Yeni bir rapora göre Katar'da kadınların günlük yaşamı ülkenin katı vesayet yasaları uyarınca erkekler tarafından ciddi ölçüde kontrol ediliyor ve kısıtlanıyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün yürüttüğü araştırma Körfez ülkesindeki kadınların evlenmek, temel üreme sağlığı hizmetlerine ulaşmak ve devlet bursuyla yurtdışında okumak için erkek vasilerinden izin almaları gerektiğini ortaya koydu.

Görüşülen kadınların çoğu kuralların bağımsız, tatmin edici hayatlar yaşama kabiliyetlerine "büyük darbe vurduğunu" belirtirken bazıları bu durumun depresyon hislerine, intihar düşüncelerine ve kendi kendine zarar vermeye yol açtığını söyledi.

Yaşlarına bakılmaksızın kadınların evlenmek için erkek bir vasilerinin iznini alması gerekiyor ve kadın evlendikten sonra eğer çalışmadan ve seyahat etmeden önce eşinin rızasını almazsa veya "meşru" bir gerekçesi olmaksızın evden ayrılır veya eşiyle seks yapmayı reddederse "itaatsiz" diye nitelendirilebilir.

Öte yandan erkeklerin mevcut eşlerinin veya vasilerinin iznini almaksızın aynı anda 4'e kadar kadınla evli olmasına izin veriliyor. Ayrımcı ve adil olmayan boşanma yasaları, boşanmanın sonuca ulaşması için genelde yıllarca beklemek gerektiğinden bazı kadınları istismarcı kocalarıyla birlikte yaşamaya devam etme zorunda bırakıyor.

Katarlı bir kadın olan Nawal*, yabancı uyruklu biriyle evlenmek için devlet evlilik komitesinden izin istemek zorunda kaldığında erkek kardeşinin kararını desteklemeyi reddettiğini söyledi.

32 yaşındaki kadın "Erkek kardeşimin mektubuna ve imzasına ihtiyacım vardı ve o da kendini güçlü hissedip bana karşı geldi. Aramızda şahsi bir sorun vardı ve o da 'Sana yardım etmeyeceğim' dedi" diye anlattı.

Katarlı 20 yaşındaki kadın Dana* da 18 yaşındayken acil sağlık hizmetine erişebilmek için eşiymiş gibi bir arkadaşının adını ve numarasını vererek evli numarası yapmak zorunda kaldığını anlattı.

"Bir seferinde acil servisten bir doktor ultrason için beni kadın hastanesine sevk etti" diyen Dana "O kadar acı çekiyordum ki doktor yumurtalıklarımın patladığını sandı. Ama evlilik izni olmadan bana vajinal ultrason yapamazlardı. Evli olmadığım için beni fiziksel muayeneden geçirmeyi reddettiler" diye devam etti.

25 yaşın altındaki bekar kadınlar kısıtlamalar kapsamında yurtdışına seyahat etmek için vasilerinden izin almak zorunda.

Eşlerinden boşandıktan sonra yasal velayeti almış olsalar bile kadınların çocukların birincil vasisi olması da engelleniyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün üst düzey kadın hakları araştırmacısı Rothna Begum şunları söyledi:

Katar'da kadınlar engelleri aştı ve eğitim gibi alanlarda kayda değer ilerleme kaydetti fakat hâlâ devlet tarafından uygulanan ve hayatlarını dolu dolu, üretken ve bağımsız şekilde yaşama kabiliyetlerini sınırlayan erkek vasilik yasalarına uymak zorundalar.

Erkek vasilik, erkeklerin kadınların hayatları ve seçimleri üzerindeki gücünü ve kontrolünü sağlamlaştırır, şiddeti besler veya körükler ve kadınlara ailelerinin veya eşlerinin istismarından kaçabilmek için az sayıda geçerli seçenek bırakır.

Begum, Katar'ın "kadınları yüzüstü bıraktığını" ve şimdi de "komşu ülkelerin gerisinde kaldığını" söyleyerek ülkeyi kadınlara karşı uygulanan "ayrımcı yasaların hepsini" kökünden söküp atmaya çağırdı.

Ne var ki Katar Hükümet İletişim Ofisi (GCO) yanıt olarak ülkenin "hukukunun, politikalarının ve uygulamalarının" raporda "yanlış" resmedildiğini söyledi.

GCO şu ifadeleri kullandı:

Toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadınları güçlendirmek Katar'ın başarısının ve vizyonunun merkezindedir. Katar hem içeride hem de dışarıda kadın haklarının savunucusudur.

* İsimler kimlikleri korumak adına değiştirilmiştir

* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/world

Independent Türkçe için çeviren: İrem Oral