170 yıl önce Britanyalı bir taş ocağı sahibi James Harrison, Charmouth ve Lyme Regis kasabaları arasındaki bölgede bulduğu, içinde bir kafatasının da yer aldığı çok sayıda fosilleşmiş kemik yığınını British Museum'daki Richard Owen'a gönderdi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Anatomi uzmanı Owens sıradan bir isim değildi. Kemikleri incelediğinde çağımızda yaşayan kertenkelelerle anatomik benzerliğinden ötürü yeryüzünde karada yaşamış olan bu tarihöncesi canlılara "dinozor" (korkunç kertenkeleler) demeye karar verdi.
Owens'a gönderilen fosiller keşfedilen ilk dinozor kemikleri değildi ancak iskeletinin tamamına yakını bulunmuş ilk dinozordu. 1859'da Owens iskeleti bulunan dinozora iyi gelişmiş arka bacaklarına atıfla Scelidosaurus adını taktı.
1861'de bu dinozorun balık yediğini ve kısmen suda yaşayan bir tür olduğunu ortaya atsa da diğer dinozor türleriyle ilişkisini araştırmayı ya da görünüşünü yeniden canlandırmayı denemedi.
Daha ilgi çekici dinozor türleri etrafında yaşanan polemikler ve Owens'ın meşguliyeti Scelidosaurus' un unutulmasına yol açtı.
Daha sonra bulunan fosiller Scelidosaurus' un zırhlı bir dinozor olduğunu ve arka ayaklarını büyük ihtimalle ağaçların yapraklarına erişmek için kullandığını ortaya attı ancak diğer keşifler kadar popüler olamadı.
Geçen 150 yılın ardından Cambridge Üniversitesi'nin Yerbilimleri Bölümü'nden paleontolog David Norman liderliğindeki ekip, Bristish Museum'daki türü yeniden keşfedip onu diğer müzelerdeki farklı dinozor türleriyle karşılaştırdı ve Scelidosaurus'un ayrıntılı bir bilimsel tarifini yayımladı.
Kayıp halka olduğu sanılıyordu
Scelidosaurus günümüzden 194 milyon önce Britanya adalarını kaplayan ormanlarda yaşıyordu. İlkel dişleri ve basit çenesi bu dinozorun ağaçların gölgesinde yetişen eğreltiotları gibi bitkileri yiyen bir otobur olduğunu gösteriyor. Hızlı olmasalar da yırtıcılara karşı tüm vücudu sivri uçlu kemiklerle korunuyor ayrıca başının arkasında iki boynuzu bulunuyor.
Ekip sadece dinozorun tam olarak neye benzediğini ortaya koymakla kalmadı ayrıca bu türünn soy ağacındaki yerini de tespit etti.
Yaklaşık 150 yıldır Scelidosaurus'un sırtlarında büyük kemik plakalar ve sivri dikenler olan Stegosaurlar ve zırhlı plakalara sahip Ankylosaurlar arasındaki kayıp halka olduğu düşünülüyordu.
Ancak bilim insanları Scelidosaurus'un sadece Ankylosaurlar'ın atası olduğunu ortaya çıkardı.
Independent Türkçe, Forbes
