Yeni bir araştırma, Kızıl Gezegen topraklarının bir anda çoraklaşmadığını, Mars'ın bugünkü gibi kurak bir gezegene dönüşmeden önce kuru ve yağışlı dönemler arasında gidip geldiğini ortaya koydu.

Önceki araştırmalar, Mars yüzeyinin bir zamanlar Atlantik Okyanusu'nun yarısı kadar su barındırdığını göstermişti. Ancak, NASA'ya göre Kızıl Gezegen şu anda son derecede kurak bir yer. Hatta Şili'deki Atacama Çölü'nün en kurak yerlerinden bin kat daha kuru.

Bilim insanları, Mars'ın nasıl bu hale geldiğine ışık tutmak için NASA'nın Kızıl Gezegen'deki Curiosity aracının verilerini analiz etti. Uzay aracı şu anda, 154 kilometre genişliğindeki Gale Krateri'nin merkezinde bulunan yaklaşık 5,5 kilometre yüksekliğindeki Mount Sharp'ın (Sarp Dağ) eteklerini araştırıyor.

Fransa'daki Toulouse Üniversitesi'nden gezegenbilimci William Rapin, bu tepenin rüzgar ve suyla biriken kayalardan oluşan dev bir tortu yığını olduğunu ifade etti.

Önceki araştırmalar Mount Sharp'ın tabanındaki birikintinin 3,6 milyar yıl önce, yani Mars'ın nemliden kuru koşullara geçiş yaptığı Hesperian döneminde oluştuğunu göstermişti.

Mars'taki uzay aracı, bu tepenin yamaçlarının mineral bileşimine dair ipuçları da sağlamıştı. Şimdiyse Curiosity'nin ChemCam cihazındaki Uzaktan Mikro-Görüntüleyici teleskobunu kullanan Rapin ve meslektaşları, Kızıl Gezegen'in geçmişine ilişkin bilgi elde etmek için sarp araziyi inceledi.

Araştırma ekibi, yaklaşık 850 metre kalınlığındaki tortul yataklara odaklandı. Tepenin tabanı, göllerle ilişkilendirilen, yaklaşık 300 metre kalınlığındaki killerden oluşuyordu. Araştırmacılar bunun üzerinde, yaklaşık 150 metre kalınlığında, erozyona meyilli geniş tabakalar belirledi. Bunlar uzun bir kuru dönem sırasında rüzgarla savrulan kumullar tarafından biriktirilmişti.

Ancak daha sonra yaklaşık 400 metre kalınlığında ince, açık ve koyu renkli kaya yatakları görüldü. Bunlarsa nehir sistemlerindeki taşkın yatağı çökeltilerinin tipik özelliğiydi ve nemli koşulların geri döndüğünü gösteriyordu.

8 Nisan'da akademik dergi Geology'de yayımlanan araştırmanın başyazarı Rapin, "Höyüğün tortul yapısında iklim değişiklikleri kaydedilmiş, bunları görebiliriz" diye konuştu.

Önceden Mars'ın milyarlarca yıl önce tek seferde tamamen kuruduğu düşünülüyordu. Yeni bulgularsa Mars ikliminin, tamamen kurak bir hale gelmeden önce, kuru dönemler ve nehirler, göllerle dolu dönemler arasında birçok büyük ölçekli dalgalanmaya maruz kaldığını ortaya koyuyor.

Independent Türkçe, NASA, Space

Derleyen: Çağla Üren