Birçok okuyucu, 21. yüzyılın gelişini karşılarken sahip olduğumuz o büyük coşkuyu hatırlayacaktır. Batı tarafında yüksek umutlar, görkemli başyazılar ve hakiki cesaretle dolu bir dönemdi. Yine de, tarihsel olarak konuşursak göz açıp kapayıncaya kadar zamanın ruhu kökten değişti; hem de daha Kovid-19 pandemisi başlamadan önce. Dünyanın büyük bölümü için, bu yüzyıl bir hüsran ve düş kırıklığı dönemi oldu. Birçok kişi artık geleceğe güvenle değil korkuyla bakıyor.

20 yıl önce, her politik ve stratejik sorunun hazır cevabı daha fazla küreselleşmeydi. Ancak bu meşru ve övgüye değer bir hedef olsa da, gerekli tedbirleri almakta başarısız olduk. 2008 sonrasındaki Büyük Durgunluk ve mevcut koronavirüs pandemisi gibi felaketler, daha fazla karşılıklı bağımlılığın finansal ve viral açıdan daha büyük bulaşma riski anlamına geldiğini gösterdi. Dahası, bu yılki tedarik zinciri kesintilerinin kanıtladığı üzere uzmanlaşma ve hiper-verimlilik kırılganlık kaynakları olabilir. Ve tabii ki, offshoring'in siyasi sonuçları ne yazık ki hafife alındı.

2000'de Donald Trump'ın (Reform Partisi'yle) ilk başkanlık kampanyası başarısız olduğunda, onun 2016'da Cumhuriyetçi Parti'nin dizginlerini ele almak, partiyi serbest ticaret aleyhine çevirmek ve sonunda başkanlığı kazanmak için yeniden ortaya çıkacağını çok az kişi düşünebilirdi. Birdenbire, Adam Smith'in Ulusların Zenginliği'ndeki (The Wealth of Nations) şu büyük ölçüde önemsenmeyen uyarısı kulağa daha öngörülü geliyordu: "Her ulus, ticaret yaptığı tüm ulusların refahına kötü gözle bakmaya ve onların kazançlarını kendi kaybı olarak görmeye yönlendirildi."

Yüzyılın başında, ABD kıskançlığa ve güvensizliğe boyun eğmeye meyilli bir ülke gibi görünmüyordu. Devlet dışı aktörlerin yıkıcı potansiyelini vurgulayan ve ABD hegemonyasının altın çağını sona erdiren 11 Eylül terör saldırılarına hâlâ birkaç ay vardı. Yeni seçilen ABD Başkanı George W. Bush, yaklaşan jeopolitik sarsıntılardan habersiz, Rus mevkidaşı Vladimir Putin'e övgüler yağdırıyordu. O zamanlar Rusya G8'in kararlı bir üyesiydi, Kuzey Kore hâlâ resmi olarak Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’na bağlıydı ve İran'ın gizli nükleer faaliyetleri henüz ortaya çıkmamıştı. Ekonomisi ABD'nin fersah fersah gerisinde olan Çin, 2001 sonuna kadar Dünya Ticaret Örgütü'ne katılmadı.

O zamandan beri dünya, gözle görülür bir iz bırakan derin bir yeniden yapılanma sürecinden geçmekte. 2001'de ABD küresel karbondioksit emisyonlarının yüzde 23'ünden sorumluyken, Çin yüzde 13'ünden sorumluydu. Ancak bu en büyük iki karbondioksit yayıcı ülke, 2006 gibi erken bir tarihte yer değiştirdi. En son verilere göre, ABD toplam emisyonların yüzde 15'ini üretiyor. Çin'se toplam emisyonun yüzde 28'inden sorumlu (ama Çin'de kişi başına emisyon ABD'nin çok altında kalıyor.)

İnsanlığın yıllık karbondioksit emisyonları, kriz kaynaklı kısa süreli düşüşler dışında yükselmeye devam ederken, yaz döneminde Arktik buzuyla kaplı alan 2001'den bu yana neredeyse yarı yarıya azaldı. İklim değişikliği artık somut bir gerçek ve 21. yüzyılda doğan politik olarak aktif ilk nesil acil çözümler talep ediyor.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 2/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 3/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 4/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 5/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 6/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 7/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 8/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 9/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 10/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 11/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 12/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 13/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 14/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 15/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 16/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 17/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 18/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 19/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 20/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 21/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 22/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 23/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 24/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 25/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 26/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 27/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 28/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 29/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 30/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

Son 20 yılda, başkalarıyla ilişki kurma şeklimizde de eşi görülmemiş bir devrim yaşandı. İnternet her yerde ve her an mevcut hale geldi ve sosyal ağlar çağımızın agoraları oldu. Beklenen meyveleri vermese de, 2010'ların başındaki Arap Baharı bu yeni teknolojilerin demokratikleştirme potansiyelini ortaya çıkardı.

