’da teslim edilebilen Üçüncü Havalimanı ile karşılanmak istendiğini vurguladı. 

Topçu: Yeni havalimanının yükü şirketler için değil ekonomi için risk 

“Yeni havalimanının ekonomiye katkısı veya yükü nedir konusunda benim elimde veri yok. Yeri konusunda bazı tereddütlerim vardı ama onun cevabını da zaman gösterecek. İhaleyi alan şirketler açısından bir risk olduğunu düşünmüyorum. Risk, daha çok ekonomiye yansımasıdır. Yeni havalimanının hizmetleri pahalı bir alan olma ihtimalidir. THY’ye ve özel havayolu şirketlerine ciddi mali külfetler getirmesidir. THY başta olmak üzere, tüm şirketlerin rekabet güçlerinde azalmalara yol açabilir.”

İbrahim Kahveci, yukarıdaki bölüm için ise “Üçüncü Havalimanı’nın ekonomiye katkı yapmasını bırakın çok ciddi bir maliyet artışı oluşturacağı düşünülüyor. Hatta bu maliyet artışı öyle bir noktaya gidebilir ki, THY başta olmak üzere ülkemiz havayolu taşımacılığını çok ciddi zaafa uğratabilir” dedi. 

Topçu’nun Havalimanı’nın yeri konusunda “Bazı tereddütlerim var” diyerek “çok nazik” değerlendirme yaptığını söyleyen Kahveci, projenin bir AVM mantığı ile yapıldığını aktardı. 

Uçakların kalkış süreleri gibi verimlilik noktalarının ikinci planda kaldığına vurgu yapan İbrahim Kahveci “Bu durum ise uçak şirketlerinin maliyetlerini artıracak ve muhtemelen THY çok ciddi yeni maliyetlerin altından kalkamayacak duruma gelecek” ifadelerini kullandı. 

“İhtiyaçtan olmayan bir Binali Yıldırım projesi”

İstanbul Teknik Üniversitesi Afet Yönetimi ve Meteoroloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Miktad Kadıoğlu’nun “İnşaat haindeyken benden görüş istediler, incele dediler. Onlara ideal pist yönlerinin nasıl olması gerektiğini raporladım. Şimdiye kadar iki pist yapıldı. Diğerlerini benim önerilerim doğrultusunda yaparlar mı bilmem” ifadelerine de yer veren Kahveci yazını şöyle bitiriyor: 

Hamdi Topçu net anlatmış: 3. Havalimanı ihtiyaçtan olmayan bir Binali Yıldırım projesi... Bütün sorumluluk onda. 

Independent Türkçe