Ruanda’da 1994 yılında Hutular ve Tutsiler arasındaki etnik çatışmalar dünya tarihinin gördüğü en acımasız katliamlardan birine sahne oldu. Yaklaşık 100 gün içinde 800 binden fazla insan etnik kökeninden ötürü katledildi. Olaylarda özellikle Tutsiler ve ılımlı Hutular, aşırılıkçı Hutular tarafından palalarla katledildi.
Katliam, Tutsi destekli isyancı Ruanda Vatansever Cephesi lideri Paul Kagame'ye bağlı güçlerin Hutu ağırlıklı hükümeti düşürmesiyle son buldu. Ancak kısa süre sonra yönetimden güç alan Tutsiler, intikam için Hutulara saldırınca, yüzbinlerce Hutu, komşu Zaire'ye, şimdiki adıyla Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne sığındı.
Katliamın ardından, sorumluların tespit edilmesi ve yargılanması için çalışmalar yapıldı ancak yargılamada sorunlar yaşandı. Katliamın ardından devlet kurumlarının işlemez hale gelmesi sonucu halk kendi mahkemelerini kurudu.
Aradan 25 yıl geçmesine rağmen Ruanda’da hala olayın etkileri devam ediyor. Halkın yeniden birlikte yaşayabilmesi için pek çok çalışma yapılıyor.
RUANDA SOYKIRIMININ 25. YILI
RUANDA SOYKIRIMININ 25. YILI
-
1/22
Ruanda'daki 1994 soykırımı sırasında hayatını kaybedenler için yapılan anıt Musambira ve Nyarubaka köylerinin sınırına yapıldı. Olayların yaşandığı sırada burada yaşayan binin üzerinde kişi öldürüldü. BM verilerine göre, 1994’ün nisan ayından temmuz ayına kadar yaşanan olaylarda, çoğunluğu Tutsilerden oluşan 800 binin üzerinde Ruandalı’ya etnik soykırım yapıldı - Fotoğraf: AFP -
2/22
Ruanda’da en büyük katliamın yaşandığı yerlerden biri olan anıt Musambira ve Nyarubaka köylerinin civarında yürüyen insanlar. Aradan geçen yıllar içinde farklı etnik kökenlere sahip insanlar aynı kaynaktan paylaştıkları su dahil bir arada yaşayarak hayatı paylaşmayı öğreniyor. Bölgede artık sakin bir hayat var – Fotoğraf: AFP -
3/22
Fotoğraf: AFP -
4/22
1994’te yaşanan katliamın ardından iki ayrı etnik kökene sahip komşu köyler bir arada yaşamayı yeniden öğreniyor. Bu köylerden Musambira ve Nyarubaka arasında bisiklete binen bir köylü – Fotoğraf: AFP -
5/22
42 Yaşındaki bir Hutu olan Jean-Claude Mutarindwa kardeşlerinin aksine Tutsi öldürmek için eline hiç pala almadı. Bu durum ona iki toplum arasındaki uzlaşma sağlamak için oluşturulan Daphrosa Girişimi’ni oluşturmasında çok yardımcı oldu. Fotoğraf: AFP -
6/22
57 yaşındaki Tutsi Daphrosa Mukarubayize de 1994’teki vahşette yakınlarını kaybedenlerden. Daphrosa Girişimi ile o da yeniden komşularıyla bir arada yaşamayı öğreniyor – Fotoğraf: AFP -
7/22
1994’de Ruanda’da dünyanın tanık olduğu en vahşi katliamlardan biri yaşandı. BM verilerine göre yaşanan olaylarda çoğunluğu Tutsilerden oluşan 800 binden fazla insan katledildi – Fotoğraf: AFP -
8/22
Hutu olan Jean-Claude Mutarindwa ve Tutsi Daphrosa Mukarubayize gibi diğer Ruandalılar da artık geçen zaman içinde kolay olmasa da bir arada yaşamayı öğreniyor – Fotoğraf: AFP -
9/22
Hutu olan Joel Mugabowindekwe’nin evi, 1994’te komşuları Tutsilere yönelik saldırı planları için kullanılıyordu. Mugabowindekwe’nin evi şimdilerde ise yeniden uzlaşı ve bir arada yaşamak için yapılan toplantılar için kullanılıyor. Fotoğraf: AFP -
10/22
70 yaşındaki Tutsi Josepha Mukaruzima 1994’teki soykırım olaylarında tüm ailesini kaybetti. O dönem, Mukaruzima’nın yaşadığı bölgede binden fazla insan öldürüldü. O da artık diğerleri gibi komşularıyla bir arada yaşamayı ve sahip oldukları her şeyi paylaşmayı öğreniyor – Fotoğraf: AFP -
11/22
Katliamın en vahşi şekilde yaşandığı bölgelerden biri olan Kamonyi İlçesi'nin Musambira ve Nyarubaka kesimleri arasındaki sınırda bulunan köylüler – Fotoğraf: AFP -
12/22
Josepha Mukaruzima köyünde beslediği keçisiyle – Fotoğraf: AFP -
13/22
25 yıl önce Ruanda’da Hutuar ve Tutsiler arasındaki etnik savaşta binlerce kişi hayatını kaybetmişti. Olayın ardından geçen yıllar içinde Ruandalılar tekrar bir arada yaşamak için büyük çaba sarf etti. Byumba’daki köylüler için bir arada yaşamalarını kolaylaştıracak uyum programları düzenleniyor – Fotoğraf: AFP -
14/22
65 yaşındaki Tutsi Jean-Bosco Gakwenzire 25 yıl önce yaşanan olaylarda babasını, karısını ve 6 çocuğundan 4’ünü kaybetti – Fotoğraf. AFP -
15/22
Fotoğraf: AFP -
16/22
65 yaşındaki Tutsi Jean-Bosco Gakwenzire 25 yıl önce yaşanan olaylarda babasını, karısını ve 6 çocuğundan 4’ünü kaybetmişti. Fotoğrafta Gakwenzire ile okul arkadaşı Hutu Pascal Shyirahwamaboko ve eşi ile birlikte görünüyor – Fotoğraf: AFP -
17/22
Fotoğraf: AFP -
18/22
Fotoğraf: AFP -
19/22
Bir zamanlar birbirini en vahşi biçimde katleden iki ayrı etnik kökene sahip insanlar artık bir arada yaşıyor. 70 yaşındaki Tutsi Josepha Mukaruzima ile komşu köyden Hutu Jean-Claude Mutarindwa bir arada - Fotoğraf: AFP -
20/22
16 Haziran 1994’te tarihinde çekilen bu fotoğrafta, Ruanda Yurtsever Cephesi (RPF) askerleri, şehir isyancılara geçmeden önce hükümet yanlısı milislerin öldürdüğü bir kadının cesedinin yanında yürüyor (1994)– Fotoğraf: AFP -
21/22
1994’te yaşanan soykırımdan sonra açılan toplu mezarlardan birine bakanlar – Fotoğraf: AFP -
22/22
Doğu Zair’in sınırındaki Goma’ya saldıran Ruanda Yurtsever Cephesi’ne bağlı askerler öldürülen Ruandalı mültecilerin üzerine basarak geçti. 25 yıl önceki olaylar yakın geçmişin en vahşi olayları arasında yer alıyor ( 18 Temmuz 1994) – Fotoğraf: AFP
7 Nisan 2019'da Ruanda'da, 1994 soykırımının 25. yıldönümü anılacak.
