Moldova, Putin'e karşı nasıl durulacağını dünyaya gösterebilir mi?

"Demokratik süreçlerimiz, demokrasiye yönelik bu tehditler için tasarlanmadı"

2020'den beri Moldova Cumhurbaşkanı olan 52 yaşındaki Maia Sandu, 3 Kasım 2024'teki seçimleri kazanarak ikinci dönemine başladı (Reuters)

ABD'deki Johns Hopkins Üniversitesi'ne bağlı SNF Agora Enstitüsü'nde çalışan Peter Pomerantsev, Birleşik Krallık'ın haftalık gazetelerinden The Observer'da bugün yayımlanan yazısında Moldova'yı ele aldı. 

Ukrayna'yla Romanya arasındaki bu küçük ülkenin, 2,5 milyonu bulmayan nüfusuyla nasıl Rusya lideri Vladimir Putin'e karşı çıkılacağı konusunda dünyaya örnek olup olamayacağını sorguladı. 

Kiev'de doğan Birleşik Krallık yurttaşı gazeteci ve yazar, eskiden Sovyetler Birliği bünyesinde olan Moldova'nın Rusya'nın kötü niyetli nüfuz operasyonlarının hedefinde olduğunu yazdı. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Önceki haftalarda görüştüğü Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu'nun "Demokratik süreçlerimiz, demokrasiye yönelik bu tehditler için tasarlanmadı" dediğini aktardı 

Sandu, Moskova'nın kendine yakın siyasetçileri Moldova'nın başına getirerek Ukrayna'yı ve Avrupa Birliği'ni (AB) baskı altına almayı planladığını bildirmiş.

Moldova, Haziran 2024'te Ukrayna'yla birlikte AB'ye tam üyelik müzakerelerine resmen başlamıştı. 

Peter Pomerantsev, Harvard Üniversitesi'nde eğitim görmüş ve Dünya Bankası'nda danışmanlık yapmış Sandu'nun kurumsal reform, hukukun üstünlüğü, yolsuzlukla mücadele ve şeffaflık vurgusuyla seçim kazandığını hatırlatarak Rusya'nın etkisine karşı mücadelede Batı'ya örnek olabileceğini savundu. 

Ne eşi ne de çocuğu olan ve gösterişsiz bir hayat süren Sandu'nun Moldova'daki bankalardan bir milyar dolar çalmakla ve seçimlerde oy satın almakla suçlanan İlan Shor gibi Moskova yanlısı rakiplere karşı zafer kazandığı vurgulandı. 

Yaklaşık 1,5 milyon seçmenin bulunduğu ülkede 138 bin banka hesabının bu seçim hilesine karıştığının saptandığı bildirildi. 

Sandu, benzer bir durumla karşı karşıya kalan Romanya'nın 2024 sonunda cumhurbaşkanı seçimi ilk tur sonuçlarını iptal ettiğini hatırlattı. 

Donald Trump yönetiminin de eleştirdiği bu tarz hamlelerin demokrasiye dair şüpheleri artırdığı ve ülkedeki bölünmeleri tam da Rusya'nın istediği gibi artırdığı yazıda öne sürüldü. 

Sandu, kendilerinin halka durumu açıkça anlatmayı tercih ettiğini söyledi:

Toplum tehlikeyi görünce ona karşı öylesine mobilize oldu ki oylarla bertaraf etmeyi başardık.

Moldova'nın tek sorunu, seçim hileleri değildi. Kişinev yönetimi, Rusya'nın ayrılıkçı Transdinyester bölgesinde yasaları ihlal ederek oy pusulası bastığını geçen sene öne sürmüştü.

Bölgede 1400 civarında asker bulunduran Moskova, seçim öncesinde bölgede tatbikatlar düzenlemişti. Rusya'nın desteklediği aktörler, Sandu'nun kazanması halinde Moskova'nn ülkeyi tamemen işgal edebileceğini savunuyordu.

Rusya, Moldova'ya doğalgaz tedarikini keserken faturayı Sandu'ya kesmişti. 

Moskova, ülkedeki rahipleri ayartarak AB karşıtı propaganda yaptırmakla da suçlanıyor.

Moldova kurumlarına yönelik siber saldırılar ve hem TV'de hem de internette sürdürülen Rusya yanlısı kampanyalar dikkat çekiyor. Yalan haberlerin Sandu karşıtlığını körükleyecek şekilde yayıldığı iddia ediliyor. 

Peter Pomerantsev tüm bunlarla mücadelenin yolsuzlukla savaşla ve Batı'nın desteğiyle birlikte yürütülerek etkili olabileceğini öne sürüyor. 

Moldova Dışişleri Bakanlığı, başkent Kişinev'de faaliyet gösteren ve Rus Evi diye bilinen Rusya Kültür Merkezi'nin faaliyetlerini sonlandırma kararı aldığını 13 Şubat'ta bildirmişti.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, iki Rus insansız hava aracının Moldova'nın hava sahasını ihlal ederek düştüğü belirtilmişti:

Bakanlık, bu provokasyonlara karşılık olarak Moldova'yla Rusya arasında 1998 yılında yapılan kültür merkezlerinin kuruluşu ve işleyişine ilişkin anlaşmayı tek taraflı olarak feshetme kararı aldı. Bu süreç tamamlandığında Rus Kültür Merkezi faaliyetlerini sonlandıracak.

Rusya'nın Kişinev Büyükelçiliği'nden yapılan açıklamadaysa "Kişinev, ilişkilerdeki gerginlik seviyesini yükseltmeye devam ediyor ve ülkemizle geleneksel bağları bozuyor" ifadeleri kullanılmıştı.


Independent Türkçe, The Observer, AA

DAHA FAZLA HABER OKU