1930’ların ikinci yarısında kurulan Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş., (Türkşeker), 2011’den bu yana üretim yapılmayan Çarşamba Şeker Fabrikası'nın bu yıl içerisinde yeniden devreye alınacağını duyurdu.
Açılacağı ocak ayında da duyurulan fabrikanın açılışı, pandemi nedeniyle gecikmişti.
İlk etapta Türkşeker'e bağlı diğer fabrikalarda görevli 37 kişilik uzman bir ekibin de içinde bulunduğu 80 kişi ile revizyon çalışmalarına başlandı.
Pandemiyle ara verilen çalışmalar, temmuz ve ağustosta yeniden başladı. 20 kişilik bir teknik ekiple birlikte toplamda 60 personel ile revizyon çalışmaları gerçekleştirildi. Pandemi ve filyasyona bağlı karantina tedbirleri nedeniyle iki kere ara verilen bakım ve onarım çalışmaları halen devam ediyor.
Türkşeker’in işlettiği Çarşamba Şeker Fabrikası, 8 Aralık 1989'da üretime başladı.
Orta Karadeniz Bölgesi'nde 22 yıl boyunca şeker pancarını işleyerek bölge ekonomisine önemli katkılar sunan fabrika, 2011’de üretime ara vermek zorunda kalmıştı.
Temmuz ayında bir açıklama yapan Türkşeker Genel Müdürü Mücahit Alkan, Çarşamba Şeker Fabrikası’nın 2011 yılından itibaren bölgede pancar üretiminin yeterli olmamasından dolayı fabrikanın üretimini durdurmak zorunda kaldığını söylemişti.
2012’de bir açıklama yapan Şeker İş Sendikası Çarşamba Şube Başkanı Sinan Türe, Çarşamba Şeker Fabrikası’nın C grubu hisselerinin 2009 yılında Ak-Can Gıda’ya 606 milyon dolara satıldığını söylemişti. Ancak sendikanın hukuk mücadelesinden sonra satış iptal edildi.
2011 yılında yapılan ikinci ihalede B ve C grubu hisselerin 656 milyon dolara yeniden Ak-Can Şeker'e satıldığını hatırlatan Türe, bu ihalenin de iptal edildiğini söylemişti. Daha sonra fabrika özelleştirme kapsamından çıkarıldı.
O dönem yaptığı açıklamada çiftçinin “Pancarımı kime satarım?” endişesi taşıdığını söyleyen Türe, şeker üretiminin yıllar içinde eriyip bittiğini dile getirmişti.
2004 yılında 150-200 bin ton seviyesinde üretilen pancar, 2011’de sıfıra yaklaşmıştı. Satışı da olmayan fabrika, kapısına kilit vurmamış ancak üretimi tamamen durdurmuştu. Pancar bitince çiftçi, soya, mısır, çeltik yetiştirmeye başlamıştı.
2019’da ise bölge çiftçilerinin talebi ve 150 bin ton şeker pancarı taahhüdü üzerine 2020 üretim döneminde fabrikanın yeniden açılması yönünde karar alan Türkşeker, fabrikada revizyon çalışmalarına başladı.
Bu yıl yaklaşık bin hektarlık bir alanda ekiminin gerçekleştiği tahmin edilen şeker pancarından yaklaşık 60 bin ton civarında bir üretim bekleniyor.
Çalışmalar sona erdiğinde yaklaşık 60 milyon liralık bir yatırım yapılmış olacak.
14 fabrikanın 13’ü özelleştirildi
2018 yılında Türkşeker’a ait Afyonkarahisar, Tekirdağ- Alpullu, Niğde-Bor, Burdur, Çorum, Kastamonu, Kahramanmaraş-Elbistan, Erzincan, Erzurum, Konya- Ilgın, Kırşehir, Muş, Tokat- Turhal ve Yozgat olmak üzere 14 fabrika yapılan ihalelerle satışa çıkarken, 13’ü özelleştirilmişti.
Çiftçi mağdur olmayacak
Çarşamba Şeker Fabrikası'nın açılışının gecikmesinden çiftçiler mağdur olmayacak. Türkşeker, çiftçilerin ürettiği pancarı alarak bünyesindeki Kastamonu Şeker Fabrikası'nda işleyecek. Pancarın nakliye işlemlerinden dolayı çiftçinin herhangi bir maddi kaybı olmayacak. Tüm nakliye işlemleri Türkşeker tarafından karşılanacak.
Pancar bedeli ödemelerinde yüzde 12'nin altında oluşacak polar oranları da yüzde 12 kabul edilecek ve böylece çiftçi daha çok kazanacak.
Türkşeker, Sözleşmeli Münavebe Sistemi Modeli ile bölgeyi Türkiye'nin soya üretim merkezine dönüştürerek tarımsal sanayinin geliştirilmesinde önemli rol oynayacak olan soya üretiminin artırılması çalışmalarına da devam ediyor.
Indepenent Türkçe, AA
