Kanada, Suudi Arabistan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Burs İdaresi’nin açıkladığı Şubat ayına ait burs listesinden çıkarıldı. Yani artık Suud yönetimi, Kanada'da eğitim görecek vatandaşlarına eğitim bursu vermeyecek.
Bu hamle, geçtiğimiz yılın Ağustos ayında Suudi Arabistan ile ticari ilişkilerin ve yatırımların dondurulduğunu açıklayan Kanada’ya karşı bir hamle olarak yorumlandı.
Kanada’da 12 bin Suudi öğrenci var
Burs İdaresi’nin açıkladığı verilere göre yurt dışında okuyan burslu öğrenci sayısı 92 bin 997. Bu öğrencilerin 61 bin 143 erkek, 31 bin 854’ü ise kadın.
En çok Suudi öğrencinin bulunduğu ülke 51 bin 83 ile Amerika Birleşik Devletleri olurken, bu ülkeleri İngiltere ve Avustralya takip etti. Kanada’da bulunan öğrenci sayısı ise yaklaşık 12 bin. Bu öğrencilerin yaklaşık 7 bini burslu.
Suudi Arabistan, geçtiğimiz aylarda Kanada’daki öğrencilere eğitimlerini bırakıp ülkelerine dönme çağrısı yapmıştı. Burs İdaresi Vekili Casir El Harbeş, özellikle mezun olmaya yakın olan öğrencilerin akademik kariyerleri konusunda endişeler olduğunu duyurmuştu.
Kriz nasıl başladı?
Kanada, 2018’in Ağustos ayında Suudi Arabistan’da bazı insan hakları aktivistlerinin gözaltına alınması sonrasında ülkeyle lan ticari ilişkilerin ve yatırımların dondurulduğunu açıklamıştı.
Kanada Dışişleri Bakanı Freeland, 2 Ağustos'ta Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "Raif Bedevi'nin kız kardeşi Semer Bedevi'nin Suudi Arabistan'da gözaltına alındığını öğrenmekten derin endişe duydum. Kanada, bu zor zamanda Bedevi ailesiyle birlikte duruyor ve hem Raif hem de Semer Bedevi'nin derhal serbest bırakılmasını şiddetle desteklemeye devam ediyoruz" değerlendirmesinde bulunmuştu.
Suudi Arabistan bu açıklamalara tepki olarak Kanada’nın Riyad Büyükelçisi Denniz Horak’ı istenmeyen adam ilan etmişti.
Yapılan açıklamada, “Kanada'nın tutumu Suudi Arabistan Krallığı'nın iç işlerine açık ve bariz bir müdahaledir ve en temel uluslararası normlara ve devletler arasındaki ilişkileri yöneten tüm yasalara aykırıdır. Kanada'nın açıklamasındaki 'hemen serbest bırakmak' ifadesi, devletler arasındaki ilişkilerde çok talihsiz, kabul edilemez ve kınanmayı gerektiren bir ifadedir” ifadeleri kullanılmıştı.
Silah ticareti anlaşması
Suudi Arabistan Dışişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Adil El Cubeyr, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile gerçekleştirdiği basın toplantısında, Suudi Arabistan ile yaptıkları toplam 13 milyar dolar değerindeki silah anlaşmasını iptal edebilmek için çıkış yolu aradıklarını söyleyen Kanada Başkabanı Justin Trudeau’nun açıklamalarına yanıt verdi.
Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA’nın haberine göre Cubeyr, Kanada’nın Suudi Arabistan’la olan silah ticareti anlaşmasını iptal etmediğini söyledi.
Suudi Bakan, “Kanada Hükümeti bu anlaşmaya güçlü bir şekilde bağlılığını devam ettiriyor. Kanadalı yetkililerin anlaşmayı yeniden gözden geçireceklerine yönelik açıklamaları gayri ciddi” dedi.
