Pfizer ve BioNTech, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ortak liderliğinde kurulan ve düşük gelirli ülkelere yönelik COVAX aşı erişim planına Kovid-19 aşısı tedarik etme konusunda anlaştı.

Anlaşmanın gizliliği nedeniyle adının açıklanmasını istemeyen kaynaklara göre, anlaşmanın bugün duyurulması bekleniyor.

Anlaşmanın boyutu veya COVAX'ın doz başına ödeyeceği fiyatla ilgili ayrıntılar belli değil, ancak kaynaklar ayrılacak aşı sayısının muhtemelen nispeten küçük olacağını söyledi.

Bir kaynak, aşı sayısının sınırlı olmasının nedeninin, dozların öncelikle COVAX'ın hizmet verdiği ülkelerdeki sağlık çalışanlarına yönelik olması olduğunu söyledi.

BioNTech ve Pfizer sorulara yanıt vermedi. WHO ve COVAX planının eş lideri GAVI aşı ittifakının sözcüsü de sorulara yanıt vermedi.

COVAX planı kapsamında Şubat ayında düşük ve orta gelirli ülkelere Kovid-19 aşıları dağıtılmaya başlanacak.

COVAX nedir?

COVAX, Kovid-19la ilgili tanı, tedavi, ilaç ve aş seçeneklerinin tamamının tüm dünyada ulaşılabilir olmasını amaçlayan bir işbirliği programıdır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) şemsiyesinde kurulan COVAX’ın yürütücülüğünü İsviçre merkezli Küresel Aşı İttifakı İnisiyatifi  (Global Alliance for Vaccines and Immunization GAVI) ile CEPI (Coalition for Epidemic Preparedness Innovations) DSÖyle birlikte üstleniyor. Programın baş finansörlerinden biri de Avrupa Komisyonu.

COVAX’da şöyle bir saç ayağı söz konusu:

Aşı geliştiren firmalar: COVAX programı içinde 9 adet anlaşmalı aşı projesi yer alıyor. Bunlar; ABD’den Moderna ve Novavax, Almanya’dan Curevac, Birleşik Krallık’tan Astrazeneca-Oxford, Fransa’dan Pasteur-Merck-Themis, Hong Kong’tan Hong Kong Üniversitesi, Çin’den Clover ve Avustralya’dan CSL-Queensland. Pfizer henüz COVAX programının parçası değil ancak halen görüşülen başka firmalar da mevcut. Amaç en geniş yelpazede firmayla çalışmak. Bütün anlaşmaların COVAX üzerinden yapılması sağlanırsa, aşı temininde dünyadaki en geniş adaletin de sağlanacağı düşünülüyor.

Zengin ülkeler: Bu ülkeler programa iki şekilde katkıda bulunuyor. Birincisi; aşı alım garantisi vererek ve önden ödeme yaparak aşı firmalarına fon sağlıyorlar. Zira daha önce görülmemiş oranlarda aşı üretecek olan firmaların, üretim kapasitelerini büyütmek için ciddi kaynaklara ihtiyacı var. İkinci olarak da; yoksul ülkelerin aşıya erişimi için doğrudan bağışta bulunmak. Şimdiye kadar en büyük 500 milyon euro ile AB’den geldi. Suudi Arabistan, İsviçre, Kanada, Güney Kore ve Lüksemburg diğer bağışçı ülkeler arasında.

Yoksul ülkeler: COVAX programının üçüncü ayağını ise bu program sayesinde aşıya ulaşacak az gelişmiş ülkeler oluşturuyor. COVAX kapsamında düşük ve orta gelirli olmak üzere iki kategoriye ayrılmış 80 ülke bulunuyor.

Independent Türkçe, Reuters