İslam dünyasının bin yıldan daha geniş bir zaman aralığını kapsayan 2 bin 500’den fazla el yazması ve kitap internet ortamında, ücretsiz erişime açılacak.
The Guardian'ın haberine göre, İsrail Ulusal Kütüphanesi, Arapça, Farsça ve Türkçe eserlerden oluşan, tarihleri 9. yüzyıl ile 20. yüzyıl arasında değişen koleksiyonunu dijital hale getiriyor. Nadir koleksiyon gözalıcı Kuran yazmaları ve farklı süslemelerle bezenmiş edebi eserleri de içeriyor.
Eserlerin arasında İranlı şair Molla Cami’nin Tuhfet-ül-ahrar (Hür adamların hediyesi) eserinin çok özel bir yazması da yer alıyor. Her bir sayfası altın varakla aydınlatılan bahsi geçen eser antik hat sanatıyla bezenmiş polo oyunu ve bahçe sahnelerinin resmediyor.
İsrail Ulusal Kütüphanesi’nin İslam ve Ortadoğu koleksiyonunun sorumlusu Dr. Raquel Ukeles, şöyle diyor;
Bu koleksiyon çok seçkin. Tüm sayfaların kenarı altın varakla süslenmiş ve çok narin resimler var. Her sayfa birbirinden farklı. Ceylan, çiçek ve bitki resimleri mevcut.
Açılış ve kapanış sayfalarının “ağız sulandıran” biçimde çok güzel olduğunu ifade eden Ukeles çift taraflı minyatürlerin görünüşe göre 17. ve 18. yüzyıllarda sonradan eklendiği ni belirtiyor. Ancak eklenen parçaların 15. yüzyıl tarzına sahip olduğunun da altını çiziyor.
Ukeles bu tip el yazmalarının kalıcı olarak sergilenemeyecek kadar hassas olduğunu belirtiyor.
Eserleri dijital ortama aktarmanın güzel tarafı, onlara çok yakından bakabiliyorsunuz. Yalnızca dijitalleştirme sayesinde özgün ve özel detayları fark ettik. Büyüteçle dahi o detaylara erişemezsiniz.
Nadir eserler arasında 10. yüzyıldan kalma çok ufak boyutlardaki Kuran yazmasının da bulunuyor. Ukeles, eser hakkında “Bu çok küçük. Okumak için değil, dini koruma amacıyla kullanılmış” diyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bahsi geçen Kuran’ı 1529’da Viyana Kuşatması sırasında bir Osmanlı askerinin yanında taşıdığı ve fakat yenilginin ardından Osmanlı ordusu geri çekilirken el yazmasının Avusturya ordusunun eline geçtiği ifade edildi. Eser 19. yüzyılda Osmanlı’ya geri dönmüş.
El yazmalarının çoğu 1951’de hayatını kaybeden, Kudüs doğumlu Abraham Shalom Yahuda tarafından bağışlanmış. Yahuda, 20. yüzyılın en önemli İslami el yazmaları toplayan isimlerinden biri olarak biliniyor.
Kütüphane sözcüsü, projenin Britanya merkezli Arcadia fonu olmadan gerçekleştirilemeyeceğini de vurguladı.
Independent Türkçe, The Guardian
