Sudan’da üç ay önce başlayan protestolar sakinleşecek gibi görünmüyor.

15 Mart Cuma günü Hartum ve diğer şehirlerde cuma namazı sonrası Devlet Başkanı Ömer El Beşir’in çekilmesi, ekonomik durumun düzeltilmesi talebiyle Sudan Meslek Grupları ve muhalefet birliklerince protesto gösterileri düzenlendi. 

Tanıklar, göstericilerin başkentin batısındaki Ummu Durman kentinde, muhalefetteki Milli Ümmet Partisi Genel Başkanı Sadık El Mehdi'nin Vad Nobavi bölgesinde protesto gösterilerini düzenlediğini söyledi.

Muhalefet, Taif, El Cureyf, Duroşab, Samrab ve Hac Yusuf bölgelerinde de protestoların devam ettiğini söyledi.

Aktivistler, sosyal medya siteleri üzerinden ülkenin doğusundaki Kadarif kentindeki halk gösterilerini içeren videoları paylaştı. Söz konusu gösteriler El Cezire Eyaleti’ndeki köylerde de gerçekleştirildi.

Sudan’da 19 Aralık’ta başlayan gösteriler birçok şehirde devam ediyor. Bu, El Beşir’in iktidarında görülen en büyük gösteri silsilesi. 

Hükümet kaynaklarına göre gösterilerde bugüne kadar 32 kişi öldü. Uluslararası Af Örgütü ise ölü sayısının 51’e ulaştığını açıkladı.

Aşiret çatışmaları

Ülkenin batısında çobanlar ve yerlilerden oluşan gruplar arasında, beş sivilin öldüğü çatışmalar çıktı.

Cuma günü olaylarla ilgili bilgi veren kaynaklar, “Yerinden olmuş kişilerden bazıları, Sudan ve Çad arasındaki en büyük sınır kasabası olan El Cenine’nin eteklerinde ot topluyordu” açıklamasını yaptı.

Çobanlar bunu engellemeye çalıştı, bu da durumu ağırlaştırdı ve iki taraf arasında ateşli silah ve bıçak kullanılan çatışmalar patlak verdi.

Kendi gruplarından iki kişi öldü, yaralılar da var. Kampta yaşayan 3 iç mülteci de öldürüldüğü belirtildi. Rejim güçlerine tabi silahlı milislerin Darfur’un batısındaki Ardemte Mülteci Kampı’na saldırdığı, çadırları yıktığını ve burada üç kişinin öldüğü de bildirildi.

Birçok kişinin yaralandığı saldırıda onlarca iç mültecinin öldüğünü aktardı.

Siyasi inisiyatifler

Sudan'da siyasi çevreler, ülkedeki siyasi karışıklığı çözmek için biri iç diğeri dış olmak üzere iki girişime tanık oluyor.

Sudan'daki muhalif grup "Nida Sudan" ittifakının başındaki isim Sadık El Mehdi, ülkedeki krizi uzlaştırmak için siyasi bir fikir birliği oluşturmak istiyor.

2020 Kuvvetler Koalisyonu lideri Tayyip Mustafa, "Siyasi krizi çözmenin tek yolu Sudanlılar arasındaki uzlaşmadır" dedi.

Gözlemciler, Mehdi'nin sözlerini Sudan hükümetiyle diyalog yönünde atılmış ilk adım olarak görüyor. Sudan Devlet Başkanı El Beşir Şubat ayında muhalefete diyalog çağrısı yapmıştı.

Mehdi, “Şiddet ve iktidarı ele geçirmek için güç kullanımı, ya aynı güce dayalı yeni bir diktatörlük üretecek, ya da Sudan’daki krizi daha da içinden çıkılmaz bir hale getirecek olan dış müdahale olacak” dedi ve barışçıl çözüme yönelik düşüncelerini yineledi.

2020 Koalisyonu inisiyatifleri

Mevcut hükümetin bir parçası olan 2020 Koalisyonu, hükümetin 2020'deki görev süresinin sona ermesinden sonraki iki yıl boyunca yapılacak seçimleri erteleme önerilerini sundu. Beş üyeli bir başkanlık konseyi tarafından yönetilen bir geçiş dönemi teklif edildi.

Yine teklife göre başbakan, Başbakanlık Konseyi tarafından istişare yöntemiyle atanacak.

Üçüncü hükümet

Öte yandan, yerel gözlemciler, geçen çarşamba günü açıklanan üçüncü hükümeti, 2016 yılında Ulusal Diyalog Belgesi'nin imzalanmasından bu yana oluşturulan iki önceki hükümetin geri dönüşümü olarak nitelendirerek, El Beşir tarafından çağrılıp siyasi güçlere katılanları boykot ettiklerini açıkladı.

Yeni hükümet, önceki iki hükümette yönetici pozisyonlarında bulunan 21 federal bakandan dokuzunu içeriyordu. 

Ülkenin yaşadığı siyasi ve ekonomik krizin üstesinden gelmek için reform programlarının uygulanmasını amaçlayan hükümet, teknokratların durumunu veya El Beşir’in açıkladığı yetkinlikleri reddediyor.

Bu hükümet, Beşir’in eski müttefiklerini diyaloğu kabul eden partilerden koruma girişimi olarak görülebilir.

Olayların tırmanması

Mavi Nil ve Güney Kordofan Eyaletleri’nde hükümete karşı savaşan silahlı askeri grup “Sudan Halkının Kurtuluş Hareketi”, cuma günü yaptığı açıklamada, “Meslek Grupları Birliği” tarafından hazırlanan, Nida Sudan, Fikir Birliği Güçleri ve Muhalif Birlik Topluluğu’nun da imzaladığı “Özgürlük ve Değişim” sözleşmesini imzaladığını açıkladı.

Sözleşmeye bağlılığını yineleyen “Halk Hareketi” ise, rejim düşene kadar gösterilere destek verileceğini açıkladı ve hükümetle diyalog seçeneklerini reddetti.

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independentarabia.com/node/12766

Independent Türkçe için çeviren: Abdurrahman Koç