Ancak artık dijital araçların kötücül etkilerden arınmış olmadığını biliyoruz. Kârı maksimize eden algoritmalar, tek görüşün hakim olduğu ortamlar oluşturmaya yardımcı oldu ve kamuoyu tartışmalarını ciddi şekilde verimsizleştirdi. Dijital alan, siber saldırılar ve büyük ölçekli dezenformasyon kampanyaları da dahil olmak üzere "hibrit savaş" konusunda uzmanlaşmış yıkıcı oyuncular için verimli bir zemin haline geldi.

Avrupa da dijitalleşmenin karanlık yüzünden herkes kadar mağdur oldu. Millici popülizm (bir ülkedeki hakim ulusun çıkarlarının en üstte tutulmasını öngören siyasi görüş -çn.) son yıllarda ön plana çıktı ve kutuplaşma toplumlarımızı zehirledi. 2002'de euronun fiziksel olarak piyasaya sürülmesinin ve 2004'te Avrupa Birliği'nin 10 ülkenin katılımıyla genişlemesinin yansıttığı yüzyılın başlangıcındaki o iyimserlik, yerini euro ve mülteci krizlerinden ilk defa bir üye devletin AB'den çıkışına işaret eden Brexit'e kadar neredeyse kalıcı bir olağanüstü duruma bıraktı. Atlantik'ten Pasifik'e ekonomik ve jeopolitik gücün yeniden dengelenmesi göz önüne alınırsa, tam da birbirimize daha yakın durmamız gerektiğinde bölünme daha da vahim hale geldi.

Ancak birçok ülkeye yayılan huzursuzluğun kolektif olarak başardığımız kilometre taşlarını karartmasına izin vermemeliyiz. 2001 ve 2019 arasında, ortalama yaşam beklentisi dünya genelinde 67'den 73'e, Afrika'da 53'ten 63'e yükseldi. Bu arada, iktidardaki kadın mevcudiyeti önemli ölçüde arttı ve 2019'da dünya çapında 19 kadın hükümet liderine (yine çok yetersiz) ulaştık.

Ayrıca, ABD'nin seçilmiş başkanı Joe Biden'ın ocakta göreve gelmesinden sonra bir kez daha dünyadaki her ülke Paris İklim Anlaşması’nı desteklemiş olacak. Ve kendi payına, AB daha fazla entegrasyonla sistematik olarak yaşadığı zorlukların üstesinden geldi. Yeni bir Kovid-19 kurtarma fonu ortak borçla finanse edilecek ve kısmen hibe biçiminde dağıtılacak.

Karşıolgusal senaryolar üzerinde düşünmek, bakış açımızı genişletmemize ve geliştirmemize yardımcı olabilir. Örneğin, hızlı sanayileşmenin 100 milyonlarca kişiyi yoksulluktan kurtardığı Çin'in sağladığı teşvik olmadan küresel ekonomi Büyük Durgunluk'tan nasıl kurtulabilirdi? Ya mevcut salgın bizi, sosyal mesafeyi teşvik eden ve birçok sektörü korumak için gerekli bilgi ve iletişim teknolojilerinden yoksun olduğumuz 20 yıl öncesinde vurmuş olsaydı ne olurdu?

21. yüzyılın üçüncü 10 yılına başlarken, zaman son dönemdeki başarılarımızı ve başarısızlıklarımızı sakince değerlendirme zamanı. İleriye bakarken, hem 2000'in naif kayıtsızlığından hem de özellikle Batı'da Trump yıllarını karakterize eden felç edici korku duygusundan kaçınmalıyız.

Önümüzdeki yıllarda jeopolitik çok kutupluluğun uluslararası barış ve işbirliğiyle uyumlu hale getirilmesi gerekecek. Bunlar, insanlığın ilerlemesinin en iyi garantileri. Dijital toplumlarımızdaki çatlakları onarmamız ve doğayla sürdürülebilir bir denge sağlamamız da gerekecek. Bunlar zorlu ama yönetilebilir mücadeleler. 2020'nin çalkantılı bir yüzyılda bir öğrenme anı olarak mı yoksa daha kötüye giden bir başlangıç olarak mı hatırlanacağını belirlemek bize kalmış.

* İspanyol siyasetçi Javier Solana, 1995-1999 arasında NATO Genel Sekreteri, 1999-2009 arasında Avrupa Birliği Yüksek Temsilcisi olarak görev yapmıştır

* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

project-syndicate.org/commentary

Independent Türkçe için çeviren: Onur Bayrakçeken