The Independent Seyahat Servisi
İstatistiklere göre Derin Ven Trombozu (DVT) ve akciğer embolisi (PE), her yıl AIDS, meme kanseri, prostat kanseri ve trafik kazalarından ölümlerin toplamından daha fazla ölüme neden oluyor.
Şu ana kadar uzun süreli uçuşların DVT’ye yol açtığı sanılıyordu ancak yeni araştırmaya göre insanlar evde, işte ya da seyahat sırasında uzun süre oturduğunda da DVT riski mevcut.
Kan akışını hızlandıran ürünler satan bir firmanın yöneticisi ve aynı zamanda DVT’den sağ kurtulan Paul Westerman, DVT’yi önlemek için neler yapılması gerektiğini açıkladı.
DVT ve PE nedir?
DVT genellikle bacakta olmak üzere vücuttaki bir toplardamarda gelişen kan pıhtılarına verilen isimdir.
DVT çoğu vakada tedavi edilebiliyor ancak tedavi edilmediği takdirde akciğer embolisine (PE) yani akciğer atardamarının ani tıkanmasına ve ölümcül sonuçlara yol açabilir.
PE sonucu DVT akciğerlere doğru ilerler, vücudun ihtiyaç duyduğu oksijen ve kanı yok ederek kalıcı doku hasarına sebep olur.
DVT her yaşta insanı her an etkileyebilir. Tenis yıldızı Serena Williams, İngiltere eski Dışişleri Bakanı Boris Johnson da bu hastalıktan muzdarip olmuştu.
Uçak yolculuğu DVT riskini artırır mı?
Uçak yolculuğu tek başına DVT’ye yakalanma riskini artırmaz. Ancak uçuş boyunca uzun süreli hareketsizlik bu riski artırır.
Normalde kan, pıhtılaşmadan damarlardan akar. Pıhtılaşma, kan hücreleri kümelendiğinde meydana gelir. DVT pıhtıları genellikle aşağıdaki faktörlerin biri ya da birkaçı nedeniyle oluşur:
Damarlarda kan akışında azalma: Bu azalma insanlar 90 dakika veya daha uzun süre hareketsiz kaldığında meydana gelir.
Kanın pıhtılaşma mekanizmasındaki değişiklikler: Bu değişikliğe hamilelik, bazı ilaç tedavileri ve genetik eğilim yol açabilir.
Damar duvarında hasar oluşması: Cerrahi prosedürler, travma veya iltihap sebebiyle bu tür hasarlar oluşabilir.
DVT geçirme riski nedir?
DVT ve PE’ye yakalanma ihtimalinin farkında olmak her yaştan insan için önemlidir. Ancak 40 yaş ve üstü kişilerde, daha önce DVT veya PE geçirenlerde ya da kanseri atlatanlarda, pelvis bölgesinden, kalça veya dizinden cerrahi operasyon geçirenlerde DVT’ye daha çok rastlanıyor. Hamilelerde veya yakın zamanda doğum yapan, doğum kontrol hapı kullanan veya hormon replasman tedavisi gören kadınlarda ve ailesinde kan pıhtılaşması rahatsızlığı olanlarda da risk daha fazla.
Bu risk faktörlerinden birine sahip olmayan insanlar da hareketsiz yaşam tarzı yüzünden DVT geçirebilir. Uzun süre internette oyun oynamak, sosyal medyada zaman harcamak ve TV izlemek de risk faktörü.
20 yaşındaki Chris Staniforth, 2016'da Xbox oyun konsolunda hiç kalkmadan 12 saat oturunca yaşamını kaybetmişti. Ve geçen yıl bir çalışmada üç saat boyunca neredeyse hiç yerinden kıpırdamayacak kadar oyuna kaptıran çocuk ve gençlerin ölümcül DVT riski taşıyabildikleri ortaya konmuştu. Araştırmada diz çökmüş şekilde 4 saat oyun oynayan 12 yaşındaki bir çocukta kan pıhtılaşması görüldü.
Belirtileri nelerdir?
DVT’nin belirtileri maalesef epey az sayıda ve vakaların yüzde 80’inde önceden görülmüyor. Ancak ateş, aşırı kızarıklık, bölgesel şişlik, kol veya bacaklarda şiddetli ağrı halinde acil tıbbi yardım alınması öneriliyor.
DVT’yle aynı belirtileri gösteren akciğer embolisinde bunların yanı sıra şu semptomlara da dikkat etmek önemli:
- Ani nefes darlığı
- Derin nefeslerle kötü bir hal alan bıçak gibi saplanan göğüs ağrısı
- Nabızda hızlanma
- Açıklanamayan öksürük kimi zaman kanlı sümükle birlikte
DVT önlenebilir mi?
Kilonuzu sağlıklı seviyede tutmak, hareketli olmak ve düzenli egzersiz yapmak size yardımcı olacaktır. Bol su içmeli, bol kıyafetler giymeli ve seyahat ederken düzenli aralıklarla hareket etmelisiniz. Bu uçak yolculukları dahil olmak üzere bütün yolculuklar için geçerlidir.
Özellikle hareketsiz bir yaşam tarzınız varsa, kanınızı hareket ettirmek için 90 dakikada bir kalkmalısınız.
Ayrıca pıhtılaşma riskini azaltan varis çorapları ve kan sulandırıcılar gibi ilaçlar da önlem amaçlı kullanılabilir.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/travel/news-and-advice
Independent Türkçe için çeviren: Büşra Kırkpınar
© The Independent
