Sudan’da başkent Hartum dahil tüm kentlerde yürüyüşler düzenleyen yüz binlerce kişi ordunun iktidarı sivillere devretmesini talep ederken, ülkedeki göstericiler eylemlerini Avrupa’daki elçiliklere taşımaya da ant içti. 

Devlet Başkanı Ömer el-Beşir’in devrilmesinden 3 hafta sonra başkentte toplanan göstericiler, oturma eylemlerinin merkezi haline gelen askeri karargahın hemen dışındaki bölgeye doğru yürüyüş düzenledi. 

Sudan Meslek Odaları Birliği (SPA) öncülüğünde oluşturulan aktivistler koalisyonu, “Bir Milyon Kişilik Yürüyüş” adını verdikleri eylemi, Sudan askeri konseyiyle yürütülen müzakerelerin çıkmaza girmesi nedeniyle gerçekleştirdiklerini belirtti. 

Suudi Arabistan, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi ülkelerin Sudan Silahlı Kuvvetleri’ne verdikleri desteğe öfke duyan göstericiler, The Independent’a yaptıkları açıklamada, bir sonraki hedeflerinin gösterileri Avrupa ve ABD’deki Sudan elçiliklerine taşımak olduğunu söyledi. 
 

Fotoğraf: Reuters

Sudan’daki göstericiler, ülkenin seçimlere kadar yönetilmesi görevini üstlenecek, sivillerin idaresinde özerk bir konsey oluşturuluncaya kadar oturma eylemlerini ve yürüyüşleri sürdüreceklerine dair ant içti.

Dört ay süren ve El-Beşir’in devrilmesiyle sonuçlanan protestoların öncüsü SPA’nın liderlerinden Ahmed Rabii, “Bu yürüyüş, hem askeri konseye hem de bölgesel ve uluslararası aktörlere, Sudan halkının sivil bir hükümet talebinden asla geri adım atmayacağının mesajıdır” dedi. 

Göstericiler adına oluşturulan müzakere heyetinin üyesi de olan Rabii, orduya 3 sandalyenin ayrıldığı 11 üyeli özerk bir konsey önerdiklerini söyledi. Ancak konseyde çoğunluğu elinde tutmak isteyen ordunun hedefi en az 7 sandalyeye sahip olmak. 

Kördüğüme dönüşen müzakereleri açmak için yapılan son hamle, gelecek görüşmelere arabuluculuk etmek üzere toplumdaki kanaat önderlerinin yer aldığı bir komite kurulması oldu. 

Rabii, “Bu komitenin tüm üyeleri, halka mal olmuş vatansever kişiler… Ancak bizim adımıza herhangi bir anlaşma imzalama yetkileri yok” dedi. 
 

Korgeneral Abdulfettah Abdurrahman / Fotoğraf: AFP 

Sudan’da Ömer el-Beşir’in 30 yıllık iktidarına karşı aylar süren gösterilerin ardından, ordu 11 Nisan’da Devlet Başkanı’nı istifaya zorlamıştı. Eski lider, o zamandan bu yana diğer üst düzey yetkililerle birlikte cezaevinde tutuluyor. Ülke, şu sıralar Korgeneral Abdulfettah Abdurrahman’ın liderliğindeki cunta tarafından yönetiliyor. 

Yaşananları The Independent’a değerlendiren kadın hakları aktivisti Vaim Şevki, El-Beşir’in devrilmesine yardım eden generallerin iktidara tutunmasından ya da eski rejimin kalıntılarıyla anlaşma yapmasından korkan halkın orduya güvenmediğini vurguladı. 

28 yaşındaki iş kadını ayrıca, Sudan’da ve yurtdışındaki gösterilerin sivil hükümete geçiş için ellerindeki “son şans” olduğunu ifade etti.  
 

Fotoğraf: The Independent

Hafta başında ordu, göstericilerden Hartum'daki askeri karargahın dışında kurulan oturma eylemi alanının etrafındaki bariyerleri kaldırmasını istedi. Göstericilerin bu talebe yanıtıysa, daha fazla barikat kurmak oldu.

Başkent sakinlerinden Şevki, sözlerine şöyle devam etti:

“30 yıl boyunca böylesine otoriter bir rejimin arkasında durmuş bir orduya güvenemeyiz. Şimdi evlerimize dönersek gücümüzü kaybederiz ve sokaklarda dökülen kanların hepsi boşa akıtılmış olur. Bu bizim son şansımız. Kaybedecek hiçbir şeyimiz yok.” 

Öte yandan Washington merkezli Afrika Ortadoğu Liderlik Projesi’nin (AMEL) Başkanı Sudanlı aktivist Muhammed Ebubekir, geçiş sürecinde ordu “müdahalesi”ne karşı bu hafta Avrupa’daki ve Washington’daki Mısır, Suudi Arabistan ve BAE elçilikleri önünde protesto düzenlemeyi planladıklarını söyledi.

Ebubekir, birçok göstericinin, yeni atanan Sudan Askeri Geçiş Konseyi Başkan Yardımcısı Korgeneral Muhammed Hamdan’ın Körfez ülkelerinden destek alması konusunda endişe taşıdığını da dile getirdi. 

Hemeti adıyla da bilinen Hamdan, uzun süredir savaş halindeki Darfur’da uluslararası insan haklarını ve insani hukuku ihlal etmekle suçlanan paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (RSF) lideri. Bununla birlikte yüzlerce RSF savaşçısı, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon için Yemen’de savaşırken öldü. 

“Göstericiler, Hemeti’nin parlatılmasına büyük yatırım yapan bu ülkelerin Sudan’ın içişlerine burunlarını sokmamasını istiyor” diyen Ebubekir, “Sudan’ın içinde ve dışındaki gösteriler kritik öneme sahip. Ordu, göstericileri yarım bir zafere razı etmek için elinden gelen her şeyi yapacaktır” diye ekledi.  

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/world

Independent Türkçe için çeviren: Onur Bayrakçeken